1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

آیا احزاب کرد ایرانی خلع سلاح شدەاند؟

۱۴۰۲ شهریور ۲۲, چهارشنبه

گزارش‌های رسیده نشان می‌دهند که بر خلاف ادعای رسانه‌ و مسئولان جمهوری اسلامی احزاب کرد ایرانی مستقر در اقلیم کردستان خلع سلاح نشدەاند، اما به جز پژاک دیگر احزاب از مواضع خود در نزدیکی مرز با ایران دور شدەاند.

https://p.dw.com/p/4WITs
Irak PDKI Peschmerga
تصویری از پیشمرگەهای حزب دمکرات کردستان ایران در منطقه هلگورد در نزدیکی مرز با ایرانعکس: picture-alliance/Pacific Press/J. Ahmad

فواد حسین، وزیر ا‌مور خارجه عراق صبح روز چهارشنبه ٢٢ شهریور، در تهران مورد استقبال حسین امیرعبداللهیان همتای ایران خود قرار گرفت. بر ا‌ساس اعلام قبلی او به منظور بررسی روند اجرای "توافق‌نامه امنیتی" تهران و بغداد در مورد خلع سلاح ا‌حزاب کرد و جلوگیری از وقوع هرگونه درگیری احتمالی به تهران سفر کردە است.

بر ا‌ساس گزارش رسانه‌های داخلی، فواد حسین در یک نشست خبری با امیرعبداللهیان تاکید کردە کە "عاقلانه نیست خاک عراق یا خاک کردستان عراق در معرض تهدید قرار بگیرد و از زبانی دیگر جز گفتگو استفاده شود."

او همچنین گفتە است: «عراق به احزاب کرد مخالف حکومت ایران اجازه عبور از مرز و استفاده سلاح را نخواهند داد.»

وزیر ا‌مور خارجه عراق همچنین در این نشست خبری از رسانه‌های ایران دعوت کرد تا "برای نظارت بر اجرای توافقنامه امنیتی به عراق سفر کنند."

دولت عراق‌، اقلیم کردستان عراق و ایران در ماه مارس سال جاری میلادی قراردادی امنیتی مرزی امضا کردند که هدف اصلی آن دور کردن نیروهای کرد ایرانی از منطقه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق است، جایی که جمهوری اسلامی می‌گوید مخالفان کرد مسلح "تهدیدی برای امنیت" آن هستند.

Außenminister des Irak Fuad Hussein
فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق در تهران گفت: «با توجه قانون اساسی عراق به هیچ حزب یا گروه عراقی یا غیر عراقی اجازه نمی‌دهیم از خاک عراق برای حملە بە کشور دیگری استفادە کند»عکس: Murtadha Al-Sudani/AA/picture alliance

آیا ا‌حزاب کرد خلع سلاح شدەاند؟

همزمان با سفر وزیر خارجه عراق به تهران رسانه‌های داخلی و نزدیک بە حکومت از آغاز روند "خلع سلاح" ا‌حزاب کرد ایرانی و "سازماندهی" آن‌ها در اردوگاه‌هایی در عمق خاک اقلیم کردستان و عراق خبر دادند.

اما بر خلاف ادعای رسانەها و مقامات جمهوری اسلامی، فواد حسین در مورد "خلع سلاح" ا‌حزاب کرد سخنی بە میان نیاوردە است.

خبرگزاری تسنیم هم در گزارشی اعلام کردە کە قرار است تمامی پایگاه‌های ا‌حزاب "کوملە، پاک، پژاک و حزب دمکرات" در نزدیکی مرز ایران برچیدە شوند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

گزارش‌های رسیده به دویچه وله فارسی نشان می‌دهند کە هیچ یک از ا‌حزاب کرد خلع سلاح نشدەاند، اما مقرها و پایگاه‌های "حزب دمکرات کردستان ایران" و "حزب کوملە کردستان ایران" و "کوملە زحمتکشان کردستان ایران" از مناطق مرزی اقلیم کردستان با ایران برچیدە و نیروهای پیشمرگه این ا‌حزاب در پایگاه‌های دیگر در عمق اقلیم کردستان مستقر شدەاند، اما نیروهای پژاک همچنان در مرز ایران با این منطقه خودمختار حضور دارند.

یک مسئول بلندپایە امنیتی اقلیم کردستان، کە نمی‌خواهد نامش فاش شود، در گفت‌وگو با دویچە وله فارسی، ضمن رد خلع سلاح  ا‌حزاب کرد ایرانی، گفت: «مسلم است کە ما به عنوان اقلیم کردستان قدرت مواجه با کشورهای همسایە از جملە ایران و ترکیه را نداریم. از جهتی دیگر باید پایبند به قوانین بین‌المللی باشیم و قاعدتا نمی‌توانیم اجازه دهیم کە از خاک عراق برای حملە بە کشورهای همسایە استفادە شود».

این مسئول همچنین در ادامە گفت: «موضوع خلع سلاح شدن این احزاب مورد گفت‌وگو قرار گرفتە است. اما این احزاب نیز نگرانی‌هایی دارند. جمهوری اسلامی در عراق گروه‌های دوست و نیابتی زیادی دارد، به همین خاطر احزاب کرد ایرانی می‌خواهند کە امنیت کمپ‌ها و اردوگاه‌های خود را در دست داشتە باشند، یا اینکە سازمان‌ملل امنیت آن‌ها را تضمین کند کە فعلا همچنین امکانی فراهم نشدە است».

همچنین تمامی ا‌حزاب کرد ایرانی به جز پژاک در گفت‌وگو با دویچە وله فارسی موضوع زمین گذاشتن سلاح‌ها را رد می‌کنند، اما به دلیل آنچه "حساسیت موضوع و توافق با مقامات اقلیم کردستان" می‌خوانند، آمادە نبودند در این زمینە اظهار نظر رسمی ارائه دهند.

Iran PDKI-Training nahe der iranischen Grenze
سال ٢٠١۴ پس از سال‌ها یک‌بار دیگر حزب دمکرات کردستان ایران و حزب کوملە کردستان ایران شماری از نیروهایشان را در مناطق مرزی اقلیم کردستان با ایران مستقر کردندعکس: Gail Orenstein/NurPhoto/picture alliance

کوملە زحمتکشان: به قوانین عراق احترام می‌گذاریم

امجد حسین‌‌پناهی، مسئول ارتباطات حزب کوملە زحمتکشان کردستان در اربیل، در گفت‌وگو با دویچەوله فارسی گفت: «ما به حاکمیت و قوانین عراق و اقلیم کردستان عراق احترام می‌گذاریم. و از خاک این کشور برای حملە به جمهوری اسلامی استفادە نکردە و نمی‌کنیم.»

او همچنین در ادامە گفت: «فشارها و هجمەهای جمهوری اسلامی جنبه تبلیغاتی دارد. ما در آستانه اولین سالگرد قتل ژینا امینی قرار داریم و این روز به عنوان نقطه آغاز جنبش سراسری زن، زندگی، آزادی برای مردم ایران مهم است. سر دادن شعار "کردستان کردستان چشم و چراغ ایران"، جمهوری اسلامی را علیه کردها و أحزاب کرد شوراندە است. اما آنها نمی‌توانند اتحاد به وجود آمدە بین مردم ایران را بر هم زنند.»

پژاک: جمهوری اسلامی در خواب هم خلع‌سلاح شدن ما را نمی‌بیند

اهون چیاکو، از اعضای رهبری حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) در بلژیک، در یک گفت‌وگوی اختصاصی با دویچه وله فارسی ادعای مسئولان و رسانه‌های جمهوری اسلامی مبنی بر خلع سلاح‌‌شدن و کمپ‌نشینی این حزب را رد کرد.

او در این‌بارە گفت: «جمهوری اسلامی حتی در خواب هم نمی‌تواند خلع‌سلاح شدن و کمپ‌نشینی ما را ببیند.»

او در ادامە گفت: «ما به عنوان حزب حیات آزاد کردستان در مکان مشخصی حضور نداریم و تن به هیچ معاملەای نخواهیم داد کە در ارادە ما نباشد. پخش این شایعات و پادگانی‌کردن فضای کردستان در آستانه اولین سالگرد قتل ژینا امینی، تنها با هدف جلوگیری از اوج‌گیری دوبارە اعتراضات سراسری و منحرف‌کردن افکار عمومی است.»

این عضو رهبری پژاک در ادامە می‌گوید: «ا‌حزاب کرد در جامعە خود ریشە دارند و دهەها است کە بر علیه جمهوری اسلامی مبارزه می‌کنند. اقدامات و تهدیدات جمهوری اسلامی نیز تازگی ندارد و نمی‌تواند مبارزه آنها را متوقف کند».

حزب زندگی آزاد کردستان - پژاک جوان‌ترین حزب در کردستان ایران محسوب می‌شود و تنها حزبی است کە عمده نیروهایش در مناطق مرزی استان‌های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه مستقر است.

Iran Mahabad Proteste gegen Regime
بسیاری از کارشناسان معتقد هستند کە احزاب کرد ایرانی نقش ویژەای در تداوم جنبش سراسری زن، زندگی، آزادی در کردستان داشتند و تداوم اعتراضات در کردستان به الگوی برای معترضان در تمامی ایران بدل شدعکس: SalamPix/abaca/picture alliance

عبدالله مهتدی: جنبش اجتماعی را با توپ و تانک نمی‌توان از بین برد

عبدالله مهتدی از چهرەهای شاخص مخالف جمهوری اسلامی و دبیر کل حزب کوملە کردستان ایران در گفت‌وگو با دویچه وله فارسی، ضمن رد ادعای اسکان ا‌حزاب کرد ایرانی در خارج از اقلیم کردستان عراق، گفت: «تهدیدها و اقدامات سرکوب‌گرانه، تروریستی و تجاوزگارانه جمهوری اسلامی تازگی ندارد. در چهار دهه گذشتە این رژیم با آهن و آتش، شکنجه و اعدام با کردها برخورد کرده است. ما شاهدیم کە در یک سال گذشتە جایگاه و محبوبیت کردها در نزد مردم کشور بالا رفتە، تمامی رشتەهای کە جمهوری اسلامی علیه کردها بافتە بود، پنبه شده است. در واقع امروز بیشتر از هر زمان دیگر خواست‌های دمکراتیک و جایگاه کردها وارد فضای سیاسی ایران شدە است و نقش آنها در جنبش زن، زندگی، آزادی مهر تائیدی بر این است.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

او در ادامە می‌گوید: «جنبش کردها اکنون از هر زمانی قوی‌تر است. جمهوری اسلامی می‌تواند بە موشک، پهپاد، جنگ، ترور، قتل و شکنجه متوسل شود اما سودی برای آنها ندارد.»

او همچنین بە دویچە وله فارسی گفت: «چالش اصلی کە جمهوری اسلامی با آن روبرو است و گریزی هم از آن ندارد، مبارزه مسلحانه ا‌حزاب کرد نیست. چالشی کە جمهوری اسلامی با آن طرف است و امکان مقابلە با اون رو ندارد، جنبش‌های اجتماعی مردم ایران است کە تانک و توپ از پس آن بر نمی‌آید.»

به عقیده بسیاری از کارشناسان، احزاب کرد ایرانی مخالف جمهوری اسلامی در جنبش "زن، زندگی، آزادی" نقشی فعالانه در سازماندهی اعتراضات و اعتصابات داشته‌اند. به همین دلیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ماه‌های گذشتە بارها بە مقر و کمپ‌های این احزاب حملە موشکی و پهپادی کرد و طی این حملات شماری از اعضای این احزاب کشتە شدند.

حملات جمهوری اسلامی کە در عمق خاک اقلیم کردستان عراق انجام شد،  تا کنون توسط آمریکا، فرانسه، آلمان و برخی دیگر از کشورهای غربی محکوم شده است.

احزاب کرد ایرانی، جمهوری اسلامی را متهم بە نقض سیستماتیک حقوق کردها می‌کنند و می‌گویند کە برای استقرار دمکراسی و حقوق برابر در ایران مبارزه می‌کنند.

اما در برابر جمهوری اسلامی، بارها احزاب کرد ایرانی را متهم بە "تروریسم" و انجام "عملیات‌های خرابکارانه" کردە و در طول چهار دهه گذشتە صدها نفر را به جرم عضویت یا ارتباط با این احزاب به چوبەدار سپردە یا روانە زندان کردە است.

به جز جمهوری اسلامی، بسیاری دیگر از جریان‌ها و احزاب سراسری از تدوام مبارزه مسلحانه احزاب کرد انتقاد می‌کنند و معتقدند کە مسلح بودن احزاب کرد راه را برای سرکوب و نظامی‌کردن فضا برای جمهوری اسلامی فراهم می‌کنند. آنها همچنین مسلح بودن احزاب را به عنوان تهدیدی حتی برای "آینده پس از جمهوری اسلامی" می‌بینند.