پایان ماموریت هفت ماهه ناتو در لیبیا

قذافی به قتل رسید و لیبیا آزاد شد. بعد از آنکه شورشیان قدرت را در این کشور به دست گرفتند و دیکتاتور کشته شد، ماموریت نظامی ناتو نیز پایان یافت. این پیمان بعد از هفت ماه، امروز دوشنبه مسوولیت را رسماً به شورای انتقالی ملی لیبیا واگذار می کند.

همزمان ماموریت سازمان ملل متحد در لیبیا نیز پایان می یابد: یعنی ممنوعیت پروازها فسخ شده و عملیات نظامی برای حفظ جان مردم نیز دیگر لزومی ندارد.

اندرس فو راسموسن، دبیر کل ناتو توضیح داد که وظایف نظامی ما حالا انجام و "ماموریت تاریخی" سازمان ملل متحد کاملاً تحقق یافته و این عملیات "از موفق ترین عملیات در تاریخ ناتو" بوده است.

اما البته این موفقیت با قتل معمر قذافی که جریان آن تا هنوز کاملا توضیح داده نشده و نیز نشان دادن جسد او در ملا عام، خدشه دار شده است. آلن جوپه، وزیر خارجه فرانسه گفت که هدف، قتل قذافی نبوده بلکه "هدف ما این بوده است تا او را به کناره گیری از قدرت مجبور سازیم".

از 28 عضو ناتو، فقط 12 عضو آن مستقیماً در عملیات نظامی در لیبیا سهم گرفتند، قبل از همه ایالات متحده امریکا، فرانسه و بریتانیا. آلمان به این عملیات نظامی توافق نکرد و به این وسیله موجب ناامیدی هم پیمانان شد.

حدود 26 هزار بار هواپیماهای پیمان ناتو، از پایان ماه مارچ به بعد، بر فراز لیبیا پرواز کردند. ناتو به این وسیله قطعنامه منع پرواز را علیه هواپیماهای لیبیا عملی کرد و سربازان قذافی و سلاح خانه های او را مورد حملات قرار داد؛ و راه را برای به قدرت رسیدن شورشیان باز کرد.

طی این ماموریت، یک تن از سربازان ناتو کشته نشد؛ اما شمار کشته شدگان میان شورشیان و طرفداران قذافی در جنگ های زمینی، ممکن است به ده هزار برسد.

توماس یگر، پروفیسور در رشته سیاست بین المللی در دانشگاه کلن می گوید، بی تردید ماموریت ناتو یک موفقیت نظامی بوده است، "اما از دید سیاسی مساله کاملاً طور دیگر به نظر می رسد." او می افزاید: "قطعنامه لیبیا شکافی را ایجاد کرد، میان طرفدران [جنگ] مانند بریتانیا، فرانسه و ایالات متحده امریکا از یک طرف و آنانی که به آن رای ممتنع دادند مانند چین، هند، روسیه، برازیل و نیز آلمان".

افزون بر این، از دید پروفیسور یگر اتحادیه اروپا نیز موجب آبرو ریزی خود شد؛ چون اعضای آن همصدا نبودند، به این دلیل "عملیات نظامی در لیبیا بهای سنگین دیپلوماتیک داشت".

از دید روبرت گیتس، وزیر دفاع پیشین ایالات متحده امریکا عملیات نظامی در لیبیا قبل از همه مشکلات ناتو را برملا ساخت؛ یعنی دولت هایی عضو ناتو هستند که بار و خطرات عملیات را حمل می کنند و از طرف دیگر "آنهایی که از امیتازات پیمان سود می برند، اما نمی خواهند خطرات را متحمل شوند".

توماس یگر در عملیات ناتو یک مشکل دیگر را نیز می بیند و آن توسعه بیش از اندازه ماموریت سازمان ملل متحد است. چرا که در قطعنامه 1973 سازمان ملل متحد به روشنی ذکر شده است که "همه تدابیر لازم" برای حفظ جان مردم ملکی لیبیا در برابر حملات سربازان قذافی اتخاذ گردد.

توماس یگر در ادامه می گوید که هدف مهمتر عملیات نظامی در لیبیا را می توان در مقاله ای خواند که به تاریخ 15 اپریل در روزنامه های بریتانیایی، فرانسوی و امریکایی "تایمز"، "فیگارو" و "واشنگتن پست" نشر شد. بارک اوباما، رییس جهمور ایالات متحده امریکا، نیکولا سرکوزی، رییس جمهور فرانسه و دیوید کامرون، سه نویسنده این مقاله بودند. در آنجا نوشته شده بود: "قذافی باید برود و آن هم برای همیشه." از دید این پروفیسور در این مقاله یک هدف جنگی جمله بندی شده است که درقطعنامه 1973 سازمان ملل متحد درج نیست.

دویچه وله / مبلغ
ویراستار: عاصف حسینی