کشتی‌های ارواح؛ از افسانه تا واقعیت

در اپریل سال ۲۰۰۷ خدمه یک هلیکوپتر منظره ای غیرمعمول را کشف کردند. یک کشتی بادبانی "کاتاماران" به صورت بی هدف به سوی سخره ها در ۱۶۰ کیلومتری ساحل کوینزلند آسترالیا حرکت می کرد.

کشتی در حالی پیدا شد که بادبان هایش بالا بودند، ماشین اش کار می کرد و مخابره و دستگاه موقعیت یاب «جی پی اس» اش هم سالم بودند. یک پیاله نیمه نوشیده قهوه، یک روزنامه و قاشق پنجه نقره ای نیز در این کشتی حدودا ۱۰ متری مودل "اس وی کاز دو" پیدا شد. اما سه مردی که گویا سرنشینان این کشتی بودند، ناپدید گردیدند.

پدیده کشتی های ارواح و یا کشتی هایی که سرنشینان آنان ناپدید می شوند یا می میرند، هم در داستان های کهن و زندگی روزمره فعلی وجود دارد.

مثلا داستان «هالندی سرگردان» روایتگر یک کشتی افسانه ای است که محکوم به دریانوردی و سرگردانی در آب است و نمی تواند لنگر اندازد و برای دریانوردانی که آن را می بینند، شگون بد می آورد. 

و یا کشتی «لیدی لوویباند» که گفته می شود در فبروری ۱۷۴۸ در ساحل کنت بریتانیا ویران شده بود، اما براساس یک باور افسانه ای، این کشتی هر ۵۰ سال یک بار به عنوان کشتی ارواج پدیدار می شود. اما هیچ سندی در مورد این کشتی و پدیدار شدن مجدد آن وجود ندارد. 

به تازگی یک کشتی متروکه به ساحل سنگلاخی ایرلند رسیده است. این کشتی یک سال قبل در جریان طوفان دنیس و آب و هوای بارانی و طوفانی دریا مفقود گردیده بود. اما برعکس کشتی "کاز دو" که در سال ۲۰۰۷ مفقود گردید، خدمه این کشتی قبلا نجات داده شده بودند.

گارد ساحلی ایالات متحده امریکا ۱۰ سرنشین کشتی "ام وی آلتا" را پس از آن نجات داد که در سال ۲۰۱۸ در حدود ۲۲۲۰ کیلومتری جنوب شرق مجمع الجزایر برمودا واژگون شد.

با وجود قصه های اخیر در مورد کشتی های ارواح، دیوید ابولافیا، یک استاد بازنشسته تاریخ مدیترانه در دانشگاه کمبریج و نویسنده کتاب "دریای بی حد و مرز" که بیانگر تاریخ بشری اقیانوس ها می باشد، به این باور است که پدیده کشتی های متروکه "مثل گذشته های دور که دزدان دریایی به کشتی ها حمله کرده و برده گیری نموده و یا سرنشینان شان را به دریا می ریختند، مشهور و معمول نیستند".

 وی می گوید در مواردی شرکت های حمل و نقل نیز کشتی های باربری کهنه شان را بازیافت نکرده و در دریا رها می کنند؛ چراکه دلایل و انگیزه های مالی و بیمه ای دارند. وی می افزاید: «این مشكل بزرگی در اقیانوس هند بود كه دزدان دریایی سومالیا به برخی کشتی ها یورش می بردند. تقریباً این حس وجود داشت که برخی از شركت های حمل و نقل خوشحال می شدند كه آنان به کشتی شان حمله کنند تا از شر بعضی از کشتی های قدیمی شان خلاص شوند».

کشتی های ارواح از کوریای شمالی

در سال های اخیرا جاپان شاهد موجی از کشتی های متروکه ای بوده که به سواحلش می رسیدند و به کشتی های ارواح کوریای شمالی مشهور شدند. برخی از این کشتی ها با جنازه ها به سواحل جاپانی می رسیدند، در برخی نیز افرادی پیدا می شدند که زنده مانده بودند.

برعکس کشتی های مدرن "کاز دو" و "ام وی آلتا" این کشتی ها اکثرا چوبی هستند و حتی به ابتدایی ترین امکانات نیز مجهز نیستند، چه برسد به سیستم های دیجیتالی مخابراتی و جهت یاب. برخی از کسانی که در سواحل جاپان در این کشتی ها زنده پیدا شدند، ماهیگیران گم شده ای بودند که درخواست بازگشت به کوریای شمالی را دادند. برخی دیگر نیز درخواست حفاظت و پناه می کردند.

خطر کشتی های ارواح

ابولافیا می گوید کشتی های ارواح خطراتی هم دارند: «بدون شک خطرات محیط زیستی وجود دارد». این کشتی ها نه تنها جان کسانی را به خطر انداخته اند که به رضا یا به زور رهایشان کرده اند، بلکه برای کشتی های دیگر، سرنشینان شان و محیط زیست نیز خطرناک هستند. ردیابی و مهار کشتی های متروکه که در دریاها و اقیانوس ها سرگردان هستند، بسیار دشوار و غالبا غیرممکن است.

کشتی های بی سرنشین همچنان این خطر را دارند که می توانند با سکوهای نفتی دریایی و یا دیگر کشتی های نفت کش یا باربری تصادم کرده و باعث پخش شدن مواد نفتی و یا کیمیایی به دریاها گردند. ابوفیلا می افزاید: «اگر یک کشتی کانتینری بدون سرنشین سرگردان باشد، ممکن است واژگون شود و هزاران کانتینر به عمق دریا سقوط کند و آب دریا را آلوده نماید. این بسیار نامطلوب است».

لیا کارتر/ر.ش