فساد بزرگترین مشکل افغانستان باقی می ماند

دویچه وله: به نظر می رسد که فساد در جامعه افغانستان عمیقا ریشه دارد. پس از 15 سال کمک های بین المللی و تقاضا جدی برای مبارزه با فساد، پیشرفت کمی در این ساحه صورت گرفته. چرا؟

اکرام افضلی: مهم ترین دلیل این است که نهادهای دولتی در تصرف  افراد محدودیست که خود کاملا فاسد بودند و هیچ علاقه ای برای مبارزه با فساد نداشتند. با حکومت جدید، اکنون در برخی از موارد پیشرفت دیده می شود؛ طور مثال در بخش مناقصه های عامه یا فرایند رقابتی در پیشنهادات معاملاتی. اما به دلیل ماهیت فساد در افغانستان و ماهیت حکومت وحدت ملی، مبارزه با فساد طوری که باید دست آورد داشته باشد ندارد. به همین دلیل حکومت باید در سال های آینده، اعتماد مردم را که فعلا از دست داده است، دوباره بدست بیاورد.

دویچه وله: اما در ارتباط به این معضل کلید سیاسی در کجاست؟ از طریق فساد صدها میلیون یورو تلف شده است، فساد شماری از مقامات و سیاستمداران افغانستان را متمول و غنی ساخته است، اما چنین وضعیتی را نمی شود که در ادامه هم قبول کرد؟

اکرام افضلی: برای مدت زمان طولانی، هیچ چیزی اتفاق نیافتده است. بنابراین حکومت جدید نیز موفق نبوده است، زیرا مبارزه با فساد نهادینه نشده است. نقش نهادهای دولتی باید در این راستا به وضوح تعریف شود و نخبگان سیاسی باید آنها را حمایت کنند. همزمان باید مردم در مورد فساد آگاهی پیدا کنند و در مبارزه علیه آن همکار باشند. همچنین بالاخره سیاستمداران و کارمندان دولتی که رشوه می گیرند، مورد پیگرد قانونی قرار گیرند. همه این کارها تا حال اتفاق نیافتاده است و بنابراین مبارزه با فساد در افغانستان نتیجه یی نداشته است.

دویچه وله: چه نقشی را در اینجا قضای افغانستان بازی می کند؟

اکرام افضلی: نظام قضایی یکی از فاسد ترین نهادها در افغانستان است. در نیمی از موارد، مردم زمانی که به محکمه مراجعه می کنند، مجبور به پرداخت پول می شوند. این غیر قابل تحمل است! مهم این است که باید سیستم قضایی، سارنوالی و پولیس در نهایت پاکسازی شوند. با آنکه حکومت در حال حاضر یک مرکز مبارزه با فساد را در مقامات قضایی نیز ایجاد کرده است. اگر عاملان تحت پیگرد قانونی قرار نگیرند، محکوم و مجازات نشوند، این امر بی فایده است. همچنان فرهنگ معافیت از مجازات است که مانع پیشرفت در مبارزه با فساد در افغانستان گردیده است.

دویچه وله: جامعه بین المللی چه می تواند انجام دهد؟ پیش شرط بیشتر برای کمک هایش تعیین کند، بر حکومت غنی باید فشار بیشتر اعمال کند؟

اکرام افضلی: متاسفانه، موافقتنامه های جدید از این کنفرانس کمک کمی اند. توافقنامه ها به اندازه کافی مشخص نیستند و هیچ مهلتی تعیین نگردیده است. مثلا اگر ما در مورد پیگرد قانونی افرادی که با فساد آغشته اند، فکر کنیم: باید یک هدف مشخص وجود داشته باشد. مثلا مشخص گردد که به چه تعداد قضایای فساد در ظرف یک مهلت تعیین شده بررسی گردند و افراد پیگرد قانونی شوند. در صورتیکه این شرط برآورده نگردد، باید حکومت به جوابگویی کشاند شود.

آنچه که ما نیاز داریم، یک تغییر اساسی در تمام سطوح دولت افغانستان است، چرا که فساد مانع پیشرفت لازم در کشور شده است. اما خیلی دیر نیست: پول دهندگان در چند روز آینده با نمایندگان حکومت افغانستان باید مذاکراتی را انجام دهند و توافقاتی که صورت گرفته مشخص تر بسازند. همچنین اهداف روشن در همه زمینه ها تعیین گردد. این تنها راه است که ما می توانیم تغییرات را شاهد باشیم.

اکرام افضلی برای دیده بان شفافیت افغانستان که یک سازمان مبارزه با فساد است، فعالیت دارد.

Barbara Wesel / NKA