قرغیزستان؛ با وجود دو انقلاب از رفاه خبری نیست

به تاریخ 24 مارچ امسال قرغیزستان دهمین سالروز "انقلاب گل لاله" را جشن گرفت؛ انقلابی که به 15 سال حکمروایی رئیس جمهور عسکر آقایوف نقطه پایان گذاشت. در نتیجه آن قربان بیک باقی یف به قدرت رسید که به زودی شعارهای دموکراتیک را به باد فراموشی سپرد.

پنج سال بعد، او نیز به سرنوشت سلف خویش آقایف مواجه گردید، با این تفاوت که برکناری او از قدرت که به "انقلاب اپریل" مشهور است، یک حادثه خونین بود. در درگیری های هفتم ماه اپریل 2010 میان معترضین و نیروهای امنیتی، پولیس این کشور بر روی معترضین آتش گشود که در پی آن بیش از 80 تن کشته شدند.

در هنگامه سالروز هر دو انقلاب، الماس بیک اتمبایف رئیس جمهور قرغیزستان به اروپا سفر کرده است. رئیس جمهور قرغیزستان ضمن این سفر از اصلاحات و دموکراسی سخن می راند، اما مردم کشورش برخلاف دیدگاه های دیگری داشته و تغییر واقعی در زندگی خود نمی بینند. میزان فقر در این کشور هنوز هم مثل سابق بلند می باشد و مردم این کشور ناگذیر می شوند که کشور خود را ترک کرده و برای اشتغال به روسیه و جاهای دیگر بروند.

خلای دموکراسی پارلمانی

عدیل بایاسلوف، یک تن از اشتراک کنندگان فعال «انقلاب لاله» در ماه مارچ سال 2005 با یادآوری از آن زمان و سرخوردگی از نوع برخورد رئیس جمهور که چگونه پس از رسیدن به قدرت تنها پایه های قدرت خویش را تحکیم بخشید، بار دیگر در خیزش مردمی سال 2010 اشتراک کرد. در پی اعتراض های سال 2010 و سقوط رئیس جمهور باقی یف، بایاسلوف مدت کوتاهی ریاست حکومت انتقالی را به دوش گرفت؛ اما به گفته او زمامدار جدید این کشور نیز به زودی تعهدات خود را به فراموشی سپرد. به عقیده او قرغیزستان در آن زمان برای ایجاد یک حکومت پارلمانی هنوز از پختگی لازم برخوردار نبود.

او در گفتگویی با دویچه وله افزود: «نهضت های سیاسی ای که در آن زمان به سرعت به نام احزاب تشکیل می گردیدند و وارد کارزار انتخابات می شدند، در نهایت فرو می پاشیدند."

به گفته او سوسیال دموکرات های کنونی این کشور نیز حزب منسجمی نیستند و فقط برای حمایت از رئیس جمهور حضور دارند، درست مثل احزاب گذشته. بنابراین نمی توان از یک دموکراسی پارلمانی در کشور سخن گفت.

به گفته این فعال سیاسی قرغیزستان، رئیس جمهور کنونی این کشور اتمبایف نیز فقط قدرت خود را تحکیم بخشیده است و اندیشه های سیستم پارلمانی، نظام چند حزبی، و جامعه تکثرگرا به بدنامی کشانیده شده اند. به باور بایاسلوف جناح مخالف از هم پاشیده و رهبران آنان یا مورد مجازات قرار گرفته و یا هم مرعوب شده اند.

نگرانی های فعالان حقوق بشر

در همین حال فعالان بین المللی حقوق بشر از طرح دو قانون جدید هشدار می دهند که در همین تازگی ها به پارلمان قرغیزستان ارائه شده اند و هر دو طرح عملاً کاپی هایی شبیه قوانین روسیه می باشند. براساس یکی از این طرح ها «تبلیغات در زمینه روابط جنسی غیرمعمول سنتی» مورد مجازات قرار می گیرد و براساس طرح دومی فعالیت اتحادیه ها و سازمان های غیردولتی با محدودیت های مواجه خواهد شد.

بنابراین، قبل از سفر رئیس جمهور قرغیزستان به کشورهای اروپایی، سازمان ها و اتحادیه های حقوق بشری اروپایی از رهبری اتحادیه اروپا تقاضا کردند که با رئیس جمهور در این موارد مهم به طور شفاف گفتگو نمایند.

این سازمان ها از اتحادیه اروپا تقاضا کردند که باید به رئیس جمهور توضیح داده شود که رعایت نکردن حقوق بشر پیامدهایی بر مناسبات اروپا و قرغیزستان خواهد داشت.

افزایش نفوذ روسیه بر قرغیزستان

یکی از عوامل ناکامی قرغیزستان در تامین دموکراسی، نفوذ روز افزون روسیه بر این کشور خوانده می شود. چنانچه در ماه جولای سال 2014 بنا بر تقاضای مقامات قرغیزستان، پایگاه هوایی ایالات متحده در مناس مسدود گردید و همزمان حکومت این کشور سعی نمود تا به روسیه نزدیکتر گردد. مناسبات این کشور با روسیه با پیوستن اش به اتحادیه اقتصادی "اور آسیا" در پایان ماه می تحکیم خواهد یافت.

به گفته بایاسلوف فعال سیاسی قرغیزستان، رئیس جمهور این کشور برای عضویت در این اتحادیه حاضر به پرداخت هر بهایی می باشد و حتی حاضر است که از سیاست چندین جانبه انصراف نمایند. به گفته او، حتی احتمال دارد که قرغیزستان در این راستا استقلال و حاکمیت خود را نیز از دست بدهد.