مذاکرات احیای برجام در گرو تصمیم واشنگتن و رایزنی با مسکو
۱۴۰۰ اسفند ۲۳, دوشنبه
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مورد روند مذاکرات وین می‌گوید، «اکنون در نقطه اعلام توافق قرار نداریم.» خطیب‌زاده که روز دوشنبه (۲۳ اسفند) در آخرین نشست مطبوعاتی خود در سال ۱۴۰۰ به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ می‌داد، تأکید کرد: «برخی مسائل کلیدی و محدود باقی مانده که باید در واشنگتن تصمیمات مربوط به آن اتخاذ شود».
سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به گفته‌ها درمورد "بن‌بست یا اتمام مذاکرات"، بازگشت هیئت‌ها به پایتخت‌های خود را "یک تنفس و توقف کوتاه" نامید. او با اشاره به اینکه "پیش‌بینی می‌کند این توقف طولانی نخواهد بود"، گفت: «ما این آمادگی را داریم که اگر همین امروز آمریکا به مباحث باقی مانده در این مذاکرات پاسخ دهد، فردا به وین برگردیم.»
خطیب‌زاده تأکید کرد: «منافع قطعی ملت ایران چارچوب‌های مذاکرات و توافق نهایی را مشخص می‌کند. مادامی که امید داشته باشیم حقوق ملت ایران در چارچوب خط قرمزهای تعیین شده و مصالح اندیشیده شده حفظ شود، در وین حضور خواهیم داشت.»
سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به اینکه ایران "منتظر شنیدن پاسخ آمریکا"ست گفت: «البته رایزنی‌ها در سطوح مختلف ادامه دارد.»
سفر وزیر امور خارجه ایران به مسکو
در ادامه این رایزنی‌ها به گفته سخنگوی وزارت خارجه، فردا سه شنبه (۲۴ اسفند) حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران به روسیه سفر می‌کند. بنا بر اعلام وزارت خارجه ایران، امیرعبداللهیان در این سفر در مورد چند موضوع دوجانبه و همچنین تحولات وین با مقامات مسکو رایزنی و گفت‌وگو خواهد کرد. یکی دیگر از محورهای رایزنی‌ها در این سفر تحولات اوکراین اعلام شده است.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در ارتباط گفته‌های مقامات آمریکایی در مورد احتمال ادامه مذاکرات بدون حضور روسیه گفت: «آمریکا خود عضو برجام نیست که بخواهد درباره برجام، چگونگی برجام و اعضای برجام تصمیم بگیرد. بهتر است اول عضو متعهد برجام شود و بعد در خصوص اعضای دیگر صحبت کند.»
دویچه وله را در تلگرام دنبال کنید
روسیه در روزهای گذشته از آمریکا خواست تضمین کتبی بدهد که پس از احیای برجام، تحریم‌های غرب علیه آن کشور به‌‌دلیل حمله به اوکراین، روی همکاری‌های اقتصادی و نظامی مسکو و تهران تاثیر نخواهد گذاشت.
سعید خطیب‌زاده روز شنبه (۲۱ اسفند) با اشاره به شرط روسیه در جریان مذاکرات احیای برجام، گفت که «هر کشور می‌تواند درخواستی را مطرح کند و این درخواست‌ها همه در کمیسیون مشترک در وین بررسی می‌شود.»
"سوءاستفاده روسیه از برجام"
روز شنبه (۱۲ مارس/۲۱ اسفند) بریتانیا، فرانسه و آلمان نسبت به "سوءاستفاده از برجام" هشدار دادند. این سه کشور خطاب به طرف‌های مذاکرات احیای برجام نوشتند: «هیچ کشوری نباید در صدد سوءاستفاده از برجام برآید، برای دریافت تضمین‌هایی که ارتباطی با برجام ندارند.»
در این بیانیه همچنین آمده است: «این حرکت خطر شکست برجام را به همراه دارد و مردم ایران را از لغو تحریم‌ها و جامعه بین‌المللی را از اطمینان لازم در مورد برنامه اتمی ایران محروم می‌کند.»
برخی کارشناسان، درخواست روسیه را "جدی‌ترین مانع" در مسیر دستیابی به توافق برای احیای برجام دانسته‌اند.
وزارت خارجه روسیه روز دوشنبه در بیانیه‌ای که ظاهرا واکنشی به این ارزیابی‌هاست نوشت که "مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای با ایران طبق روال در حال پیشروی است و هیچگونه تأخیر عمدی در این فرایند ایجاد نشده است."
این بیانیه در ادامه مشکل تاخیر و تعویق در مذاکرات را بر گردن موارد اختلاف میان آمریکا و ایران انداخته و می‌گوید که « متن توافق هنوز در مورد مسائل باقی مانده بین ایالات متحده و ایران در حال تنظیم است و شماری از مذاکره‌کنندگان باید تصمیمات سیاسی درباره تأیید متن نهایی توافق اتخاذ کنند. با اینحال مذاکرات به صورت عادی جریان دارد و هیچگونه تاخیر عمدی قابل ذکری در روند آن وجود ندارد.»
با این همه بیانیه تصریح می‌کند که "مسیر احیای مؤثر اجرای برجام در سایه احیای توازن بین عناصر هسته‌ای و اقتصادی توافق است به طوریکه در راستای منافع تمامی طرف‌ها باشد"، که شاید تاکید ضمنی بر خواست تازه مطرح‌شده مسکو در مذاکرات باشد.
دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید
تازه‌ترین دور مذاکرات احیای برجام (توافق هسته‌ای ۲۰۱۵) با حضور ایران، بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان و روسیه در وین از سرگرفته شد. در این دور از مذاکرات ایران و آمریکا به طور غیرمستقیم گفت‌وگوهای خود را پیش می‌برند.
در توافق اتمی حاصل شده در سال ۲۰۱۵، در ازای محدو ساختن برنامه هسته‌ای توسط ایران، تحریم‌ها علیه این کشور لغو شد.
در مه ماه ۲۰۱۸ دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا خروج یکجانبه این کشور از برجام را اعلام و تحریم‌های سختی را علیه ایران اعمال کرد که از جمله صادرات نفت این کشور را در برمی‌گرفت.