از سرگیری گفت‌وگوهای هند و پاکستان
۱۳۸۹ تیر ۲۴, پنجشنبه
یک سخنگوی وزارت خارجه‌ی پاکستان اعلام کرد که طرفین به تبادل نظر خواهند پرداخت، ولی نباید «نتیجه‌ای دراماتیک» از این دیدار انتظار داشت.
«گفت‌وگویی اساسی»
اواخر آوریل سال جاری، نخست‌وزیران دو کشور در حاشیه‌ی دیداری منطقه‌ای در بوتان، به وزرای خارجه‌ی خود وظیفه دادند که در دیداری مشترک، راه را برای «گفت‌وگویی اساسی» هموار سازند تا مناسبات تنش‌آلود میان دو کشور عادی شود.
اواخر سال ۲۰۰۸ پس از ترورهای خونین در شهر مومبای هند که ۱۷۰ کشته برجای گذاشت، هند گفت‌وگوهایی را که از سال ۲۰۰۴ با کشور همسایه پاکستان آغاز کرده بود، متوقف کرد. در واقع گفت‌وگوهایی که از روز پنجشنبه (۱۵ ژوئيه) در پایتخت پاکستان آغاز می‌شود، هدف از سرگیری مذاکرات صلح میان دو کشور را دنبال می‌کند.
تروریسم یا کشمیر؟
هند و پاکستان هنوز تصور واحدی از موضوعات کانونی مورد بحث ندارند. در حالی که برای پاکستان مسائل مورد مناقشه بر سر منطقه‌ی کشمیر از اهمیت کانونی برخوردار است، هند خواهان آن است که موضوع دخالت پاکستان در ترورهای مومبای و پشتیبانی این کشور از فعالیت گروه‌های افراطی، محور مذاکرات را تشکیل دهد.
به باور هند، «اجمل امیر قصاب» تنها تروریست دستگیرشده در ماجرای مومبای، تنها یکی از حلقه‌های زنجیر است. دولت هند، گروه اسلام‌گرای افراطی «لشکر طیبه» و رهبر آن «حافظ سعید» را متهم می‌کند که حملات تروریستی مومبای را هماهنگ کرده‌اند.
فعالیت این گروه رسما در پاکستان غیرقانونی اعلام شده، ولی هند معتقد است که این گروه از مدت‌ها پیش با سرویس مخفی پاکستان (ISI) در ارتباط بوده است. به همین دلیل هند دولت پاکستان را متهم می‌کند که از نقشه‌‌های ترور در مومبای بیش از آن اطلاع دارد که وانمود می‌کند.
دهلی‌نو از اسلام‌آباد پاسخ‌‌های روشن‌تری می‌طلبد. لعل کریشنا، وزیر خارجه‌ی هند، پیش از سفر اخیر خود تصریح کرد که مساله‌ی تروریسم باید از موضوعات کانونی مورد بحث میان او با شاه محمود قریشی، وزیر خارجه‌ی پاکستان باشد.
لزوم از سرگیری مذاکرات
از سوی دیگر، مقامات هند به این نتیجه رسیده‌اند که قطع کامل مذاکرات صلح با پاکستان هیچ کمکی نمی‌کند. چاندران یک کارشناس مناسبات دوجانبه میان هند و پاکستان معتقد است که: «پاکستان هرگز این افراد را به هند تحویل نخواهد داد. هند موضع خود را اعلام کرده و با پشتیبانی بین‌المللی روبرو شده است. اکنون نوبت آن است که هند دوباره با همسایه‌ی خود گفت‌وگو کند».
پاکستان نیز به سهم خود تلاش خواهد کرد که بار دیگر مساله‌ی کشمیر را به موضوعی محوری در مذاکرات طرفین تبدیل کند. بویژه از آن جهت که در درگیری‌های اخیر میان تظاهرکنندگان و ماموران امنیتی هند در بخش هندی کشمیر، دست‌کم ده غیرنظامی کشته شده‌اند.
با این همه انتظار نمی‌رود که در این مذاکرات در مساله‌ی کشمیر پیشرفتی حاصل شود. به گفته‌ی «امتیاز اعلم» روزنامه‌نگار پاکستانی، مناقشه بر سر کشمیر ۶۰ سال است که در دستور کار قرار دارد و موضوعی است که فقط می‌تواند در دراز مدت حل شود. از مذاکرات جاری نمی‌توان توقع داشت که خود را روی این مساله متمرکز کند.
BM/FW