«۲۵۰ شرکت بدون جواز به افغانستان ادویه وارد می‌کنند»
۱۳۹۶ مرداد ۱۰, سه‌شنبه
واردات و فروش دوای بی‌کیفیت در بازارهای افغانستان به یک دردسر تبدیل شده است. دواهایی که به صورت قاچاقی وارد افغانستان می‌شود، بدون کنترول به بازار عرضه می‌شود و در دواخانه‌ها به قیمت ارزان به فروش می‌رسد. همین دواهای بی‌کیفیت سبب شده است تا طبابت اغلباَ نتیجه ندهد و بیشتر مریضان برای تداوی به کشورهای هند، پاکستان و ایران بروند.
وزارت صحت عامه تاکید کرد که دولت و سکتور خصوصی با همکاری همدیگر می‌توانند جلو قاچاق دوا و فروش دواهای بی‌کیفیت را در بازارها بگیرند. مقام‌ها در این وزارت گفتند که مرزهای «غیرقابل کنترول» و تطبیق نشدن قانون سبب شده است تا به جای دواهای معیاری و با کیفیت، دواهای بی‌کیفیت در بازارها فروخته شود.
فیروزالدین فیروز، وزیر صحت عامه افغانستان روز سه شنبه در کابل گفت که اقدامات این وزارت در درازمدت مشکل دوای بی‌کیفیت را حل خواهد کرد: «درست است که ما نمی‌توانیم همه مشکل را فراد حل کنیم. درست است که ما قیمت دوا را فردا نمی‌توانیم ستندرد کنیم و از قاچاق دوا جلوگیری کنیم، اما با گذاشتن تهداب آهسته آهسته می‌توانیم به دوای مناسب دست پیدا کنیم.»
وزارت صحت عامه وعده داد که برای ثابت نگهداشتن قیمت دوا نیز تلاش خواهد کرد. در حال حاضر نرخ دوا در بازارهای افغانستان مشخص نیست و هر دوا فروش براساس خواست خود قیمت دوا را تعیین می‌کند.
این وزارت خطاب به سکتور خصوصی گفت که بازار آزاد برای تجارت دوا مفهومی ندارد؛ زیرا در تمام کشورها ادویه توسط حکومت کنترول می‌شود تا دوای بی‌کیفیت جان مردم را با خطر مواجه نسازد.
براساس اظهارات مقام‌ها در وزارت صحت عامه ۸۰۰ شرکت در عرصه واردات دوا جواز گرفته اند، در حالی که هیچ یک از این شرکت‌ها عملا فعال نیستند. وزیر صحت عامه برای ۲۵۰ شرکت وارد کننده دوا هشدار داد و گفت که این تعداد شرکت‌ها با وجودی فعالیت می‌کنند که تاهنوز هیچگونه جوازی از دولت ندارند.
وزارت صحت عامه توضیح داد که ۲۰۰ شرکت خارجی در افغانستان مصروف تولید و واردات دوا هستند، ولی هیچ یک از این شرکت‌ها هنوز جواز فعالیت شان را از دولت دریافت نکرده‌اند. وزارت صحت عامه گفت در صورتی که این شرکت‌ها جواز نگیرند و قانونی فعالیت نکنند، دواهای وارداتی شان ضبط می‌شود و حق شکایت را هم ندارند.
وزیر صحت عامه گفت: «ده روز بعد نه تورید این شرکت‌ها را می‌پذیریم، نه کارشان معقول است. عمل شان خلاف قانون است و جرم پنداشته می‌شود. ما برای ثبت شان سهولت آورده‌ایم آن‌ها باید از راه‌ها مشروع به فعالیت خود ادامه دهند.»
به باور آقای فیروز همین شرکت‌ها عامل توزیع دوای بی‌کیفیت هستند: «اگر خودرا راجستر نکنند و نظام‌مند نسازند، این‌ها خود عامل قاچاق و بدبختی است. این‌ها را به مردم معرفی می‌کنیم و به طرف مجازات و محکمه شان می‌رویم.»
قرارداد با پنج شرک
وزارت صحت عامه اعلام کرد که تصمیم دارد قرارداد واردات ادویه را با پنج شرکت امضا کند تا این شرکت‌ها دوای با کیفیت را وارد کنند. استدلال صحت عامه این است که کنترول «هزاران شرکت» که به افغانستان دوا وارد می‌کنند، غیرممکن است. به همین منظور حکومت تصمیم گرفته است تا واردات دوا را محدود به چند شرکت سازد.
آقای فیروز گفت: «متاسفانه در مارکیت دوای ما بیش از هزار شرکت است که یک تعداد آن راجستر نیستند. به این لحاظ ما پنج شرکت را در یک رقابت آزاد برایش زمینه مساعد می‌کنیم که دوای دولت را خریداری کند. این زمینه رقابت را فراهم می‌کند و سبب می‌شود که دیگران نیز با این شرکت‌ها شریک شوند.»
۱۴ هزار دواخانه
در بسیاری مناطق افغانستان کسانی دوافروشی می‌کنند که تنها توانایی خواندن نام دوا را دارند. در عین زمان، این افراد با جرئت تمام به مردم دوا تجویز می‌کنند و هیچ هراسی از خطرات آن ندارند.
براساس آمار وزارت صحت عامه ۱۴ هزار دواخانه در سراسر افغانستان فعالیت دارند، این در حالیست که تنها ۴ هزار فارمسیست یا افرادی که در فروش دوا تخصص دارند، در افغانستان وجود دارند. وزارت صحت عامه گفت که ۱۰ هزار دواخانه بدون فارمسیست در افغانستان فعالیت دارند. این وزارت تصمیم دارد تا از طریق شوراهای میثاق شهروندی در روستاها، این دواخانه‌ها را نظارت کند. همچنین وزارت صحت عامه تصمیم گرفته است تا به کسانی که دوسال در رشته فارمسی تحصیل کرده‌اند، اجازه داده شود تا در روستاها دوا بفروشند.
تصمیم جدید وزارت صحت عامه این است که دواخانه‌ها را با زنجیره دوا فروشان وصل کند و به این ترتیب بجای نظارت از دواخانه‌ها از زنجیره‌هایی که دوا توزیع می‌کنند، نظارت نماید.
در حال حاضر ۹۵ درصد ادویه در افغانستان از کشورهای بیرونی وارد می‌شود و از همین رو وزارت صحت عامه، با بعضی از کشورهای همسایه تفاهم نموده که چند شرکت معتبر صادر کننده ادویه را که بتوانند ادویه با کیفیت را در افغانستان عرضه نمایند، به وزارت صحت عامه معرفی نماید و جلو دیگر شرکت های که در تولید و قاچاق ادویه بی کیفیت در افغانستان دست دارند بگیرند.