واژهها و اصطلاحاتی که ترور را تداعی میکنند
۱۳۹۰ شهریور ۲۰, یکشنبه
القاعده
شبکه القاعده در آغاز سال های هشتاد میلادی قرن بیستم توسط اسامه بن لادن و یارانش تاسیس گردید. رهبران القاعده از مردمان عربی زبان خاور نزدیک اند. هدف اعلام شده القاعده ایجاد یک دولت دینی است که همه کشورهای اسلامی و منطقه را در بر گیرد. برای این منظور القاعده معتقد است که باید به نمونهء اولیه اسلام برگشت و به دنبال آن شهرهای مقدس اسلامی را از دست " کفار" آزاد ساخت.
کارشناسان به این نظر اند که امروز القاعده به شکل یک شبکهء نه چندان متمرکز در اشکال سلول های خودمختار جدا از هم در کشورهای مختلف اسلامی وجود دارد. از چند سال بدین سو این شبکه به طور خاص در عراق فعال می باشد.
الشباب
الشباب متشکل از گروه های تندرو اسلامی در سومالیا است که با القاعده ارتباط دارد. اهداف آن ها ایجاد یک دولت اسلامی در شاخ افریقا و شرکت در جهاد به سطح جهانی است. این گروه در جنگ های داخلی سومالیا تا سال 2009 علیه نیروهای مستقر حبشه در سومالیا می جنگید. پس از آن جنگش را علیه غرب و حکومت انتقالی سومالیا شروع کرد که از حمایت اتحادیه افریقا برخوردار است. الشباب بخش های وسیع جنوب سودان را در کنترول دارد.
فتوا
فتوا عبارت از یک حکم شرعی اسلامی می باشد. مادامی که در یک مساله شک و تردید وجود داشته باشد، استفتا صورت می گیرد، یعنی از مراجع دینی در آن مورد حکم شرعی تقاضا می شود. از آنجایی که مراجع دینی در جهان اسلام به صورت متمرکز آن وجود ندارند، بنابراین در مسایل مختلف پاسخ های مختلفی می توانند وجود داشته باشند. این فتواها می توانند اشکال بسیار آزاد اندیشانه یا بسیارجزم گرایانه داشته باشند. همچنان در مورد این مساله که آیا مسلمانان مجاز اند علیه صاحبان عقاید و ادیان دیگر از خشونت کار بگیرند، فتواهای مختلفی وجود دارند. پس از حملات تروریستی هفتم جولای سال 2005 در لندن، در آنجا شورای اسلامی مسلمانان اهل تسنن اعلام کرد که هرنوع حمله تروریستی انطباقی با اسلام ندارد.
حماس
حماس درحقیقت مخفف "حرکت المقاومه الاسلامیه» یا به زبان دری " جنبش مقاومت اسلامی" است که ریشه در اخوان المسلمین داشته و دارای موضع آشتی ناپذیر ضد اسرائیلی است و مجموع دولت اسراییل را "مناطق اشغال شده" می خواند. آوازه این سازمان در سال های 90 قرن بیستم با انجام دادن حملات تروریستی علیه دولت و شهروندان اسراییل دوباره بر سر زبان ها افتاد. درعین زمان حماس در مناطق فلسطینی به حیث یک سازمان رفاهی وعام المنفعه فعال می باشد. در سال 2006 حماس برنده انتخابات دموکراتیک در مناطق زیر کنترول اداره خود گردان فلسطین شد.
حزب الله
حزب الله یک سازمان شبه نظامی است که در سال های 1980 از بوتهء مقاومت علیه تهاجم اسراییل سر برآورد. حزب الله که از لحاظ مالی توسط ایران و سوریه حمایت می شود توسط دولت های مختلف و از جمله ایالات متحده امریکا رسماً در جمله سازمان های تروریستی طبقه بندی شده است. اما در پهلوی این فعالیت های تروریستی، در سال 1992 حزب الله توانست به مثابه یک حزب بسیار متشکل در پارلمان لبنان راه یابد.
گوانتانامو
گوانتانامو عبارت از یک پایگاه نظامی نیروهای دریایی ایالات متحده امریکا در جنوب شرق کیوبا است که بیست کیلومتر ساحه را احتوا می کند. امروز کیوبا یک کشور سوسیالیستی است، اما در سال 1903 کیوبا این منطقه را به ایالات متحده امریکا گرو داده است. سرانجام پس از حملات تروریستی یازدهم سپتمبر، گوانتانامو اردوگاه زندانیان مظنون به عضویت در شبکه القاعده و جنگجویان طالبان شد. این دو گروه از جانب ایالات متحده امریکا به حیث "جنگجویان دشمن" شناخته می شوند که حقوق اسیران جنگی را ندارند. سازمان های حقوق بشری مکرراً از اوضاع حاکم بر زندان گوانتانامو انتقاد کرده اند. تا اکنون 500 زندانی از این زندان دوباره آزاد شده اند و یا این که در زندان های دیگر در سرتاسر جهان فرستاده شده اند. فقط یگان تن از زندانیان در یک دادگاه نظامی محاکمه شده اند.
جنگ ضد ترور
جنگ ضد ترور اصطلاحی است که توسط جورج دبلیو بوش، رییس جمهور پیشین ایالات متحده امریکا به کار برده شد و شامل یک مجموعه اقدامات مختلف نظامی، استخباراتی، دیپلوماتیک و اقتصادی است. در جنگ علیه ترور علیه آن سازمان های تروریستی اسلامی و حامیان آن اقدام می شود که ایالات متحده امریکا و متحدین اش از سال 2001 بدین سو با آن ها در جنگ اند. این جنگ که از سال 2001 بدین سو در سطح جهانی به راه انداخته شده است از لحاظ نظامی عمدتاً در افغانستان متمرکز می باشد.
محمد عطا
محمد عطا یک تروریست مسلمان است. او در مصر به دنیا آمده است و یکی از پنج آدم ربایی می باشد که نخستین هواپیمای مسافربری را در یازدهم سپتمبر بر برج های مرکز تجارتی جهان در نیویارک کوبید. محمد عطا بین سال های 1992 تا 1999 در شهر هامبورگ جمهوری فدرالی آلمان در رشته شهر سازی تحصیل کرده بود.
ملاعمر
موسس و رهبر گروه طالبان افغانستان است. تا لشکرکشی نیروهای ایتلاف در سال 2001 به افغانستان، او عملاً رهبر دولت امارت اسلامی افغانستان بود. این دولت یک رژیم افراطی مذهبی بود. ملا عمر، قبل از همه به دلیل اتحادش با اسامه بن لادن مورد پیگرد ایالات متحده امریکا قرار گرفت. از سال ها بدین سو او متواری می باشد.
دادگاه نظامی
اصولاً دادگاه نظامی برای پرسونل نظامی و اسیران جنگی فارغ از اصول عدلی ای که در مورد افراد ملکی رعایت می شود، تاسیس می شود. چنان که کمیسیون نظامی تعیین شده از جانب جورج دبلیو بوش با محدودیت هایی از ناحیه خصلت دولت قانونمدار، برای پرداختن به امور به اصطلاح "جنگجویان دشمن" توظیف گردید. جریان این محاکمات فقط گاهگاهی علنی می باشد. در این محاکمات به کدام شاهد ملکی و مرافعه خواهی اجازه داده نمی شود.
اسامه بن لادن
اسامه بن لادن موسس و رهبر شبکه القاعده بود. در جمله سایر کارها، اسامه بن لادن حملات یازدهم سپتمبر سال 2001 بر ایالات متحده امریکا را طراحی کرده بود. او که شهروند عربستان سعودی بود، از سال 1994 به بعد تروریستی بود که تابعیت کدام دولت را نداشت و در شام دوم می سال 2011 به دستور بارک اوباما رییس جمهور ایالات متحده امریکا توسط سربازان امریکایی در پاکستان کشته شد.
قانون پاتریوت
قانون پاترویت عبارت از یک مجموعه لوایح قانونی است. بعد از حملات یازدهم سپتمبر سال 2001 در نیویارک و واشنگتن، حکومت ایالات متحده امریکا توسط این قانون یک سلسله تدابیر پیش گیرنده در بخش حقوق و آزادی های مدنی را به اجرا در آورد. از جمله این تدابیر می توان از تلاشی کردن، شنود مکالمات و مصادره کامپیوترها در کتابخانه های عمومی نام برد.
دلیل این تدابیر پیش گیرنده را حکومت ایالات متحده امریکا تهدید شدید حملات تروریستی اعلام کرده است. سازمانهای مدنی در ایالات متحده امریکا در برابر این کنترول و دیده بانی دولت امریکا بر آزادی های مدنی هشدار داده اند. این قوانین باید به طور مرتب از جانب کانگرس امریکا ارزیابی شده و تجدید گردند.
زرقاوی
ابوالمصعب الزرقاوی، یک تروریست اسلامگرا بود و فکر می شد رهبر سازمان تروریستی القاعده در عراق باشد. زرقاوی تبعه اردن بود و تا هنگام مرگش در هفتم ماه جون سال 2006 برای او 25 میلیون دالر جایزه سر تعیین شده بود. پولیس بین المللی یا انترپول او را تروریست ارشد می دانست و در سرتاسر جهان در جستجوی یافتن او بود.
ظواهری
ایمن الظواهری رسماً جانشین اسامه بن لادن می باشد. او در ماه جون سال 2011 به حیث رهبر القاعده اعلام شد. ظواهری در مصر به دنیا آمده است و داکتر طب می باشد. در هنگام فعالیت های مجاهدین افغانستان او با بن لادن آشنا شد. بعدتر او تا سطح اندیشه پرداز ارشد شبکه تروریستی القاعده ارتقا یافت. هدف او ایجاد یک دولت دینی اسلامی در کشور زادگاهش مصر می باشد.
طالبان
در سال 1994 در افغانستان گروه طالبان تشکیل شد و اعضایش را از میان قوم پشتون انتخاب کرد. اصولاً این گروه برای جلوگیری از تجاوزات دار و دسته های مجرم در ولایت قندهار تاسیس شد. در نیمه دوم دههء 90 قرن بیستم طالبان زیر رهبری ملامحمد عمر تا نیروی مسلط سیاسی در افغانستان ارتقا یافتند. از نگاه ایدیولوژی آنها دارای سمت و سوی افراط گرایانه اند و با غرب ضدیت دارند. طالبان در پایان سال 2001 در نتیجه حمله نظامی ایالات متحده امریکا به افغانستان سقوط کردند.
توره بوره
توره بوره، نام یک مجتمع کوهی صوف ها در شرق افغانستان و در امتداد مرز این کشور با پاکستان می باشد. گفته می شود که اسامه بن لادن انواع مختلف یک سیستم صوف سازی را در این منطقه با پول خودش جهت ایجاد پناهگاهی برای جنگجویان القاعده و طالب ایجاد کرده بود. در ماه دسمبر سال 2001 بین کماندوهای امریکایی و جنگجویان القاعده در این منطقه جنگ های سختی صورت گرفت.
وزیرستان
منطقه کوهستانی دشوارگذار در شمال غرب پاکستان است. پس از آن که طالبان و القاعده از افغانستان رانده شدند، در این منطقه جای گرفتند. در سال 2009 نظامیان پاکستانی در وزیرستان عملیات نظامی گسترده یی را به راه انداختند. این منطقه هنوزهم محل بود و باش جنگجویان افراط گرای اسلامی پنداشته می شود.
طریقه "واتر بوردینگ"
واتر بوردینگ به یک اسلوب شکنجه گفته می شود که غرق ساختن را می رساند. در این عملیه با تحریک واکنش خفه کردن در قربانی یک احساس غرق شدن به وجود می آید. با بستن یک دستمال دور دهن و بینی قربانی نفسش بند می آید و سرش را زیر آب می کنند. در این حالت است که قربانی مشکلاتی در تنفس پیدا می کند. هنگام ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش اسلوب واتر بوردینگ شکنجه توسط افراد "سی آی ای" و سایر ادارات حکومتی ایالات متحده امریکا در هنگام بازجویی مظنونان به تروریسم، استفاده می شد.
دانیل شیش کویتز/ رسول رحیم
ویراستار: عارف فرهمند