افزایش موارد ابتلا به ایدز در ایران
۱۳۸۷ دی ۲۹, یکشنبه
دکتر عبدالرضا سودبخش، پزشک بیماری‌های عفونی و از همکاران بخش بیماران مبتلا به ایدز در بیمارستان امام خمینی در گفتگو با دویچه‌وله از شواهد و زمینه‌های ایدز در ایران می‌گوید.
وزارت بهداشت ایران آماری منتشر کرده که نشان می‌دهد شمار مبتلایان به ایدز تا پایان سه ماهه سوم سال ۸۷، ۵۶۱ نفر بیشتر شده است. به نظر شما دلایل این افزایش در چیست؟
اچ آی وی عفونتی است که دوره کمون طولانی دارد. در سالهای آغازین، آموزش وجود نداشت و افراد نیز شناخته شده نبودند و تماس‌های منتهی به ابتلا نیز زیاد بودند. درچند سال اخیر، وضع کمی بهتر شده و آگاهی‌ها بالا رفتهاند. اکثر ابتلا‌های کنونی، مربوط به تماس‌های چهار پنج سال پیش و مال زمانی است که آگاهی‌ها کمتر بوده‌اند. آمارهای مربوط به پیشرفت‌های کنونی، در آینده خود را نشان خواهند داد. احتیاط الان بیشتر است. مثلا ما از راه انتقال خون تقرییا هیچ مورد ابتلا نداریم اما از راه معتادان بسیار زیاد داریم. تا سه سال پیش، ۶۵ درصد موارد ابتلا در ایران از راه تزریقی بود اما اینک آمارهای مربوط به بی‌‌احتیاطی‌های جنسی ۲ تا ۳ درصد بالا رفتهاند. قبلا از راه مادر به جنین مورد ابتلا کم داشتیم ولی در دو سه سال گذشته، این مورد بیشتر شده است.
با توجه به موانع اخلاقی و فرهنگی و مذهبی صحبت عمومی درباره مسائل جنسی در ایران، چه راهکارهای عملی را پیشنهاد می‌کنید که آگاهی ها بالا برود؟
مراکز کنترل بیماری‌ها، کارهایی را شروع کرده‌اند. اما این تلاش‌ها در نوسان هستند و گاه قطع می‌شوند. در سطح مدارس هم شروع کرده‌اند به دادن کتابچه‌های اموزشی به بچه‌ها.
و تاثیر این آموزش‌ها چه بوده؟
نسبت به چند سال قبل آگاهی بیشتر شده اما هنوز ناکافی است. جمعیت ایران جوان است و باید این تبلیغات و بحث‌ها، گسترده و مداوم باشند. پیام‌ها و تبلیغات نباید تنها به روز جهانی ایدز و مناسبت‌های دیگرمنحصر شوند. رسانه‌ها کار چندانی نکرده‌اند.
پیشنهاد نکرده‌اید که در رادیو تلویزیون موضوع را بشکافند؟
توجه داشته باشید که ۱۰ سال پیش اصلا در رادیو تلویزیون نمی‌شد در مورد کاندوم صحبت کرد. به کاندوم می‌گفتند: پوشش پلاستیکی. اما الان راحت ترو افشاگرانه تر در مورد پیشگیری‌ها صحبت می‌شود. اما مشکلات زیادی هست که مربوط به حوزه کار ما نیست.
تا کنون با بیمارانی مواجه نشده‌اید که بگویند قربانی‌اند، چون آگاهی نداشته‌اند؟
ما الان در بیمارستان امام، خانم‌هایی را داریم که مبتلا به ایدز شده‌اند چون نمی‌دانسته‌اند همسرشان «اچ‌آی وی» مثبت است. حتی آزمایش خون منفی قبل از ازدواج را داشته‌اند که بعد معلوم شده تقلبی بوده یا کس دیگری رفته آزمایش داده است. مریض پیوندی داشته‌ایم که چون کلیه‌دهنده مبتلا بوده، او هم بیمار شده است. اینجا هم برگه آزمایش نادرست به گیرنده‌ی کلیه داده بودند. سعی ما این است که تا می‌توانیم احتیاط کنیم. ما در آزمایش‌ها، به قیافه بیمار، سابقه زندگی، زندانی بودن، معتاد بودن و غیره توجه می‌کنیم. ما حتی سوابق آزمایش‌هایی را که برایمان می‌آورند، دوباره چک می‌کنیم.
موارد ابتلای زیاد از زندان‌ها گزارش می‌شود. چه اطلاعاتی از زندان‌ها دارید؟
آنجا بیشتر از طریق سرنگ مشترک مبتلا می‌شوند. برای این سعی شده مثلا معتادان به جای تزریق، از قرص‌های متازون یا بورفین استفاده کنند. چنین روش‌هایی هستند که موافقان و مخالفان خود را دارند، اما آمار ابتلا به ایدز در زندان‌های ایران بسیار بالاست. ما حتی بیمارانی داریم که سه چهار ماه سابقه زندان دارند و تزریقی هم نبوده‌اند اما وقتی بیرون می‌آیند، مبتلا شده‌اند.
علت چیست؟
دلیل‌اش ناامنی در زندان است. ممکن است به آنها به زور تزریق کنند، تجاوز و تماس جنسی باشد و از این قبیل. بسیار بعید است که کسی از طریق تماس دهانی یا زخم یا خوراکی مبتلا شود. راه ابتلا، یا تزریق است یا سکسوآل.
مصاحبه: مهیندخت مصباح