بلوم: این دیگر اروپای من نیست

نوربرت بلوم وزیر سابق کار آلمان که یکی از فعالان حقوق بشر است در مورد سیاست های اروپا در قبال پناهجویان می گوید که "این اروپا، اروپای من نیست."

دویچه وله : آقای بلوم، شما 80 سال سن دارید و یک شب را در اردوگاه پناهجویان در ایدومینی یونان در زیر خیمه و در میان گل و لای به سر بردید. آیا توانستید در زیر این خیمه بخوابید؟

نوربرت بلوم: نه، اما این مهم ترین مسأله نیست. زیرا من تنها یک شب را در آنجا گذشتاندم. مهم تر انسان هایی اند که هفته ها را در گل و لای و در سردی در این اردوگاه به سر می برند. من آنجا رفتم که از نزدیک همه چیز را شاهد باشم و از وضعیت آگاه شوم و نه تنها از طریق گزارش های که به ما می رسد. وقتی فردی در این اردوگاه می رود باید برای دیگران نیز وضعیت را توضیح دهد. من برای بازدید از این کمپ دلهره داشتم. آنجا یک باغ وحش نیست که از حیوانات عجیب و غریب بازدید کرد. آنجا انسان ها اند. اگر بازدید از آنها برای مدت کوتاهی هم است، به نظر من این کار یک عملکرد نمادین برای همبستگی با آنها است.

دویچه وله: اگر من به درستی درک کرده باشم، پس ایدومینی برای شما نماد سلب حقوق پناهجویان از جانب اروپا است. اروپا چه باید به جای این کار انجام دهد؟ در یک جمله اگر بتوان گفت؟

نوربرت بلوم: اروپا باید متحد عمل کند. 500 میلیون جمعیت اروپا است. 500 میلیون. احتمالا امکان پذیر خواهد بود تا چند میلیون پناهجو را هم بپذیرد. اینکه اروپا با یک خودخواهی ملی این امر را رد می کند، دیگر اروپای من نیست. من تکرار می کنم این جمله ام را.

دویچه وله: اما اروپا واقعا چنین بی احساس است که شما می گوید؟ پناهجویان از ایدومینی می توانند به یک اردوگاه دیگر بروند. آنها می توانند به یونان پناهندگی بدهند. صدراعظم آلمان می گوید: "آزادی انتخاب برای پناهندگی دادن در یک کشور وجود ندارد." آیا این اشتباه است؟

نوربرت بلوم: بلی، اول در مورد انتخاب آزاد باید گفت که در یونان جاهای دیگری هم وجود دارد. من در جاهای دیگر هم بوده ام، تفاوت بسیار زیادی وجود ندارد. منظورم این است که جاهای دیگر هم سرد هستند، شاید خشک باشند. باید بدانید که ما با مردمانی مواجه هستیم که مایوس اند. ما با انسان های روبرو هستیم که سرگذشت وحشتناکی را تجربه کرده اند. اینها سیاح نیستند. آنها مبارزه می کنند و این عمل شان نجات دادن زندگی شان است. برای ما مسأله رساندن کمک به این انسان ها مطرح است. این سوال مطرح است که این کمک را می رسانیم یا نه؟

دویچه وله: اما فعلاً زندگی این پناهجویان در یونان نجات پیدا کرده است. حتی می توان به طور مشخص دید که پناهجویان در یونان در امن اند و مورد تعقیب قرار ندارند.

نوربرت بلوم: بلی، اگر شما این زندگی را نجات یافته عنوان می کنید. آنجا پنج خیمه دورتر از خیمه من یک خانم با طفل پنج روزه اش، زمین تر می خوابید. در یک خیمه دیگر ....

دویچه وله: اما آنها می توانستند به یک اردوگاه دیگر بروند.

نوربرت بلوم: در آنجا هم این خانم یک کودک تازه تولد می داشت و مجبور می شد در یک فضای سرد بخوابد. منظور من این است که این چه یک بوروکراسی و بی احساسی است؟ در اینجا انسان ها مطرح اند، انسان های که برای بقای زندگی شان مبارزه می کنند. از طرف دیگر نباید توجه به آمار داشت. 50 هزار پناهجو در یونان. یعنی چه، این یک رقم است، اما در پس این آمار انسان ها با سرنوشت های بدی قرار دارند. من با مردی آشنا شدم که "دولت اسلامی" یا داعش به دلیل که او با "کافران" در موصل عراق کار می کرد و وکیل بود، دست اش را بریدند. او با دو فرزند و خانم اش از عراق فرار کرد. در راه کشتی شان غرق شد و خانم اش از جانب مقامات یونان و خود و دو فرزندش از جانب مقامات ترکیه از آب ها نجات داده شدند. تفاوت این است که خانم اش را مقامات یونان اجازه ادامه سفر دادند و فعلاً در آلمان است و خود با دو فرزندش در اردوگاه پناهجویان مانده اند. باید من در چنین یک حالتی بحث های فلسفی را براه بیاندازم؟ اعضای یک خانواده به هم تعلق دارند به ویژه در حالات اضطرار و باید یکجا باشند.

دویچه وله: این اردوگاه تصاویر بسیار وحشناکی را از وضعیت پناهویان بیرون می دهد. هر کس مطمئنا شما را بر حق می یابد. اما از طرف دیگر زمانی که شما وزیر بودید، پارلمان آلمان در سال 1993 در شهر بن تصمیم گرفت که هیچ کس حق پناهندگی در آلمان به دست نمی آورد که در یک کشور امن قرار داشته باشد. آیا این قانون اشتباه بود که شما نیز پاسخگو هستید؟

نوربرت بلوم: نه، اول اینکه این قانون پناهندگی آن زمان در شهر بن تحت شرایط کاملا متفاوت به تصویب رسیده بود. هنوز هم این قانون مورد اجرا قرار می گیرد و برای فرد زمانی پناهندگی داده می شود که مورد تعقیب سیاسی قرار داشته باشد. کنوانسیون دوبلین نیز اجرایی است که درخواست پناهندگی در کشور ورودی باید ارائه گردد. اما در حال حاضر ما با پناهجویان به صورت انفرادی روبرو نیستیم بلکه ما با یک مهاجرت دسته جمعی انسان ها که مورد آزار و اذیت قرار دارند، روبرو هستیم. اروپا درهایش را در برابر این انسان ها بسته است. آیا در چنین وضعیتی می توان روی کشورهای ورودی یعنی یونان و ایتالیا که ضغیف ترین ها اند، و امثال آنها حساب کرد. ما در اینجا در اتاق های گرم نشسته و می گوییم این به ما مربوط نیست. به هیچ صورت چنین برخودی نتیجه مثبت نمی داشته باشد. ولو اگر بازهم هنگری، پولند و اتریش دیوارهای آهنین شان را دوباره از مرزها بردارند. ما خوشحال بودیم که مرزها در اروپا حذف شده بودند، اما این برخورد به چند دهه ما را به عقب می برد.

دویچه وله: نسخه اروپا، نسخه صدراعظم آلمان این است که از این هفته به بعد، پناهجویانی که در یونان شانس بدست آوردن پناهندگی را ندارند، دوباره به ترکیه بازگشت داده می شوند. وقتی شما می گویید که جبراً، وقتی می گویید که با این برخورد، دیگر اروپا، اروپای من نیست، پس صدراعظم هم دیگر صدراعظم شما نیست؟

نوربرت بلوم: نه، نخست باید گفت که انگلا مرکل از شخصیت های است که من حمایت اش می کنم. او از جمله معدود شخصیت های سیاسی است که علیه خودخواهی ملی در اروپا مبارزه کرده است. اروپایی با 28 کشور که هر کدام تلاش دارد علاقمندی های ملی اش را نجات دهد. مرکل از آنها خود را جدا ساخته است.

به همین دلیل من از او حمایت می کنم. اگر اروپا یک قانون پناهندگی مشترک را به وجود نیاورد و همه متحدانه در قسمت تقسیم عادلانه پناهجویان عمل نکند، وظیفه تاریخی اش را انجام داده نخواهد توانست. وقتی مسأله نجات بانک ها مطرح باشد، شاهزادگان ملی، اگر نیاز باشد، هر 24 ساعت برای نجات بانک ها یا یورو سفر می کنند. این بار مسأله پول دیگر مطرح نیست، اینبار مسأله انسان ها مطرح است.

دویچه وله: آقای نوربرت بلوم یک جهان ممنون از گفتگوی که با ما داشتید.

نوربرت بلوم: خواهش می کنم از شما تشکر.