­بوی نفت در صحنه‌ی رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری

‌محمود احمدی‌نژاد صبح دوشنبه، ۲۸ اردیبهشت، از فرصت دیدار با مدیران ارشد صنعت نفت استفاده کرد تا در جمع خبرنگاران یکی از برنامه‌های آینده‌ی دولت احتمالی‌اش را تشریح کند. رئیس جمهور از طرح ویژه‌ی دولت براي انتشار اوراق مشاركت و توزيع سود صنعت نفت ميان همه ايرانيان خبر داده است. مهدی کروبی پیشتر در دومین بیانیه انتخاباتی خود که عنوان آن «مردمی کردن درآمد نفت» است از برنامه‌ی مشابهی سخن گفته بود.

دبیرکل حزب اعتماد ملی در بیانیه دوم‌اش با اشاره به نقش محوری نفت در اقتصاد و سیاست کشور می‌نویسد، ابعاد مختلف این مسئله از سوی تیم اقتصادی حزب بررسی شده که در نهایت بر سر طرح یادشده به توافق رسیدند. او طراح ایده‌ی تقسیم سود سهام نفت میان مردم را یکی از اقتصاددانان مطرح کشور معرفی می‌کند. این شخص مسعود نیلی است که اکنون ریاست دانشکده اقتصاد دانشگاه شریف را بر عهده دارد و در دولت‌های قبلی از تدوین کنندگان سیاست‌های کلان اقتصادی بوده است. برنامه اول و سوم توسعه و تاسیس حساب ذخیره ارزی، از جمله اقدام‌های ثبت شده در کارنامه نیلی محسوب می‌شود. روزنامه اعتماد ملی پانزدهم اردیبهشت ماه ۸۸، صفحه‌ی نخست خود را به گفتگو با این اقتصاد دان و یادداشت‌های دیگری اختصاص داد که هدف آنها تشریح طرح او برای ایجاد تغییرات اساسی در تشکیلات وزارت نفت بود.

مصادره‌ی شعارهای رقیب

ارگان حزب اعتماد ملی روز سه‌شنبه ۲۹ اردیبهشت، اعلام «توزیع سود صنعت نفت» از سوی رئیس جمهور را «کپی کردن برنامه کروبی» و «سرقت طرح و ایده دیگران» خواند. سایت الف که به احمد توکلی، رئیس اصولگرای مرکز پژوهش‌های مجلس تعلق دارد، نیز اقدام احمدی‌نژاد را «مصادره برنامه اقتصادانان لیبرال» عنوان می‌کند. سایت الف می‌نویسد رئیس دولت نهم با این کار ضربه سختی به «برنامه پوپولیستی کروبی وارد کرد که شاید نفس تیم تبلیغاتی او را تا روز انتخابات بگیرد.» ظاهرا دو برنامه‌ی یاد شده فقط در ظاهر و در حد شعار انتخاباتی به هم شبیه‌اند، و قصد احمدی‌نژاد بی‌اثر کردن برد تبلیغاتی برنامه رقیب بوده است.

طرح دولت چیز دیگری است

مسعود نیلی در گفتگویی که ۲۹ اردیبهشت در روزنامه‌ی دنیای اقتصاد منتشر شده وجوه اختلاف این دو طرح را توضیح می‌دهد. او با اشاره به این که فروش اوراق مشارکت قبلا نیز وجود داشت، تاکید می‌کند «طرح رئیس جمهور هيچ نكته جديدی نداشته و ارتباطی نيز با طرح من ندارد.» به گفته‌ی نیلی فروش اوراق مشارکت تدبیری برای تامین منابع مالی پروژه‌هاست و سود آنها ربطی به توزیع سود سهام نفت ندارد. کروبی در بیانیه دوم خود با اتکا به برنامه مسعود نیلی، از توزیع سهام نفت میان افراد بالای ۱۸ سال خبر داده و می‌نویسد «گام برداشتن در جهت مردمي كردن اداره، توليد و توزيع درآمدهاي نفتی و خارج كردن آن از بودجه دولت، هدف اساسی اين طرح است.»

برنامه‌ی اقتصادی یا شعار انتخاباتی

از گفتگو با شهروندان چنین برمی‌آید که جزییات فنی و اجرایی طرح‌های مطرح شده از سوی دو رقیب انتخاباتی برای اغلب مردم روشن نیست. ظاهرا آنچه در ذهن می‌ماند وعده‌هایی است که می‌تواند به جلب بخشی از آراء بیانجامد. سایت الف مدعی است برد کلام احمدی‌نژاد در دادن وعده‌های عامه‌پسند از کروبی بیشتر است و به همین دلیل او از مصادره شعارهای رقیبان سود خواهد برد. غلامحسین کرباسچی، رئيس ستاد انتخاباتي كروبي، می‌گوید تکرار شعارهای کروبی از سوی دیگر نامزدان انتخابات، نشانه‌ی درستی، حقانیت و استقبال جامعه از برنامه‌های اوست. کرباسچی متذکر می‌شود طرحی که دبیرکل حزب اعتماد ملی مطرح کرد «از يك سال‌ونيم قبل توسط آقای مسعود نيلی در دانشكده اقتصاد دانشگاه شريف در دست مطالعه و كار كارشناسی بوده» و فقط شعار انتخاباتی نیست.

BK/MM