آسمان لیبی زیر نظارت ناتو

آسمان لیبی از بامداد پنجشنبه (۱۰ مارس) زیر کنترل هواپیماهای پیمان ناتو قرار گرفت. هدف این تصمیم جلوگیری از حملات جنگنده‌های ارتش لیبی به شهرها و مواضعی است که به دست نیروهای شورشی افتاده‌اند.

در محافل سیاسی اروپا گفته می‌شود که ناتو همچنین قصد دارد حضور خود در دریای مدیترانه را از جانب سواحل لیبی تقویت کند. هم‌اکنون رزمناوهایی از آلمان و ایتالیا در غرب مدیترانه هستند و رزمناوهای آمریکایی نیز آنها را همراهی می‌کنند.

گفت‌وگو درباره ضرورت بستن میدان هوایی لیبی از چند روز پیش جریان دارد. ناوگان ششم ایالات متحده از دریای سرخ به مدیترانه رفته است. به موازات این عملیات، پایگاه نظامی سودا در جزیره کرتا (یونان) تقویت شده است. از این جزیره رزمناوها می‌توانند ظرف ۹ ساعت و جنگنده‌ها ظرف ۲۰ دقیقه به سواحل لیبی برسند.

ایتالیا عملیات مشترکی را با مشارکت نیروهای ناتو و اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده است تا دولت قذافی در محاصره تسلیحاتی کامل قرار گیرد. اما هنوز توافق کاملی بر سر ممنوعیت کامل پرواز در آسمان لیبی حاصل نشده است. وزرای خارجه اتحادیه اروپا تدابیر تحریمی تازه‌ای را علیه لیبی به صورت رسمی به زودی اعلام می‌کنند.

در چارچوب اقدامات تحریمی کلیه عملیات ۵ شرکت مالی بزرگ لیبیایی متوقف می‌شود. تا کنون فهرستی شامل ۲۷ نفر از نزدیکان سرهنگ قذافی تنظیم شده که حساب‌های بانکی آنها مسدود و هرگونه فعالیت مالی آنها متوقف می‌شود.

"آمادگی کامل در برابر لیبی"

سران دولت‌های عضو اتحادیه اروپا اعلام کرده‌اند که در بیانیه‌ای استعفای قذافی را درخواست خواهند کرد. آندرس راسموسن، دبیر کل ناتو، روز چهارشنبه (۹ مارس) به خبرنگاران گفت که پیمان نظامی خود را برای تمام اتفاقات احتمالی آینده آماده می‌کند، اما قصد ندارد به لیبی نیرو اعزام کند. در مرحله کنونی نیروی هوایی ناتو تنها بر سواحل لیبی نظارت خواهد داشت.

دولت آلمان فدرال روز پنجشنبه (۱۰ مارس) حساب‌های بانکی کلان رهبر لیبی را مسدود اعلام کرد. ورنر هویر، وزیر مشاور در وزارت امور خارجه آلمان، گفته است که وقف کامل پروازها بر فراز لیبی تنها در صورتی قابل اجراست که "اتحادیه عرب" به انضمام کشورهای عرب همسایه لیبی از آن پشتیبانی کنند.

مخالفت شورشیان با دخالت خارجی

دولت فرانسه طی بیانیه‌ای رسمی شورای موقت انقلابی مخالفان معمر قذافی را به رسمیت شناخت. در واکنش به این اقدام، وزارت خارجه لیبی روابط سیاسی با فرانسه را قطع کرد.

وزارت خارجه آلمان عقیده دارد که چندوچون نهادهای سیاسی تازه همچنان مبهم است و نمی‌توان درباره آنها نظری قطعی ابراز کرد. از نظر حقوق بین‌الملل اقدام سیاسی فرانسه نه الزامی است و نه تبعات خاصی دارد.

اقدام سیاسی فرانسه در به رسمیت شناختن دولت موقت لیبی بدون مشورت با سایر اعضای اتحادیه اروپا صورت گرفته است. در برابر، آلمان تلاش می‌کند که کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به نظری یگانه بکشاند تا با اعلام موضعی واحد در برابر دیکتاتوری قذافی، به صورت مؤثر از جنبش اعتراضی علیه او حمایت کنند. در این راستا این احتمال وجود دارد که پارلمان اروپا با شورای ملی موقت لیبی رابطه برقرار کند.

انقلابیون مخالف قذافی آشکارا از حمایت اتحادیه اروپا استقبال کرده‌اند. مصطفی عبدالجلیل، سخنگوی شورای ملی انتقال قدرت در لیبی، ضمن حمایت از مسدود شدن فضای هوایی کشور، با اعزام نیروی زمینی به کشورش مخالفت کرد. وزیر دادگستری پیشین لیبی به خبرنگاران گفته است: «امیدواریم اعلام منطقه پرواز ممنوع، مانع از کشتار مردم توسط نیروی هوایی قذافی شود.» او تأکید می‌کند: «در لیبی به سربازان خارجی نیازی نیست.»

بالاترین مجمع گروه‌های مخالف حکومت قذافی در شهر بنغازی در شرق لیبی تشکیل شده است. روز پنجشنبه (۱۰ مارس) نیروی هوایی لیبی بار دیگر شهر راس‌لانوف را هدف بمباران قرار داد. گفته می‌شود که هدف بمباران پالایشگاه نفت بوده است. در سراسر کشور نبرد میان نیروهای هوادار معمر قذافی با شورشیان ادامه دارد و لیبی هرروز بیشتر به شرایط جنگ داخلی نزدیک می‌شود.

AA/BB