اتحادیه اروپا از انتخابات در اتریش و ایتالیا نگران است
۱۳۹۵ آذر ۱۳, شنبه
هم در رفراندوم برای اصلاح قانون اساسی در ایتالیا و هم در انتخابات ریاست جمهوری در اتریش، احتمال به قدرت رسیدن نیروهای دست راستی بالاست. مدافعان "اتحادیه اروپا" با نگرانی اوضاع را در دو کشور عضو دنبال می‌کنند، اما کار زیادی از دستشان ساخته نیست.
در اتریش این خطر هست که به جای الکساندر فان در بلن، از حزب سبزها، نوربرت هوفر، نامزد حزب فدرال با گرایش دست‌راستی، در مقام ریاست جمهوری قرار گیرد. این مقام بیشتر حالت تشریفاتی دارد و پیامدهای زیادی نمی‌تواند داشته باشد.
خطر در ایتالیا اما بزرگتر است: ماتئو رنسی، نخست وزیر ایتالیا اعلام کرده در صورتی که رفراندوم اصلاح رأی کافی نیاورد، استعفا خواهد کرد. استعفای او به معنای بن‌بستی سیاسی است که لاجرم موجب تقویت راست‌گرایانی خواهد شد که با "اتحادیه اروپا" دشمنی می‌ورزند.
مخاطرات دولتی ورشکسته
دولت ایتالیا به شدت مقروض است و بانک‌هایش بحران‌زده هستند. اعتباراتی به ارزش ۳۶۰ میلیارد یورو روی دست بانک‌ها مانده است.
به همین علت بازارهای مالی اروپا روز جمعه شاهد نوساناتی شدید بودند. از همین حالا در میان کارشناسان و برخی از رسانه‌ها گمانه‌زنی درباره خروج ایتالیا از حوزه ارزی یورو گسترش یافته است. حتی برخی از ایتالکسیت (خروج ایتالیا از اتحادیه اروپا) سخن می‌گویند.
اما بحران سیاسی تنها دلایل اقتصادی ندارد. با کناره‌گیری رنسی جنبش اعتراضی "۵ ستاره" به رهبری بپه گریلو، کمدین محبوب پیشین، می‌تواند به قوی‌ترین نیروی سیاسی تبدیل شود. او نسبت به "اتحادیه اروپا" نظر مثبتی ندارد.
اتحادیه اروپا موفق شد با یاری‌های مالی و برنامه‌های اصلاحی گسترده، از خروج یونان از منطقه یورو جلوگیری کند، اما در برابر رأی‌دهندگان ایتالیایی این حربه‌ها کارآمد نیستند.
در اروپا از سیاست رنسی انتقاد می‌شود. او از سویی همه‌پرسی را به پاسخ ساده "آری" یا "نه" خلاصه کرد و از سوی دیگر به آن جنبه شخصی داد. به این ترتیب او در عمل راه را به روی پوپولیست‌های راستگرا باز کرد.
صاحب‌نظران عقیده دارند که رنسی به جای درس‌گیری از اشتباه دیوید کامرون در بریتانیا، درست همان خطا را تکرار کرد. یعنی تمام مخالفان با خود و سیاست حزب خود را به اردوی معترضان به اتحادیه اروپا هدایت کرد.
"جذابیت‌های فریبنده"
بریتانیا و ایتالیا از جنبه‌ای دیگر نیز به هم شبیه هستند. در هر دو کشور دولتمردان و کارشناسان نسبت به عواقب اقتصادی و سیاسی هشدار می‌دهند. اما این هشدارها نه تنها مردم را بیدار نکرده، بلکه آنها را بیشتر به سوی دولتمردان پوپولیست سوق داده است.
انتخاب احتمالی هوفر در اتریش و شکست رفراندوم اصلاحات در ایتالیا می‌تواند ضربه بزرگی به اتحادیه اروپا باشد، به ویژه از این نظر که می‌تواند مایه تشویق و تقویت پوپولیست‌ها در کشورهایی مانند هلند و فرانسه شود. در این دو کشور دولتمردان عوام‌گرا آشکارا خروج از اتحادیه اروپا را تبلیغ می‌کنند.
اگر به آن مرحله برسیم، بی‌گمان اثرات چنین تندبادی دیر یا زود به آلمان نیز خواهد رسید.