پایان دوره کاری ولسی جرگه؛ ادامه فعالیت یا تعطیلی؟

افغانستان امسال انتخابات پارلمانی را برگزار نکرد و در اول سرطان یعنی تا ده روز دیگر مدت قانونی پارلمان کنونی پایان می‌یابد.

تمدید کار و یا پایان ماموریت ولسی جرگه به بحث داغی در محافل سیاسی افغانستان تبدیل شده است. نمایندگان تاکید می‌کنند که نبود پارلمان به مفهوم نبود یکی از قوای ثلاثه دولت است و ادامه کار حکومت بدون بخش تقنینی و نظارتی بر روند دموکراتیک آسیب می‌زند.

از سوی دیگر برخی از نمایندگان ادامه کار ولسی جرگه کنونی را غیرقانونی می‌دانند و به این نظرند که باید به قانون اساسی احترام شود و با پایان کار پارلمان، انتخابات برگزار شود و نمایندگان جدید به کار آغاز کنند.

تالار عمومی ولسی جرگه روز چهارشنبه شاهد جنجال‌ها بر سر ادامه کار پارلمان بود. نمایندگانی که طرفدار ادامه کار پارلمان اند به این نکته اشاره می‌کنند که حکومت وحدت ملی نیز برخلاف قانون اساسی توسط آرای مردم نه بلکه براساس یک توافقنامه سیاسی تشکیل شده است. آن‌ها همچنین به این نکته اشاره می‌کردند که مشرانو جرگه نیز به دلیل نبود اعضای شوراهای ولسوالی مشروعیت ندارد، اما به کار خود ادامه می‌دهد.

اما رمضان بشردوست یکی از نمایندگان تاکید کرد که باید به قانون اساسی احترام شود و قضیه مشرانو جرگه نمی‌تواند دلیل ادامه کار ولسی جرگه بعد از مدت قانونی آن شود: «مشکل ما بعد از اول سرطان مشکل جدی است. تا امروز در هر محفل سر ما بالا بود اما بعد از اول سرطان باید کمی توجه کنیم.»

این سخنان او با واکنش‌های زیادی مواجه شد و نمایندگان با راه انداختن سر و صدا و کوبیدن بر میزها نگذاشتند که این نماینده پارلمان حرف‌هایش را تمام کند. فضل هادی مسلمیار رئیس مشرانو جرگه روز سه شنبه گفت که ادامه کار ولسی جرگه پس از اول سرطان غیرقانونی است.

تاکید بر تداوم کار پارلمان

در حال حاضر اکثریت قریب به اتفاق نمایندگان ولسی جرگه می‌گویند چون انتخابات برگزار نشده و نمایندگان جدید انتخاب نشده‌اند، بنابراین مدت کار پارلمان باید تا زمان انتخاب نمایندگان جدید تمدید شود.

عبدالرحمان رحمانی نماینده ولایت بلخ گفت هیچ ماده‌ای در قانون اساسی ادامه کار پارلمان را نفی نکرده است: «قانون می‌گوید دوره کار ولسی جرگه به تاریخ اول سرطان سال پنجم بعد از اعلام نتایج انتخابات به پایان می‌رسد. حالا که انتخابات برگزار نشد و دولت هم آمادگی ندارد پس در کدام ماده قانون گفته است که اگر انتخابات برگزار نشد نمایندگان پارلمان به خانه‌های خود بروند.»

براساس قانون اساسی افغانستان همه وزیران و رؤسای مستقل به شمول لوی سارنوال و پنج تن از اعضای شورای عالی ستره محکمه از ولسی جرگه رای اعتماد می‌گیرند. برخی از نمایندگان گفتند که در نبود نمایندگان مردم، از کارکرد حکومت نظارت نمی‌شود و نهادهای حکومتی در نبود پارلمان با عدم مشروعیت مواجه می‌شوند.

جنجال بر سر اصلاح نظام انتخاباتی

هنوز رهبران حکومت وحدت ملی در مورد پایان یا ادامه کار ولسی جرگه اظهار نظر نکرده‌اند. برگزاری انتخابات پارلمانی برای افغانستان کار آسانی نیست. بودجه تمام انتخابات‌ها از سوی جامعه جهانی تامین می‌شود و افغانستان خود این توانایی را ندارد.

گل احمد اعظمی یکی از اعضای مشرانو جرگه می‌گوید افغانستان پس از اول سرطان به دلیل از دست دادن مشروعیت قوه مقننه، عملا وارد یک بحران جدید می‌شود و هر سه قوه دولت باید راه حلی را در این مورد بسنجند: «به خاطر این که دموکراسی زیر سوال نرود باید یک راه حل اساسی پیدا شود تا ما از این بحران خلاص شویم. باید در دو سه ماه آینده انتخابات برگزار شود.»

برگزاری انتخابات پارلمانی منوط به اصلاحات انتخاباتی است. این اصلاحات نه تنها هنوز تطبیق نشده بلکه کمیسیونی که برای اصلاحات انتخاباتی تشکیل می‌شود هنوز به کارش آغاز نکرده است.