کارشناسان: سخنان کرزی "جفایی" بر افغانستان است

رییس جمهور افغانستان در مصاحبه خود با شبکه تلویزیونی "جئو" که روز شنبه، 30 میزان / 22 اکتبر، نشر شد، همچنان افزود: "اگر پاکستان به کمک مردم افغانستان نیازی داشته باشد، افغانستان در کنار شما (پاکستانی ها) خواهد بود".

این اظهارات کرزی در حالی نشر می شود که دو روز پیش هیلاری کلینتون، وزیر خارجه امریکا بار دیگر از پاکستان خواست تا پناهگاه های جنگجویان در مرز آن کشور با افغانستان را نابود کند و شورشیان را تشویق نماید تا به روند صلح بپیوندند.

این که آیا سخنان کرزی نشانی از چرخش دیگری در موضع دولت افغانستان در قبال پاکستان است یا خیر مشخص نیست، اما به هر صورت می تواند تاثیراتی در داخل و خارج افغانستان داشته باشد.

"حرف غیر قابل قبول"

احمد سعیدی، کارشناس امور سیاسی این سخنان کرزی را "جفایی" بر منافع ملی افغانستان خواند و به رادیو دویچه وله گفت: "صحبت آقای کرزی، در حقیقت ظلمی است بر شهدایی که از دست تروریست ها کشته شده اند. ظلمی است بر بیوه زنان و یتیمانی که از دست تروریستان پاکستانی به خاک و خون غلتیده اند".

اسد الله ولوالجی، دیگر کارشناس امور سیاسی این سخنان را غیر اخلاقی می داند و می گوید: "این کاملا یک گپ ناشیانه و غیر قابل قبول برای مردم ما است. مردم افغانستان می گویند که ما غیر از پاکستان دیگر دشمن نداریم. اگر بگوییم که کنار این دشمن می ایستیم و با امریکا می جنگیم، غیر اخلاقی است".

او در ادامه توضیح می دهد: "امریکا افغانستان را از چنگ طالبان خلاص کرد و میلیاردها دالر را در افغانستان مصرف کرد، حدود 2 هزار نفر آنها کشته شدند؛ چطور [کرزی] می تواند این همه را نادیده بگیرد و این حرف را بزند".

سخنان کرزی؛ بخشی از یک استراتیژی؟

کرزی در مصاحبه خود با تلویزیون جئو با تاکید می گوید که در صورت جنگ امریکا با پاکستان در کنار پاکستانی ها می ماند. اما پرسش این است که کرزی چه نفعی از این اظهار نظر به دست می آورد. آیا این سخنان بخشی از استراتیژی دولت او برای نزدیک شدن به پاکستان است تا به آن ترتیب پاکستان را ترغیب کند در روند مصالحه با طالبان و شبکه حقانی یاری برساند؟

احمد سعیدی سخنان کرزی را سنجیده و هدفمند می داند. او می گوید: "آقای کرزی این سخنان را غیر مترقبه و غیر شعوری نزده، چون خانم کلینتون آمده بود به منطقه به پاکستان، پاکستان تحت فشار است... آقای کرزی وظیفه و رسالتی که در مقابل منافع پاکستان داشت، خواست این حرف را بگوید تا به این وسیله سفر خانم کلینتون را سبوتاژ کند".

سعیدی برای تاکید بر نظرش به اتفاقات گذشته نیز اشاره می کند و توضیح می دهد: "وقتی که اسامه بن لادن در پاکستان کشته شد، سه روز بعد آقای کرزی با هیأت هفتاد نفری حسن نیت به پاکستان رفت و پشتیبانی خودرا از پاکستان اعلام کرد".

در همین حال، عتیق الله بریالی، کارشناس مسایل امنیتی سخنان کرزی را بخشی از یک استراتیژی بلندمدت دولت او می داند و می گوید: "استراتیژی سه سال اخیر افغانستان همراهی، دنباله روی و سیاست تقرب به پاکستان بوده است. در یک بستر طولانی تر، از آغاز ریاست جمهوری، آقای کرزی به طرز یکنواخت و سرسام آوری به سمت تقرب به پاکستان رفته است".

بریالی در ادامه می افزاید که رییس جمهور افغانستان این سخنان را از موضع ضعف بیان داشته است تا به پاکستانی ها امتیاز بدهد. او می گوید: "در یک نگاه استراتژیک، افغانستان به سمت نزدیکی به پاکستان در حرکت نیست. اوضاع طوری است که مردم افغانستان از پاکستان فاصله می گیرند... آقای کرزی اگر بخواهد مردم افغانستان همراهی بکند، ناگزیر است که با پاکستان به یک رابطه معقول بپردازد، تا متلمقانه". او در ادامه تاکید می کند: "پاکستانی ها یک سیاست تهاجمی بیرحم دارند و به افغانستان می تازند".

اسدالله ولوالجی همچنان اذهان عمومی جامعه افغانستان را در تضاد با سیاست های پاکستان در افغانستان می بیند. او می گوید: "مردم افغانستان می گویند که اردوی ما را پاکستان از بین برد، زیربناهای ما را پاکستان از بین برد. طالبان توسط پاکستانی ها ساخته شد و به افغانستان آمد. این ها فکت هایی هستند که هیچ کس نمی تواند بپوشاند و بگوید که پاکستان دوست ماست".

علاوه بر این، سعیدی نیز می گوید: "این حرف، حرف حامد کرزی است نه حرف ملت افغانستان، ملت افغانستان با این حرف توافق هم ندارند و دشمن دیرینه خود تروریستان پاکستانی ها را می دانند؛ و هرکس که در پهلوی تروریستان قرار می گیرد، خودش تروریست است".

تاثیرات سخن کرزی

حامد کرزی به هر دلیلی که این سخنان را بیان داشته است، به نظر می رسد که جایگاه او در سطوح مختلف در داخل و خارج افغانستان متاثر می شود.

عتیق الله بریالی در مورد تاثیرات احتمالی مصاحبه کرزی باور دارد: "ادعای افغانستان مبنی بر دخالت پاکستان روزتا روز مورد تایید جامعه جهانی قرار می گیرد و آن به انزوای پاکستان احتمالا بینجامد. چرا ما در چنین شرایطی که برای اولین بار جامعه جهانی مداخلات پاکستان را اذعان کرد، ما دوستانی را که از داعیه ما حمایت می کنند، زیر سوال ببریم و آنها را در حمایت شان از مردم افغانستان متردد بسازیم".

اسدالله ولوالجی بر این عقیده است که این موضع گیری کرزی جایگاه او را در بین افغان ها متاثر می کند. او می گوید: " اگر کرزی می خواست که بین ملت خود محبوب باشد، باید هرگز این گپ را نمی زد".

بریالی نیز بر این باور است که سخنان کرزی باعث تضعیف موقعیت او در جامعه می گردد. او می افزاید: "بیش از هر زمان دیگر اذهان عامه به نفع پاکستان نیست، بناء این اظهار نظر کرزی در سطح ملی تضعیف موقعیت او می انجامد. در سطح بین المللی هم متاسفانه به تاوان مردم افغانستان؛ چرا که کشورهای زیادی گرد هم آمده اند به دفاع از مردم افغانستان. با این ابراز نظر حداقل آنها نسبت به دولت افغانستان مایوس خواهند بود".

این کارشناس امور امنیتی همچنان خاطر نشان می کند: "در نواحی افغانستان حداقل در ماه های اخیر جو ضد پاکستانی، جو انتقاد از پاکستان بسیار عمیق شده است. آقای کرزی خلاف جریان آب حرکت می کند... این باعث می شود که بیشتر اعتماد خود را بین مردم افغانستان از دست بدهد".

نادیه فضل / عاصف حسینی
ویراستار: عبدالباری حکیم