مهاجران افغان خود را فراموش شده احساس می‌کنند

اتحادیه اروپا توافقات نسبی را با ترکیه برای جلوگیری از سرازیر شدن پناهجویان به کشورهای عضو اتحادیه اروپا انجام داد. با تحقق پذیری این توافقات رقم بیشتر پناهجویان فرصت رسیدن به کشورهای غربی را از دست خواهند داد.

در این میان پناهجویان افغان از ابعاد مختلف تحت تاثیر قرار گرفته و از چتر حمایت های کشورهای اروپایی در ترکیه، بیرون قرار خواهند گرفت. در حال حاضر یک چهارم پناهجویان را اتباع کشور افغانستان در ترکیه و مسیر راه بالقان تشکیل می دهند. این پناهجویان با دشواری های فراوان و عبور از راه های دشوارگذر در تلاش رسیدن به کشورهای اروپایی به ویژه آلمان می باشند.

مقامات اتحادیه اروپا پس از نشست اضطراری با ترکیه اعلام داشتند که با پرداخت سه ملیارد یوروی دیگر (3.3 ملیارد دالر) انقره تلاش خواهد نمود که به وضعیت 2.7 میلیون پناهجوی سوریه رسیدگی کرده و شرایط بهتر بودوباش آنان را در ترکیه فراهم کند.

با توجه به توافقات انجام شده، امدادرسانان هشدار می دهند که کتله بزرگی از پناهجویان افغان، از سهولت های این بسته توافق شده اتحادیه اروپا با انقره مستفید نمی شوند.

کاتی پیری، گزارشگر پارلمان اروپا در ترکیه به رویترز در ماه گذشته گفت: «اتحادیه اروپا روی این موضوع هیچ گفتگو نکرده است بلکه به گونه ویژه بالای سوریه تمرکز کرده است. حتی اگر بحران سوریه فردا حل گردد باز هم به گونه جدی بحران مهاجرت با رقم بیش از حد پناهجویان در ترکیه که از حقوق خود محروم اند، باقی خواهند ماند.»

مهاجرین افغان در ترکیه در گفتگو با رویترز گفته اند که از چند سال بدینسو نتوانسته اند با دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان مصاحبه داشته تا از این طریق بتوانند به گونه رسمی مدارک پناهندگی خود را ارائه کنند.

از جانب دیگر پولاد قزلداغ، هماهنگ کننده در دفتر (ASAM) که یک نهاد ثبت و راجستر پناهجویان در ترکیه می باشد، گفت که افغان ها واجد شرایط ارائه مدارک پناهندگی نیستند چرا که حالا در کشور سومی قرار دارند. به گفته او این افراد باید مدارک خود را در کشور دومی یعنی ایران ارائه می کردند.

از سویی هم سازمان های حقوق بشری گفته اند که ایران هزاران مهاجر افغان را اخراج می کند بدون این که به آنها فرصت بدهد تا وضعیت پناهندگی خود را تثبیت کنند.

نجیب الله 45 ساله یک پناهجوی افغان است. او که پدر چهار طفل می باشد در حال حاضر در ساحل دریای اژه به سر می برد. او که در تلاش عبور راه های غیرقانونی برای رسیدن به اروپا می باشد گفت: «ما می خواهیم که در ترکیه اقامت گزینیم اما... این جا هیچ حمایتی وجود ندارد. در این کشور خیلی قیمتی است. در اروپا ما صاحب کار خواهیم شد و آنها ما را همکاری خواهند کرد.»

در سال گذشته بیش از 63 هزار پناهجوی افغان وارد ترکیه شدند که این رقم در سال 2014 به کم تر از 16 هزار تن می رسد. به گفته دفتر (ASAM) تعداد این افراد مستقیم از افغانستان به ترکیه آمده و شماری از آنان از جمله کسانی بودند که موفق به مسکن گزینی در جامعه ایران نشده بودند.

حکیمه رضایی یکی از پناهجویان افغان است که یک سال قبل به ترکیه آمده است. او در تلاش است تا خود را به اروپا رسانده و دوباره با چهار کودک اش یکجا شود. حکیمه می گوید که دفتر ملل متحد در امور مهاجران به او گفته است که کمکی نمی توانند. او در حال حاضر به گونه انفرادی در یک اتاق زندگی نموده و پیشبرد زندگی او وابسته به صدقه و خیرات همسایگان اش می باشد.

او مانند پناهجویان دیگر از کمک ها مستفید نمی شود. او با نشان دادن مدارک اطفالش که در حال حاضر به دور از آغوشش زندگی می کنند، گفت: «من همه روزه فقط گریه می کنم.»

تصور نادرست

بر بنیاد یافته های کمیسیون اتحادیه اروپا بیش از 64 هزار تن در سال گذشته تقاضای پناهندگی در ترکیه کرده اند که 11 هزار تن آنان را افغانان تشکیل می دهند. از این میان تنها 459 یا پذیرفته شده و یا رد گردیدند. برخی از آنان هنوز هم در ترکیه به سر برده اما عده زیاد آنان راه های غیر قانونی را به هدف رسیدن به اروپا در پیش گرفتند.

بر بنیاد یک قانون تصویب شده دو سال قبل، افغان ها و سایر پناهجویان در ترکیه به خدمات صحی دسترسی دارند. در برخی موارد کسانی که در وضعیت بسیار دشوار به سر می برند از تدابیر مصونیت اجتماعی نیز بهره مند می شوند.

در ماه جنوری سال جاری ترکیه همچنان قانون دیگری را تصویب رساند که بر اساس آن پناهجویان می توانند به گونه قانونی دارای اشتغال شوند، اقدامی که مورد تقدیر اتحادیه اروپا نیز قرار گرفت. اما این برنامه تا هنوز عملی نشده است.

با این همه پناهجویان افغان با یک مانع عمده مواجه اند که آن ندانستن زبان ترکی است. این عامل سبب می شود که آنان از حقوق اساسی خود آگاهی کامل نداشته و اغلبا برای زنده ماندن به کارهای غیرقانونی مانند میوه چینی رجوع می کنند.

بیرنور اسن، یکی از روانشناسان که با یک نهاد جمع آوری لباس و توزیع برای پناهجویان نجات یافته از آب بحر کار می کند، می گوید قناعت دادن پناهجویان برای ماندن در ترکیه زمانی تحقق می پذیرد که وضعیت زندگی آنان بهتر گردیده و تصور کنند که زندگی در اروپا با دشواری های نیز به همراه خواهد بود.

او تاکید می کند که این موضوع باید یکی از برنامه های جدی اتحادیه اروپا تلقی گردد. بیرنور اسن گفت: «ما در تلاش هستیم که ذهنیت آنها را تغیر دهیم و اروپا باید در کنار ترکیه بیایستد. اتحادیه اروپا تعهد کند که در صورت ماندن شما در ترکیه ما شرایط زندگی شما را بهبود می بخشیم.»