نگرانی از بدتر شدن وضعیت زنان در زندان هرات

بعد از این که شوهر فریده دختر سه ساله اش را فروخت تا برای خود مواد مخدر تهیه کند، فریده چاقو به دست گرفت و شوهر خود را در خانه اش در ولایت هرات افغانستان به قتل رساند.

این مادر سه کودک بعداً جسد شوهرش را به روی سرک کشاند و پولیس را خبر کرد. فریده به 20 سال حبس محکوم شده است و حالا در زندان زنانه هرات به سر می برد.

فریده از زیر چادر سبز رنگ اش خیره نگاه می کند و می گوید: «من با این حکم موافق نیستم... آنها (قاضیان) وضعیت بدی را که من در آن قرار داشتم، در نظر نگرفتند».

فریده انتظار داشت که پولیس به جای این که او را به زندان اندازد، دست به قتل اش بزند. به هر صورت چهار سال اول او در زندان نسبتاً به راحتی گذشت. زیرا با پول کمک دهندگان بین المللی مواد غذایی، مواد سوخت برای گرمایش و خدمات صحی به صورت منظم به آنها می رسید.

اما این امکانات حالا در معرض خطر دارند و این نگرانی در حال افزایش است که زنان زندانی مانند فریده به فراموشی سپرده شوند زیرا تمویل کننده اصلی این زندان، گروه بازسازی ولایتی ایتالیا، همزمان با خروج نیروهای بین المللی فعالیت های خود را به صورت تدریجی متوقف می کند.

حکومت افغانستان علاقه کمتری به حفاظت از حقوق زنان نشان داده است و بودجه محدودی که در دست دارد بیشتر در مبارزه با شورشگری طالبان هزینه می شود.

هیدر بار، محقق دیده بان حقوق بشر می گوید: «اگر حکومت به آن ها (زندانیان) مواد غذایی کافی ندهد، آنها چیزی برای خوردن ندارند». او می افزاید: «بعد از این که گروه بازسازی ولایتی منطقه را ترک کند، حکومت افغانستان نقش مهمی دارد، و سخت است تصور کنیم که همزمان با کاهش کمک های خارجی، حکومت اراده و توانایی حفظ وضعیت [کنونی] زندان را داشته باشد».

زندان زنانه هرات با داشتن 169 زندانی بعد از زندان زنانه کابل بزرگ ترین محبس زنانه در افغانستان است. در زندان زنانه کابل در مجموع 230 زن زندانی می باشند. در این زندان ها به زنان کورس های زبان انگلیسی، کمپیوتر و برخی مهارت های دیگر نیز آموزش داده می شود که زنان فراری از خشونت و یا آنهایی که به ازدواج اجباری داده شده اند در غیر آن هرگز فرصت آن را پیدا نمی کردند.

ثریا پاکزاد که خانه های امن زنان را در چند ولایت افغانستان سرپرستی می کند، می گوید که زنان در افغانستان به کمک های خارجی برای احقاق و حفظ حقوق شان چشم دوخته بودند.

خانم پاکزاد می گوید: «بودجه تعیین شده برای فعالیت های زنان ناچیز است». او با اشاره به خروج نیروهای بین المللی از افغانستان می گوید: «هر کسی در مورد سال 2014 صحبت می کند. این مساله هراسی در میان زنان در جامعه ایجاد کرده است».

او این نگرانی ها را به این ترس نسبت می دهد که رفتار و نگرش های کهنه نسبت به زنان تغییر نکرده است. وقتی قضیه های بدرفتاری با زنان به محاکم کشیده می شود، همواره زنان بدون در نظر گیری دفاعیه شان مجازات می شوند.

به گونه مثال فریده می گوید که شوهرش را به دلیلی کشته است که سال ها او را لت و کوب می کرد و معیشت خانواده را خرج مواد مخدر خود می کرد.

بسیاری زندانیان در زندانیان زنانه هرات گفتند که آنها از خشونت و بدرفتاری فرار کرده اند، اما از سوی خانواده و شوهر شان به زنا متهم شده اند. به گفته پاکزاد، بسیاری دختران بعد از بازداشت مورد آزمایش بکارت قرار گرفته اند و حتی اگر در نتیجه آزمایش باکره ثابت شده اند، به اتهام قصد زنا به زندان انداخته شده اند.

برخی از قربانیان تجاوز جنسی نیز به زنا محکوم شده و در حالی زندانی شده اند که در زندان بچه به دنیا آورده اند. تنها در سال جاری 10 کودک در زندان هرات متولد شده اند و بیش از 70 کودک در مجموع در پشت میله های زندان بزرگ می شوند.

نگرانی از آینده وضعیت زنان و قطع کمک های خارجی به این دلیل نیز افزایش یافته است که ایالات متحده امریکا گفته است در صورت عدم امضای موافقت نامه امنیتی توسط حامد کرزی، همه نیروهای خود را از افغانستان خارج می کند.

سیما پژمان، رییس زندان زنانه ولایت هرات که از 25 سال به این سو حتی در زمان حاکمیت طالبان در اینجا کار کرده است، می گوید: «ما هنوز امیدوار کمک های بیشتریم». او از خود این سوال را نیز مطرح نکرده است که آیا زندان جای اولی برای این زنان است: «من از محاکم سوال نمی کنم. من احکام را چنین می نگرم که جرم قبلاً ارتکاب یافته است».