اردوغان دستگاه قضایی ترکیه را به تلاش برای کودتا متهم کرد
۱۳۹۲ دی ۱۴, شنبهنخستوزیر ترکیه که چندی است با دستگیریهای گسترده طرفداران و افراد وابسته به دولت خود در رابطه با پرونده فساد مالی روبرو است در اظهارات خود در روز شنبه (۴ ژانویه/ ۱۴ دی) دستگاه قضایی را به سبب تحقیقات پیرامون این پرونده به تلاش برای کودتا متهم کرد. (بیشتر بخوانید: دستگاه قضایی ترکیه با آزادی متهمان پرونده فساد مخالفت کرد)
او در دیدار با جمعی از متفکران، نویسندگان و خبرنگاران در استانبول گفت: «در ترکیه تلاش شده تا کودتایی قضایی انجام شود.»
اردوغان ادامه داد: «اما ما با این عملیات مقابله میکنیم، با توطئه ۱۷ دسامبر که آینده و ثبات کشور ما را هدف قرار داده رویارو خواهیم شد.»
نخستوزیر ترکیه از دستگاه قضایی انتقاد کرد که با عملکرد خود قصد "ترور اراده ملت" را کرده است.
دولت اسلامگرا و محافظهکار اردوغان در حال حاضر با رسوایی گسترده فساد مالی دولتی روبرو است. در رابطه با این پرونده در ۱۷ دسامبر سال گذشته (۲۰۱۳) دهها مظنون، از جمله پسران سه وزیر دستگیر شدند.
چهار تن از وزرای کابینه در واکنش به این اقدام کنارهگیری کردند و اردوغان نیز نیمی از وزیران خود را تغییر داد.
در رسوایی اخیر، سیاستمداران ترکیه به دریافت رشوه برای سرپوش گذاشتن بر داد و ستد غیر قانونی طلا از سوی "هالکبانک" (بانک دولتی خلق) با ایران و تسهیل برخی سرمایهگذاریها متهم شدهاند.
جنگ قدرت، پشت پرده ماجرا
ظاهرا پشت پرده این ماجرا جنگ قدرتی است میان حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) و جنبش فتحالله گولن، مبلغ مذهبی ترک مقیم آمریکا. اخیراً تنشهای میان جنبش اسلامی "هیزمت" (خدمت) به رهبری گولن و حزب اسلامگرای عدالت و توسعه افزایش یافته است.
گولن در دستگاه قضایی و پلیس ترکیه نفوذ دارد. اردوغان تا کنون صدها پلیس بلندمرتبه را در رابطه با تحولات اخیر اخراج کرده است. نخستوزیر ترکیه از همان آغاز، این ماجرا را توطئه خارجیها برای تضعیف دولت خود نامیده بود. (بیشتر بخوانید: سفیر آمریکا در ترکیه اتهامات اردوغان را رد کرد)
هشدار رئیس جمهور ترکیه
در همین حال عبدالله گل، رئیس جمهور ترکیه هم به دستگاه قضایی هشدار داد و از دستاندرکاران این قوه خواست تا در رابطه با پرونده فساد مالی "بیطرف" بمانند.
گل روز جمعه (۳ ژانویه) در مصاحبهای زنده با تلویزیون ترکیه با اشاره به احتمال از دست رفتن اعتماد به مؤسسات کشور نسبت به پیامدهای وخیم اقتصادی هشدار داد.
رئيس جمهور ترکیه در استانبول با اشاره تلویحی به فتحالله گولن و هوادارانش گفت، وجود "دولت در دولت" تحمل نخواهد شد.
او همچنین گوشزد کرد که فساد نیز تحمل نمیشود. گل که بیشتر در ترکیه نقش تشریفاتی دارد و باید قوانینی که ابتدا در مجلس تصویب میشود را تأیید کند تا کنون از تحقیقات پرونده فساد مبرا مانده است.
رئیس جمهور ترکیه اظهار داشت: «هر کسی میتواند در مؤسسهای دولتی، ارتش، دستگاه قضایی و امثال آن کار کند اما او باید خود را با قوانین کشور، قانون اساسی و قوانین آن مؤسسه خاص منطبق سازد و اگر از جایی دیگر دستور بگیرد قابل قبول نیست.»
بسیاری از طرفداران فتحالله گولن، مبلغ مذهبی مقیم آمریکا او را کسی میدانند که پیشرفتهتر از اردوغان است؛ نخستوزیری که با برخی از اقدامات اخیرش، از جمله محدودیت فروش مشروبات الکلی و متمرکز کردن قدرت حول خود زنگ خطر را به صدا در آورده است.
پیروان جنبش هیزمت معتقدند که این جنبش چهرهای مدرن و بهدور از خشونت از اسلام ارائه میدهد.
اختلاف میان طرفداران گولن و حزب حاکم ترکیه بعد از تعطیلی شبکهای از مدارس تحت مدیریت جنبش هیزمت تشدید شد. تا پیش از شروع این ماجرا این جنبش نزدیک به حزب حاکم عدالت و توسعه محسوب میشد.