پیشرفت کند در اصلاحات وعده داده شده نواز شریف

نواز شریف، رهبر حزب مسلم لیگ پاکستان با تعهد به تامین صلح داخلی، رفع کمبود برق، ایجاد ثبات اقتصادی و بهبود روابط با افغانستان و هندوستان توانست در انتخابات ماه می این کشور به پیروزی آشکار دست یابد. 100 روز بعد از شروع حکومت نواز شریف، این وعده ها تحقق نیافته است. با این هم ناظران نمی خواهند بیلانس بدبینانه از اوضاع ارائه کنند. به نظر آنها، نواز شریف مشکلات را درک کرده است و می خواهد بطور جدی به آنها رسیدگی کند.

آسیه ریاض از "انستیتوت توسعه قانون گذاری پاکستان" در اسلام آباد، بزرگترین توانمندی حکومت نواز شریف را در رفتار مناسب اش با احزاب اپوزیسیون می بیند. این کارشناس امور سیاسی پاکستان می گوید: "این قابل ستایش است که نواز شریف با وجود داشتن اکثریت در مجلس نمایندگان (اسامبله ملی)، نماینده احزاب اپوزیسون را برای تشکیل حکومت در ایالت های خیبر پشتونخواه و بلوچستان پذیرفت." به باور او از این طریق است که در درازمدت دموکراسی در پاکستان تقویت می شود.

آسیه ریاض سفر نواز شریف به چین اندکی پس از پیروزی در انتخابات را از لحاظ اقتصادی مثبت ارزیابی می کند. به قول ریاض، امضای توافقنامه همکاری اقتصادی با چین نشانه ای از عزم شریف برای رفع بحران مزمن بی برقی در پاکستان است.

وام های جدید از صندوق بین المللی پول

در اوایل ماه سپتمبر صندوق بین المللی پول پس از ماه ها مذاکره، قرضه جدید بالغ بر 6.7 میلیارد دالری به پاکستان را برای یک دوره سه ساله تصویب کرد. بخش بزرگ این پول ها باید پاکستان را در پرداخت قروض قدیمی اش و بهبود وضعیت مالی حمایت کند. این خود می تواند تطبیق اصلاحات در بخش انرژی در این کشور را سهل تر گرداند. حکومت به دست آوردن قرضه از جانب صندوق بین المللی پول را یک موفقیت وانمود می کند. کارشناسان به این نظر اند که پاکستان به تنهایی و بدون حمایت صندوق بین المللی پول و بانک جهانی نمی تواند با بحران اقتصادی کشور مقابله کند.

خالق کیانی، خبرنگار اقتصادی در روزنامه "دان" پاکستان، به دویچه وله گفت که "حکومت حتی قادر به پرداخت حقوق یا معاش ماهانه کارکنان خود نیست." او اضافه می کند که قرضه صندوق بین المللی پول می تواند فقط یک تسکین موقت باشد: "شرکت های دولتی بزرگ مانند خط هوایی پاکستان و یا استل میلز و فابریکه فولاد پاکستان برای بقای خود نیاز به تزریق روزانه پول دارند. راه آهن نیز وضعیت بهتر از دیگر بخش ها ندارد". کیانی تردید دارد که حکومت پاکستان یک طرح اقتصادی همه جانبه و درست داشته باشد.

سیاست بحث برانگیز مذاکره با طالبان

پاکستان از خشونت گروه های افراطی نسبت به بحران اقتصادی بیشتر متاثر شده است. در زمان حکومت قبلی به رهبری حزب مردم پاکستان در اثر حملات شبه نظامیان بالای اهداف نظامی و غیرنظامی هزاران نفر کشته شدند. شریف پس از پیروزی در انتخابات تاکید کرد که برای پایان دادن به خشونت ها به جای عملیات نظامی بیشتر به مذاکره روی می آورد. حزب "تحریک انصاف" به رهبری عمران خان که در ایالت خیبرپشتونخواه حکومت تشکیل داده است، نیز همین سیاست را تعقیب می کند.

برخی از ناظران کاهش حملات تروریستی در این اواخر را نتیجه رویکرد آشتی جویانه نواز شریف می دانند. آمر رعنا، مدیر اجرایی انستیتوت مطالعات صلح در اسلام آباد می گوید: "سیاست مذاکره با طالبان کارایی دارد." به گفته او، این نشان می دهد که شریف در استراتژی مبارزه با تروریسم دست بالاتری دارد و تنها به راه حل نظامی تکیه نمی کند.

رهبران حکومت و احزاب اپوزیسیون روز دو شنبه گذشته طی یک قطعنامه حمایت شان را از استراتژی مذاکره با طالبان پاکستانی ابراز داشتند. در این نشست در دفتر نخست وزیر، رؤسای اردو و امنیت ملی پاکستان نیز شرکت کرده بودند. اما مخالفان مذاکره با طالبان به این نکته اشاره می کنند که قطعنامه های قبلی به جز تحکیم مواضع طالبان نتیجه دیگری در پی نداشته است.

روابط با هند

نواز شریف در دوره قبلی نخست وزیری اش در اواخر دهه 90 تلاش می کرد روابط سیاسی و اقتصادی کشورش با هند را بهبود بخشد. فعلاً نیز شریف پس از مراسم تحلیف خود علایمی در این راستا فرستاده است و هند نیز از آن استقبال کرده است. اما یک سلسله حوادث در منطقه مرزی کشمیر که منجر به مرگ افرادی از هر دو جانب گردید، باز هم باعث خدشه دار شدن مناسبات دو رقیب تاریخی گردیده است.

موئید یوسف، کارشناس امور پاکستان در موسسه صلح ایالات متحده امریکا می گوید: "هر تلاشی برای عادی سازی روابط دو جانبه با یک عمل تروریستی مخرب از بین برده می شود." او اضافه می کند که در هر دو طرف نیروهایی وجود دارند که بر ضد بهبود روابط این دو کشور اند.

علاوه بر این بی اعتمادی باعث پیچیدگی روابط میان پاکستان و هند گردیده است. دهلی جدید نگران است که پاکستان تلاش می کند پس از خروج نیروهای بین المللی از افغانستان یک حکومت مورد حمایت خود را در افغانستان داشته باشد.

از سوی دیگر، در روابط افغانستان و پاکستان نیز بهبودی آشکاری دیده نمی شود. هرچند حکومت پاکستان گفته است که ملا عبدالغنی برادر، فرد شماره دوم طالبان را از زندان آزاد می کند، اما مقام های کابل هنوز از همکاری های پاکستان در روند صلح رضایت ندارند.