کرونا و مقررات ماه رمضان در کشورهای اسلامی

ماه رمضان به احتمال بسیار زیاد، روز دوشنبه ۱۲ اپریل آغاز می‌شود و انتظار می‌رود که در برخی از کشورهای قاره امریکا و اکثر کشورهای دیگر، یک روز دیرتر آغاز شود. 

زمان دقیق آغاز ماه رمضان به رویت هلال جدید ماه بستگی دارد. بیشتر کشورهای مسلمان در این زمینه از عربستان سعودی پیروی می کنند. انتظار می رود که هلال ماه در این کشور روز سه شنبه به تاریخ ۱۳ اپریل قابل رویت باشد. 

رمضان در تقویم اسلامی مهمترین ماه است. مسلمانان بر این عقیده هستند که در این زمان، خداوند نخستین آیه های قرآن را به محمد، پیامبر مسلمانان فرستاده است.

اما به خاطر دومین سال همه گیری کرونا، سنت های ماه رمضان یک بار دیگر تغییر کرده و قوانین جدیدی در سراسر کشورهای عربی تصویب شده اند.

واکسین، دوا است یا غذا؟ 

با این وجود به واسطه دومین سال همه گیری کرونا، سنت های رمضان یک بار دیگر تغییر کرده و قوانین جدیدی در بسیاری از کشورهای عربی به اجرا گذاشته شده اند. واکسین، دوا یا غذا؟ 

یکی از سوالاتی که در هفته های گذشته بسیار راجع به آن بحث شد، این بود که آیا تطبیق واکسین شکستن روزه به شمار می رود یا درمان طبی است؟  

در همین هفته، شیخ عبدالکریم خساونه، مفتی بزرگ اردن، بحث را با یک فتوا به پایان رساند. بر این اساس: «واکسین کرونا، مانند هر واکسین دیگری که به عضلات تزریق می شود، باعث شکستن روزه در طول ماه شریف رمضان نمی شود.»
اما در صورتی که شخص، پس از تطبیق واکسین، دچار عوارض جانبی شود و به طور مثال تب شدید داشته باشد، دوا بخورد و روزه اش را بشکند «بعد او باید آن روز را بر اساس احکام قرآن جبران کند.»

مفتی های اعظم و مقام های مذهبی در بسیاری از کشورهای مسلمان دیگر از این تصمیم پیروی کرده اند. 

فضای محدود برای نماز و عبادت 

مسجدها در بسیاری از کشورهای عربی، برای کاهش میزان ابتلا، میزان بازدید کنندگان را به ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش داده تا بین مومنان فاصله کافی وجود داشته باشد. افزون بر این، پوشیدن ماسک (در مسجدها) اجباری اعلام شده است.  

ریاست عام شئون مسجد الحرام و مسجد نبوی در عربستان سعودی تایید کرد که حجاج در طول ماه رمضان، اجازه انجام حج عمره را خواهند داشت. آن ها به این ترتیب می توانند در صورت رعایت اقدامات لازم بهداشتی، از مکان های مقدس دیدار کنند. وزارت داخله عربستان سعودی پنجشنبه هفته گذشته اعلام کرد، افرادی که از این حکم سرپیچی کنند، به پرداخت ۱۰ هزار ریال سعودی (حدود ۲۶۰۰ دالر) محکوم خواهند شد.  

در دوبی، مومنان برای انجام دعاهای شبانه (تراویح) فقط می توانند ۳۰ دقیقه در مسجد اقامت داشته باشند. مقام های مذهبی (در بیشتر کشورهای مسلمان) توصیه می کنند که نماز و دعا در خانه در تمام ماه رمضان بهترین گزینه است. 

جدال در مورد نماز و عبادت به صورت آنلاین و نشر آن 

در هفته های گذشته بحث و مجادله راجع به امکان "استریم آنلاین" نماز و عبادت در میان نخبگان مذهبی به راه افتاده است. 
شیخ محمد ابوزید، امام بزرگترین مسجد در شهر لبنانی صیدا که در ۴۵ کیلومتری جنوب بیروت قرار دارد، به دویچه وله گفت: «در اسلام، نماز دو بخش دارد. بخش اول تدریس و موعظه توسط امام است، در حالی که مومنان به سخنان او گوش می دهند.» 
او ادامه داد: «این بخش می تواند به صورت آنلاین انجام شود.» 
اما بخش دوم که مومنان با یک دیگر عبادت می کنند...«نمی تواند به صورت آنلاین یا از یک جای دیگر برگزار شود.»

در ایران، نماز و عبادت، سخنرانی و تلاوت قرآن به صورت زنده در رسانه های اجتماعی نشر می شود و حتی آیت الله خامنه ای، رهبر ایران نیز مراسم تلاوت سالانه قرآن را نیز از طریق کنفرانس ویدیویی برگزار می کند. 

ادامه تغییرات و محدودیت ها برای جلوگیری از گسترش همه گیری کرونا 

محدودیت ها و قیودهای رفت و آمد در سراسر خاورمیانه یا تصویب شده و یا این که گسترش داده می شود. به طور مثال پادشاهی عمان اعلام کرد که در طول ماه رمضان، حرکت وسایل نقلیه و رفت و آمد مردم را از ساعت ۹ شام تا ۴ صبح ممنوع می کند و فعالیت های مشترک تجاری نیز مجاز نخواهند بود.  

در مراکش قیود شب گردی تمدید شد و به این ترتیب رفت و آمد در این کشور از ساعت ۸ شام تا ۶ صبح ممنوع اعلام شده است. ممنوعیت رفت و آمد به روزهای آخرهفته در ترکیه محدود شده است. تردد در طول هفته از ۹ شام تا ۵ صبح در عراق ممنوع است. افزون بر این، در روزهای جمعه و شنبه محدودیت های بیشتر اعمال می شوند.

با این همه، در کشورهای اسلامی، شمار اشخاصی که اجناس لازم را برای ماه رمضان و تزیین خانه های شان به صورت آنلاین انجام می دهند، افزایش یافته است.  
جنیفر هولایس/م. ا.