چرا قرارداد معدن مس عینک نشر نشده است؟

وحید الله شهرانی، وزیر معادن افغانستان بعد از نشر این قراردادها، روز دو شنبه (24 میزان 1391/ 15 اکتوبر 2012) در یک بیانیه گفت: «وزارت معادن به شفافیت در روند امضای قراردادها متعهد است». وزارت معادن افغانستان خواسته است با نشر این اسناد نشان دهد که در امضای این قراردادها هیچ فسادی در کار نبوده است.

اسناد نشر شده شامل قراردادهایی است که از سال 2002 به این سو وزارت معادن با شرکت های داخلی و خارجی داشته است، اما صرف قرارداد معدن بزرگ مس عینک در ولایت لوگر با شرکت چینی نشر نشده است.

در مورد جریان داوطلبی معادن افغانستان انتقادهای زیادی مطرح شده است. زمانی که استخراج معدن مس عینک با یک شرکت چینی امضا شد، برخی به این باور بودند که این تصمیم بیشتر سیاسی است و دولت افغانستان می خواهد از از این طریق از نفوذ چین بر پاکستان استفاده کند و این کشور را در مبارزه با طالبان وادار نماید.

جواد عمر، سخنگوی وزارت معادن افغانستان به دویچه وله گفت: «قرارداد معدن مس عینک بعد از این که به امضا رسید، به تعقیب اش از جانب مسوولین یا رهبری وقت، یک توافقنامه محرمیت هم به امضا رسیده است که بر بنیاد این توافقنامه، ما نتوانستیم جزییات قرارداد مس عینک را به نشر برسانیم».

سخنگوی وزارت معادن افغانستان می پذیرد که وجود چنین موافقتنامه ای «خلایی» است که مسوولیت اش متوجه رهبری پیشین این وزارت می شود.

براساس اسناد نشر شده، محمود کرزی، برادر رییس جمهور افغانستان نیز از جمله کسانی است که در این سرمایه گذاری ها نقش دارد. جواد عمر افزود: «برادر رییس جمهور یکی از جمله سهامداران پروژه سمنت غوری است».

او اعتراف می کند که در این پروژه مشکل ها و نواقصی وجود دارد: «ما این را می پذیریم که قرارداد سمنت غوری ناقص است. مشکلات زیاد فنی و حقوقی دارد. اصلاً موجودیت قرارداد چهار صفحه یی برای یک قرارداد بزرگ، نادرست است». به گفته او، قراردادهای شماری از معدن های دیگر مانند معدن طلا، معدن نمک و معدن کرومیت نیز دارای مشکلات فنی اند.

مقام های افغانستان برآورد کرده اند که ارزش مجموعی معادن این کشور به سه هزار میلیارد دالر امریکایی می رسد. این کشور انتظار دارد که با سرمایه گذاری در معادن، اقتصادش خودکفا شود.