کمیسیون حقوق بشر: حمایت از قربانیان تروریسم قانونمند شود
۱۳۹۷ مرداد ۲۴, چهارشنبهتروریسم روزمره از افغانها قربانی میگیرد. در هر حمله و انفجار یا جنگ، مادرانی به غم مینشینند، زنانی بیوه میشوند و کودکانی یتیم. رسانهها شمار قربانیان را نشر میکنند و اندکی بعد این قربانیها و بازماندگان آنها به فراموشی سپرده میشوند. آنچه میماند، غم و رنجی است که خانوادههای آنها تا ابد میکشند.
رحیمه (نام مستعار) یکی از این آسیب دیدگان جنگ از ولسوالی کوت ولایت ننگرهار است. او در کنفرانسی که به مناسبت روز بینالمللی قربانیان تروریسم در کابل برگزار شد، گفت: «من مادر شش شهیدی هستم که از دست داعش حلال شده است. خواست من از حکومت این است که برای ما سرپناه بدهد. ما از حکومت مکتب و درس میخواهیم تا کودکان ما درس بخوانند و با سواد شوند.»
قربانیان تروریسم همچنین خواستار عدالت اند و میگویند که اگر حکومت توان تامین عدالت را ندارد، محکمه بین المللی جزایی باید عاملان جنایات بشری را محاکمه کند.
امین الله امینی که دو عضو خانواده اش را در حمله تروریستی بر مسجد امام زمان خیرخانه از دست داده است، گفت: «از همه مسئولین داخلی و خارجی به خصوص از محکمه جزایی که مسئولیت رسیدگی به این قضایا را دارد، میخواهیم که برای جلوگیری از این وقایع، تامین عدالت و تسکین قلبهای خانوادهها تلاش همه جانبه نمایند.»
در حال حاضر هیچ میکانیسمی برای حمایت از قربانیان حملات تروریستی در افغانستان وجود ندارد. عاملان حملات انتحاری و کشتار بدون مجازات به اعمال شان ادامه میدهند، قربانیان از حمایتهای حقوقی محرومند و بیوهها و فرزندان افرادی که در این حملات کشته میشوند، بیسرنوشتی، فقر و محرومیت را تجربه میکنند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان روز چهارشنبه با برگزاری این کنفرانس از حکومت افغانستان خواند تا میکانیسم مشخصی را برای حمایت از قربانیان و بازماندگان حملات تروریستی تدوین و عملی کند.
داکتر سیما سمر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان گفت: «ما باید تلاش کنیم که برخورد با قربانیان و رسیدگی به درد و رنج قربانیان را به عنوان یکی از موضوعات جدی مد نظر بگیریم.»
تحقیق ملی
آمار کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نشان میدهد که تنها در ۹ سال گذشته بیش از ۶۴ هزار نفر در این کشور در نتیجه حملات تروریستی آسیب دیدهاند. داکتر سمر گفت این رقم کامل و دقیق نیست: «بسیار آسان است که بگوییم ۶۴ هزار قربانی تروریسم ثبت شده اند. تعداد واقعی قربانیان بسیار بیشتر از آن است که ثبت شده است؛ زیرا کمیسیون تنها مواردی را ثبت کرده که به آن دسترسی داشته است.»
مسئولان کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان گفتند که به منظور دریافت نظرات و پیشنهادات قربانیان تروریسم در افغانستان تحقیقی را انجام داده و در این تحقیق معلوم شده که ۳۶ درصد قربانیان تروریسم جان شان را از دست دادهو ۶۴ درصد دیگر کسانی اند که یک یا چند عضو خانواده شان را در نتیجه حملات تروریستی از دست دادهاند.
براساس اظهارات مسئولان کمیسیون حقوق بشر، حدود ۷۰ درصد قربانیان در نتیجه حملات مخالفان مسلح دولت صدمه دیده و نیروهای دولتی و حامیان بین المللی آنان عامل ۱۰.۷ درصد قربانیان و آسیب دیدگان جنگ علیه تروریسم اند.
رئیس کمیسیون حقوق بشر از دولت افغانستان، کشورهای منطقه و جامعه جهانی خواست تا هیچ فرقی بین گروههای تروریستی قایل نشوند و باید همه گروههای تروریستی هدف قرار گیرند: «تفکیک بین تروریسم خوب و بد یک اشتباه است. تروریست، تروریست است و خوب و بد ندارد. ما خوب و بد تروریستان را نمیتوانیم براساس قد، قیافه، زبان و موقف اجتماعی شان تشخیص دهیم و با خوبانش مذاکره کنیم و امتیاز دهیم و با بدش جنگ کنیم.»
قانون حمایت از قربانیان تروریسم
فعلاَ کمکهایی که حکومت برای قربانیان انجام میدهد مشخص نیست، زیرا برای برخی از جان باختگان ۱۰۰ هزار افغانی و برای زخمیها ۵۰ هزار افغانی بنام اکرامیه داده میشود، ولی این کمک عمومیت ندارد.
مسئولان کمیسیون گفتند که مسوده یک قانون را تهیه و برای وزارت عدلیه فرستاده اند که براساس آن باید برای تمام قربانیان تروریسم امتیازات مشخص در نظر گرفته شود و فرقی در دادن این امتیازها وجود نداشته باشد.
داکتر عبدالله عبدالله، رئیس اجراییه حکومت نیز در این کنفرانس بر حمایت از قربانیان تروریسم تاکید کرد و گفت تمام اقدامات حکومت باید در این راستا هماهنگ باشد تا قربانیان به حقوق شان دست یابند: «عدالت و اجرای عدالت در مورد عاملان قضایا، تحقیقات منصفانه و دوامدار در مورد حوادث و رساندن معلومات به قربانیها مسایلی است که ما در مورد آن مسئولیت داریم.»
ولادیمیر ایوانوویچ ورونوکوف، معاون سرمنشی سازمان ملل متحد در امور مبارزه با تروریسم نیز برای شرکت در این کنفرانس به کابل سفر کرده است و وعده داد که پیام قربانیان تروریسم و خواست آنها را به سرمنشی سازمان ملل متحد خواهد رساند.
ح. همراز