اوباما: زمان رفتن اسد فرا رسیده است
۱۳۹۰ اسفند ۶, شنبه
باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، خطاب به رژیم سوریه گفت: «آمریکا و متحدانش برای توقف کشتار مردم بی‌گناه سوریه از هر وسیله‌ای بهره خواهند گرفت.» اوباما درباره جزییات اقدامات احتمالی آمریکا سخنی نگفت، اما ضمن هشدار مجدد به حاکمان دمشق چنین گفت: «این امر ضروری است که تشکلی بین‌المللی بوجود آید و به بشار اسد پیامی آشکار دهد که زمان رفتنش فرا رسیده است.»
اوباما در دیدار با هله تورنینگ اشمیت، نخست‌وزیر دانمارک، گفت: «جامعه جهانی نمی‌تواند تنها شاهد ادامه کشتار مردم در سوریه باشد.» این یکی از تندترین اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا درباره رژیم بشار اسد در سوریه تلقی می‌شود.
در نشست تونس چه گذشت
در کنفرانس "دوستان سوریه" که در تونس در روز جمعه (۵ اسفند/۲۴ فوریه) برگزار شد، نمایندگان حدود ۶۰ کشور و نهادهای بین‌المللی شرکت داشتند. کشورهای غربی و عربی عمده شرکت‌کنندگان این کنفرانس بودند. شرکت‌کنندگان در این نشست کوشیدند به مواضعی یکسان در قبال رژیم سوریه و انتخاب راه‌کارهای مناسب برای پشتیبانی از نیروهای اپوزیسیون دست یابند.
در قطعنامه پایانی این نشست آمده است که شرکت‌کنندگان خواهان کمک‌های انسان‌دوستانه به مردم سوریه در مناطق جنگی بویژه شهر حمص هستند. "دوستان سوریه" همچنین خواستار کناره‌گیری فوری بشار اسد از قدرت شدند. این نخستین پیشنهاد جمعی برای خروج بشار اسد از سوریه است.
عربستان سعودی در پی تغییر رژیم اسد است
سخنان سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، بیش از همه در این نشست تند و شدید بود. وی گفت برای بحران سوریه هیچ راه حلی به جز تغییر حکومت اسد وجود ندارد، خواه این تغییر داوطلبانه یا به اجبار باشد.
سعود الفیصل تاکید کرد که تنها بحث بر سر کمک‌های انسان‌دوستانه کافی نیست و سپس به نشانه اعتراض اجلاس را ترک کرد. مواضع تند وزیر امور خارجه عربستان سعودی و خروج وی از این اجلاس نشان داد که راه‌حل‌های دیپلماتیک برای بحران سوریه به بن‌بست رسیده است. عربستان سعودی اعلام کرد در طرحی که به حمایت فوری مردم سوریه منتهی نشود، مشارکت نخواهد کرد.
روسیه، چین و ایران از جمله غایبان مهم این کنفرانس بودند. این سه کشور حامیان اصلی رژیم بشار اسد به شمار می‌‌آیند. چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد با حق وتوی خود از تصویب قطعنامه‌ای در محکومیت رژیم سوریه جلوگیری کردند.
ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی، در روز چهارشنبه (۳ اسفند/۲۲ فوریه) پیشنهاد مدودیف، رئیس‌جمهور روسیه، پیرامون مذاکره با رژیم اسد را رد کرد و آن را "بی‌معنا" خواند. در حاشیه اجلاس تونس دیداری نیز میان سعود الفیصل و هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، صورت گرفت.
نماینده واقعی مردم سوریه کیست؟
از سوی دیگر نخست‌وزیر قطر نیز خواهان اعزام صلح‌بانان عرب به سوریه شد. وی گفت این اقدام پس از توافق اتحادیه عرب و سوریه بر سر برقراری آتش‌بس می‌تواند عملی شود. کشورهای غربی نیز از خشونت بی‌اندازه رژیم اسد انتقاد کردند و خواستار اجازه ورود روزنامه‌نگاران و امدادگران بین‌المللی به سوریه شدند.
یکی از مشکلات اجلاس برقراری ارتباط مستقیم با نیروهای اپوزیسیون در درون سوریه بود. شورای ملی سوریه به مثابه یکی از نیروهای مهم اپوزیسیون خواهان آن بود که به عنوان نماینده مردم سوریه و حکومت انتقالی به رسمیت شناخته شود، اما کنفرانس از این کار سرباز زد. اختلافات درونی و استراتژی ناروشن شورای ملی سوریه از یک سو و تردید درباره نفوذ واقعی این شورا در میان معترضان داخلی از سوی دیگر دلیل اصلی برای رد این درخواست بود.
تسلیح مخالفان اسد
شورای ملی سوریه از کنفرانس "دوستان سوریه" خواست که به نیروهای اپوزیسیون کمک تسلیحاتی کنند. یکی از اعضای شورای ملی سوریه به خبرگزاری رویترز گفت: «در حال حاضر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس با ارسال پول و سلاح از مردم سوریه حمایت می‌کنند.»
سعود الفیصل نیز در حاشیه کنفرانس تونس گفت که پیشنهاد مسلح کردن مخالفان در سوریه یک «طرح عالی» است. اما کشورهای غربی بیم دارند که ارسال اسلحه به مخالفان بحران سوریه را تشدید کند و شمار قربانیان را افزایش دهد. از سوی دیگر ابهام درباره ترکیب نیروهای اپوزیسیون در درون سوریه این خطر را در بر دارد که همچون افغانستان سلاح‌های غربی در دست نیروهای افراط‌گرا بیافتد.
کنفرانس همچنین پیشتیبانی خود را از تلاش‌های کوفی عنان به عنوان نماینده مشترک اتحادیه عرب و سازمان ملل برای پایان بخشیدن به کشتار مردم سوریه اعلام کرد.
تلاش برای تخلیه غیرنظامیان از شهر حمص
در حالی‌که سیاستمداران در پی یافتن راه حلی برای بحران سوریه هستند، امدادگران صلیب سرخ و هلال احمر نیز از شامگاه جمعه (۵ اسفند) می‌کوشند کودکان و زنان را از مناطق جنگی خارج کنند. هاشم حسن، مسئول صلیب سرخ، اعلام کرد تا کنون ۷ مجروح و ۲۰ کودک و زن به مکان‌های امن منتقل شده‌اند.
همزمان امدادگران می‌گویند که شرایط در شهر حمص بسیار وخیم شده است و شمار بزرگی از مجروحان کماکان در انتظار کمک‌های پزشکی هستند. به گفته مخالفان، بمباران شهر در بامداد شنبه (۶ اسفند/۲۵ فوریه) دست کم ۱۱ کشته بر جا گذاشت. صلیب سرخ از طرف‌های درگیر خواست با پذیرش آتش‌بس دوساعته امکان کمک‌رسانی به مجروحان را فراهم کنند.
SI/KG