بازگشت زندگی به شهرهای ویران سوریه
۱۳۹۶ مرداد ۱۲, پنجشنبه
ارتش سوریه در ماه‌های اخیر پیروزی‌های چشم‌گیری داشته است. نیروهای اسد، روستا به روستا، شهر به شهر کنترل بخش قابل توجهی از خاک این کشور را از مخالفان او پس گرفته‌اند. در زمستان گذشته شورشیان از شرق حلب خارج شدند و چند ماه بعد کنترل حمص را از دست دادند. مخالفان اسد حال تقریبأ از تمامی شهرهای بزرگ سوریه رانده شده یا در حال عقب‌نشینی هستند. به نظر می‌رسد حکومت اسد فرصت را مغتنم شمرده تا در این شرایط وجهه ملی و بین‌المللی خود را بهبود بخشد.
بشار اسد اعلام کرده است که از بازگشت آوارگان، حتی کسانی که پیش‌تر طرفدار مخالفان سکولار او بودند حمایت می‌کند. این حمایت شامل طرفداران داعش و گروه‌های تندروی مذهبی نمی‌شود. به عنوان مثال اسد از آوارگان شهر ال‌وعر در استان حمص خواسته است به خانه‌هایشان بازگردند. حدود ۶۰۰ نفر از مردم این شهر که در اردوگاهی در شمال شرق حلب ساکن بودند به این درخواست پاسخ مثبت دادند و به این شهر که مدتی پیش توسط ارتش ملی سوریه بازپس گرفته شد، بازگشتند.
این شهر پیش از آغاز جنگ داخلی سوریه حدود ۳۰۰هزار نفر جمعیت داشت. شمار قابل توجهی از این جمعیت در شش سال گذشته از ال‌وعر گریخته و آواره شدهاند. حدود یک‌هزار تن از این آوارگان که در اردوگاه شمال شرق حلب پناه گرفته بودند حاضر به بازگشت به شهرشان بودند اما به نوشته ال‌مانتیور، حدود ۴۰۰ نفر از آنها پس از دیدن چهره ویران شهر به اردوگاه‌پناهجویان بازگشتند.
اردوگاه‌هایی که آوارگان سوری در آنها اسکان داده شدهاند نیز وضعیت چندان بهتری ندارند. کمبود امکانات بهداشتی و خدمات درمانی، قطعی مدوام آب و برق و جیره‌اندک مواد غذایی شرایط حکم بر زندگی روزمره پناهجویان داخل خاک سوریه است.
بازگشت به زندگی با باشگاه فوتبال
از شهرهای دیگر سوریه نیز گزارش‌هایی مبنی بر بازگشت آوارگان در دست است. به عنوان مثال از شهر کوچک دابق که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نیروهای حکومت اسلامی یا داعش بر اساس روایتی که به پیامبراسلام نسبت می‌دادند، مدعی بودند که در این شهر کوچک در شمال سوریه در نزدیکی مرز ترکیه، نبرد تعیین کننده‌ای میان مسلمانان و کفار رخ داده است که مسلمانان در آن پیروز شدند.
داعش این شهر را تابستان سه سال پیش تصرف و در آن خلافت اسلامی اعلام کرد. برای آن دسته از ساکنان این شهر کوچک که توان گریز نداشتند هرگونه وزرش و تفریح ممنوع بود و مجازات سنگینی داشت. نیروهای ارتش سوریه پاییز گذشته موفق شدند کنترل دابق را داعش پس گیرند. از شش ماه پیش هم شماری از شهروندان آواره این شهر به خانه‌های خود بازگشتند.
آنها در میان ویرانه‌های شهر یک باشگاه فوتبال تأسیس کردند و امیدوارند که در آینده نزدیک تمامی آوارگان سوری به خانه‌هایشان بازگردند. به نقل از شبکه الجزیره، حدود ۵۰۰هزار نفر از شهروندان سوریه که در خاک این آواره بودند به خانه‌هایشان بازگشته‌اند. علاوه بر آن حدود ۲۵۰هزار نفر از آوارگانی که از مرزهای سوریه خارج شده بودند نیز به این کشور بازگشته‌اند.
از آغاز ماه مه، پس از آنکه ایران روسیه و ترکیه در مورد منطقه پرواز ممنوع در خاک سوریه به توافق رسیدند، خشونت در این کشور کاهش محسوسی پیدا کرده است. باید این حال کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان بازگشت آوارگان و پناهجویان سوری را به خانه‌هایشان توصیه نمی‌کند. استفان دی میستورا، نماینده ویژه سازمان برای امور سوریه معتقد است: «تا زمانی‌که وضعیت امنیتی این کشور در شرایط پایدار قرار نگیرد، سازمان ملل بازگشت داوطلبانه به تمامی مناطق سوریه را توصیه نمی‌کند.»
سازمان ملل متحد هنوز به تمامی مناطق مورد درخواست خود در خاک سوریه دسترسی ندارد به گفته دی میستورا دسترسی به آوارگان سوری در خاک این کشور و حمایت از آنها هنوز یکی از بزرگترین چالش‌های سازمان ملل است.
"اسد ماندنی است"
شماری از کارشناسان سوریه معتقدند ایالات متحده آمریکا سیاست خود در سوریه را با روسیه هماهنگ کرده و ماندن اسد در قدرت را پذیرفته است. تارنمای روزنامه "العربی الجدید" که دفتر آن در لندن است در مقاله‌ای با اشاره به تصمیم دولت دونالد ترامپ برای متوقف کردن طرح آموزش نیروهای اپوزیسیون روسیه نوشته است: «آمریکا اعلام کرده که در جنگ داخلی سوریه بی‌طرف خواهد بود، اما سیاستی که این کشور در پیش گرفته نشانگر آن است که طرح روسیه را پذیرفته است.» با این حال جنگ داخلی سوریه هنوز به پایان نرسیده است، هرچند بازگشت آوارگان نشان می‌دهد که حکومت اسد رفته رفته در حال پیروزی کامل در این نبرد است.