1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

طالبان افغان میان دو انتخاب: حکومت پاکستان یا «تی تی پی»؟

ابراهیم مهدوی
۱۴۰۱ دی ۱۴, چهارشنبه

به دنبال اظهارات مقامات پاکستانی مبنی بر هدف قرار دادن احتمالی پناهگاه‌‌های طالبان پاکستانی در خاک افغانستان و پاسخ طالبان افغان، تحلیلگران نشانه‌هایی از تنش جدی را میان دو جانب می‌بینند.

https://p.dw.com/p/4Ljae
عکس از آرشیف: پرچم‌های طالبان و پاکستان در مرز چمن
عکس از آرشیف: پرچم‌های طالبان و پاکستان در مرز چمنعکس: AP Photo/picture alliance

پس از تصرف دوباره افغانستان توسط طالبان، انتظار می‌‌رفت حکومت پاکستان نفوذ قابل توجهی بر طالبان افغان داشته باشد، ولی تحولات اخیر نشان می‌دهد که مساله طالبان پاکستانی به نقطه تنش جدی میان دو جانب بدل شده است.

در طول ۲۰ سال جنگ افغانستان، حکومت و به خصوص نظامیان پاکستان به حمایت و پناه دادن به طالبان افغان متهم بودند و حتی شورای رهبری طالبان موسوم به «شورای کویته» در ایالت بلوچستان پاکستان مستقر بود.

پس از تصرف قدرت توسط طالبان، پاکستان نزدیک‌ترین تعامل را با اداره این گروه داشته و دیپلومات‌های فرستاده شده توسط طالبان را پذیرفته است، هرچند هنوز حکومت این گروه را به رسمیت نشناخته است.

در همین رابطه بیشتر بخوانید: وزیر خارجه پاکستان: طالبان افغان یک حقیقت و طالبان پاکستانی فتنه اند

علاوه بر این، طالبان افغان میان تحریک طالبان پاکستانی (تی تی پی) و حکومت این کشور میانجی‌گری کرد و این مذاکرات منتج به یک آتش‌بس چند ماهه شد، اما دوجانب به توافق صلح نرسیدند.

طالبان پاکستانی در ماه نوامبر به آتش بس با حکومت پاکستان پایان دادند و از آن پس پاکستان شاهد افزایش حملات این گروه بوده است.

بیشتر بخوانید:پاکستان: به هیچ کشوری اجازه نمی‌دهیم به تروریست‌ها پناه بدهد

به دنبال افزایش حملات طالبان پاکستانی، مقامات این کشور گفتند که این حملات توسط جنگجویان «تی تی پی» در داخل افغانستان طرح و در پاکستان اجرا می‌شوند.

شورای امنیت ملی پاکستان روز دوشنبه نشستی را با حضور نخست وزیر این کشور راه اندازی کرد و در آن حملات تحریک طالبان در مناطق خیبرپشتونخوا و بلوچستان را به بررسی گرفت. این شورا گفته است که پاکستان حق دفاع از مردم خود را برای خود محفوظ می‌دارد.

وزارت خارجه ایالات متحده امریکا نیز واکنش نشان داده و گفته است که پاکستان حق مشروع دفاع از خود در برابر تروریسم را دارد.

نت پرایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا با اشاره به این که از بیانیه شورای امنیت ملی پاکستان اطلاع یافته است، گفت: «مردم پاکستان مصیبت عظیمی از حملات تروریستی دیده اند. پاکستان این حق را دارد که از خود در برابر تروریسم دفاع کند.»

پرایس به توافقنامه دوحه اشاره کرد که طالبان در آن تعهد کرده اند نمی‌گذارند از خاک افغانستان برای حملات تروریستی علیه دیگر کشورها استفاده شود. او گفت: «این در جمع تعهداتی است که طالبان تا امروز قادر یا مایل به اجرای آن نبوده اند.»

بیشتر بخوانید:اسلام‌آباد از طالبان افغان خواست جلو حملات طالبان پاکستانی را بگیرند

انتخاب طالبان افغان: طالبان پاکستانی یا حکومت پاکستان؟

طارق فرهادی، آگاه مسایل سیاسی می‌گوید پاکستان طی دو دهه گذشته گروه‌های تررویستی زیادی از جمله طالبان را حمایت کرد؛ اما حالا این گروه‌ها از کنترول آن کشور خارج شده است.

او می‌گوید که حکومت جدید پاکستان خواهان مبارزه جدی علیه گروه‌های تروریستی از جمله تحریک طالبان پاکستانی است و احتمال حمله بر پایگاه‌های این گروه در خاک افغانستان بعید به نظر نمی‌رسد.

اما معلوم نیست که طالبان افغانستان در بدل مناسبات خوب با حکومت پاکستان حاضر خواهد شد علیه طالبان پاکستانی اقدام کند یا خیر.

«طالبان افغان و طالبان پاکستانی یک جان در دو قالب اند»

احمد سعیدی، تحلیلگر سیاسی و دیپلومات اسبق افغانستان در پاکستان به دویچه وله گفت که روابط طالبان افغان و طالبان پاکستانی گسست‌ناپذیر است.

سعیدی گفت که طالبان افغان و طالبان پاکستانی ایدئولوژی مشترک دارند و سال‌ها در یک سنگر باهم رزمیده اند. او تاکید کرد که طالبان افغان »نمی‌توانند و نمی‌خواهند براساس خواست پاکستان طالبان پاکستانی را سرکوب کنند.«

به گفته سعیدی، اگر طالبان افغان خواست حکومت پاکستان را عملی کند و علیه «تی تی پی» اقدام کند، خودش در معرض خطر قرار می‌گیرد.

حکمت الله حکمت، دیگر تحلیلگر سیاسی به این نظر است که در درون اداره طالبان در افغانستان اختلاف‌هایی در رابطه به پاکستان وجود دارد: «برخی از مقامات طالبان افغان در مخالفت با استراتژی پاکستان قرار دارند. حضور این افراد سبب شده تا خواست‌های پاکستان (از سوی طالبان افغان) عملی نشود و به همین دلیل پاکستان چنین اظهارنظرهایی را مطرح کرده است.»

«مدرسه جهاد»؛ چگونه طالبان در پاکستان آموزش می بینند؟