پاکستان در «وضعیت خطرناک» قرار دارد

عمران خان در حالی که حامیان خود را در یک راهپیمایی بسیار بزرگ به سمت اسلام آباد رهبری می کرد تا برای برگزاری انتخابات زودهنگام فشار وارد کند، از یک سوءقصد جان سالم به در برد و گلوله به پایش اصابت کرد.

او روز جمعه ادعا کرد که شهباز شریف نخست وزیر، رعنا صنع الله وزیر داخله و جنرال فیصل نصیر یک افسر استخبارات، نقشه کشیدند تا او را بکشند و تقصیر آن را به گردن یک مذهبی متعصب بیندازند.

مرتبط: حزب نخست وزیر پیشین پاکستان دوباره تظاهرات برگزار می‌کند

توصیف احمد خان تحلیلگر مسایل سیاسی، استاد دانشگاه و عضو هیئت مدیره کمیسیون حقوق بشر پاکستان گفت: «وضعیت سیاسی در پاکستان وارد مرحله خطرناکی شده است.» او افزود: «در کشوری با سابقه هرج و مرج سیاسی، صداها انعکاس می یابند.»

خان علی الرغم برکناری در نتیجه رأی عدم اعتماد در ماه اپریل امسال، باوجودی که نزد حکومت فعلی دوسیه حقوقی دارد، از حمایت عمومی توده ای برخوردار است.

احمد خان گفت که با افزایش فشارها، وابستگی حکومت به «دولت پنهان» یعنی وابستگی به ارتش قدرتمند پاکستان به منظور نجات پیدا کردن، بیشتر می شود. او گفت: «این یک وضعیت خطرناک است، نه تنها برای روند دموکراتیک بلکه برای کشور و به ویژه توسعه اقتصادی آن. و موضوعاتی چون فقر و گرسنگی و توسعه در پس زمینه قرار می گیرند.»

خان و شریف ماه ها است که در برابر هم قرار دارند و همدیگر را با زبان و لحن تحقیرآمیز، به ناتوانی و فساد متهم می کنند. اما چنین اتهام علنی از سوی خان و نام بردن از یک افسر ارشد نظامی، وضعیت را به مرحله جدیدی از بحران رسانده است.

عمران خان هیچ مدرکی برای حمایت از ادعاهای خود ارائه نکرده است و حکومت آن را به عنوان «دروغ ساختگی» رد کرده است.

انتقاد از ارتشی که تقریباً در مدت نیمی از تاریخ ۷۵ ساله پاکستان بر این کشور حاکم بوده، همیشه یک خط سرخ بوده است. اما خان به طور فزاینده ای از این نهاد امنیتی آشکارا انتقاد کرده، در حالی که بسیاری ها می گویند ارتش در به قدرت رساندن او در ابتدا نقش داشت.

دفتر مطبوعاتی ارتش پاکستان روز جمعه با صدور بیانیه ای از حکومت خواست که خان را به دلیل افترا به دادگاه بکشاند.

مقامات حزب تحریک انصاف پاکستان نیز ممکن است متهم شوند. اعضای ارشد حزب قبلاً از زمان برکناری عمران خان به «فتنه» و سایر جرایم متهم شده اند، چنانچه خبرنگاران هم متهم به حمایت از نخست وزیر پیشین شده اند.

احمد خان گفت: «به نظر می رسد که اکنون ممکن است نوعی اقدامات علیه حزب تحریک انصاف انجام شود.» او افزود که خطر تجزیه حزب نیز وجود دارد.

به گفته احمدخان، از آنجایی که تظاهرات عظیم خان در برابر مخالفان سیاسی و ارتش برای تثبیت برخورداری از حمایت مردم راه اندازی شده است ولی نتایج آن می تواند «آشوب، ناامیدی و سرخوردگی باشد.»

قیصر بنگالی، تحلیلگر سیاسی مستقر در کراچی گفت که در چنین فضای مملو از اتهامات و انکارهای متعدد از هردو طرف، بعید است که به همه این موارد رسیدگی شود. او افزود که این امر فضای زیادی برای تئوری های توطئه باز می کند: «حکومت مشروعیت خود را از دست داده است... پولیس، نهادهای نظم و قانون و حتا قوه قضاییه نیز.»

بنگالی گفت که ارتش اکنون «نشسته و متعجب است که چه مشکلی پیش آمده است و چه کاری می تواند انجام دهد.»

دولت پاکستان گفته است که طرح ترور علیه عمران خان «یک مورد بسیار واضح از افراط گرایی مذهبی» بوده و مردم مسلح تنها از یک روستای فقیرنشین را مقصر دانسته است.

پاکستان مدت هاست که با ستیزه جویان اسلام گرا دست و پنجه نرم می کند و گروه های مذهبی راست گرا نفوذ زیادی بر جمعیت اکثر مسلمان این کشور دارند.

عمران خان و حزب تحریک انصاف او در گذشته به تحریک احساسات مذهبی مردم برای توسل به یک پایگاه حمایتی گسترده تر متهم شده اند.

بنگالی گفت: «افراط گرایی مذهبی سلاحی است که حزب تحریک انصاف از آن استفاده می کند، ارتش، و حکومت نیز از آن استفاده می کنند. بنابراین ما به سمت یک وضعیت بسیار خطرناک پیش می رویم.»

مرتبط: عمران خان نخست وزیر پیشین پاکستان زخمی شد

اما در عقب بحران سیاسی، بحران فراگیرتری پنهان است: بحران اقتصاد.

بنگالی گفت: «دولت ورشکسته است، تمامی منابعی که در اختیار دارد، برای پرداخت قرضه و دفاع و همچنین پرداخت معاشات مصرف می شود.» او افزود: «منابع اندکی که در دسترس قرار دارد، همان چیزی است که برسر آن دعوا می کنند... به همین دلیل است رقابت برسر همین منابع اندک جریان دارد.»

Hs/si (AFP)