«بیماری افسردگی در بین ورزشکاران ایران خیلی دیده می‌شود»<br> گفت‌وگو با سمیرا شیرمردی، خبرنگار ورزشی در تهران
۱۳۸۸ آبان ۲۵, دوشنبه
سمیرا شیرمردی، خبرنگار ورزشی در ایران در گفت‌وگویی با دویچه وله، با اشاره به چندین مثال، از رواج بیماری افسردگی در بین ورزشکاران ایران سخن می گوید.
******
دویچه وله: خودکشی روبرت انکه دروازه‌بان ملی‌پوش تیم ملی فوتبال هانوفر در هفته‌ی اخیر جامعه‌ی ورزش آلمان و کلاً جامعه‌ی آلمان را شوک‌زده کرد. علت خودکشی او هم مسأله‌ی بیماری افسردگی روحی او بود. مشاهدات شما در ایران چگونه بوده؛ به نظر شما ورزشکاران حرفه‌ای در ایران تا چه مقدار با مشکل افسردگی روحی دست و پنجه نرم می‌کنند و کلاً راجع به این مسأله تا چه حد در داخل ایران شفاف صحبت می‌شود؟
سمیرا شیرمردی: در مورد مسأله‌ی افسردگی باید بگویم که در ایران هم خیلی مشاهده شده است. مشکلات زیادی میان ورزشکاران وجود دارد که باعث شده ما شاهد ورزشکاران افسرده‌ی بسیاری باشیم. به‌عنوان مثال همین چند وقت پیش بحث خودکشی حمید شفیعی بازیکن سابق استقلال پیش آمده بود. گرچه شایعه بود، ولی همین مسأله باعث شد به مسأله‌ی خودکشی و افسردگی بیشتر از پیش پرداخته شود. من فکر می‌کنم مشکلات زیادی در ورزش ایران هست که هرکدامش می‌تواند یکی از عوامل خودکشی باشد، ازجمله این که تعدادی از بازیکن‌ها خیلی عجیب از تیم‌هایشان کنار گذاشته می‌شوند که به مسائل فنی اصلاً ارتباطی ندارد. همچنین می‌شود به بحث منشور اخلاقی اشاره کرد که روی ظاهرشان خیلی تأکید می‌کند و یک امر اجباری شده. همه‌ی این مسائل مختلف که باعث افسردگی می‌شود، در ورزش ایران بسیار زیاد است و ما بجز فوتبال در ورزش‌های دیگر هم شاهدش هستیم. به همین دلیل تعداد روانشناسان ورزشی در تیم‌ها و حتی رشته‌های ورزشی مختلف بسیار افزایش پیدا کرده است.
آیا در ایران در رابطه با بیماری افسردگی روحی ورزشکاران کشور به راحتی می‌توان صحبت کرد، بدون این که اشخاص مربوطه ترس و تردیدی داشته باشند که پس از افشاءشدن این مسأله، دچار مشکل شوند و دیگران از آن‌ها فاصله بگیرند؟
مطرح کردن بحث افسردگی روحی خیلی سخت است. یعنی هیچ ورزشکار یا هیچ باشگاهی اجازه نمی‌دهد که فرد ورزشکار به عنوان شخصیتی افسرده معرفی شود، چون آنوقت انگ‌های بسیار دیگری هم به او می‌چسبانند که مثلاً دیوانه شده، باید از او فاصله گرفت و مواردی از این دست. برای همین خیلی کم مطرح می‌شود. ما فقط خودمان شاهد این هستیم که بعضی از ورزشکارهای‌مان افسرده‌اند، وگرنه جایی اعلام نمی‌کنند که این‌ها مشکل دارند.
چندین ماه پیش جامعه‌ی فوتبال ایران شاهد یک صحنه‌ی عجیب بود. محمد مایلی کهن چهره‌ی سرشناس فوتبال ایران و سرمربی سایپا پس از پایان بازی تیم‌اش در کنفرانس مطبوعاتی حضور یافت. چندین ژورنالیست از او پرسیدند، خب آقای مایلی کهن تیم سایپا الان چند بازی را پشت سرهم پیروز شده، دلیل این پیروزی‌ها چیست؟ پس از این پرسش آقای مایلی کهن شروع کرد به زار زار گریه کردن و به خودش هم توهین کرد و در آن لحظه این نکته مشهود بود که مایلی کهن نیز از نظر روحی آن تعادل لازم را ندارد و شاید افسردگی روحی داشته باشد. این نکته را تا چه حدی شما می‌توانید تأیید یا تکذیب کنید؟
راستش آقای مایلی کهن الان دوسال است که اصلاً معلوم نیست اخلاقش چه جوری شده، از این رو به آن رو شد‌ه‌اند. بیانیه‌های مختلف ایشان، توهین‌های زیادی که به بسیاری از مربی‌ها کردند، اصلاً نشان می‌دهد که آقای مایلی کهن خیلی عوض شده، خیلی فرق کرده است. دلیلش را نمی‌شود خیلی واضح گفت، اما نشان از همان افسردگی خیلی شدید می‌دهد که من نمی‌دانم چه جوری بگویم، ولی دیگر دارد واقعا از حد می‌گذرد. یعنی کسانی که افسردگی خیلی شدید دارند، پس از مرحله‌ای حالا می‌گویند یا دیوانه می‌شوند یا اختلال روانی پیدا می‌کنند. من فکر می‌کنم آقای مایلی کهن دارد به این مرحله نزدیک می‌شود.
شما در ابتدا در مورد استفاده از روانشناس در تیم‌های ورزشی در ایران صحبت کردید. تا چه حد استخدام روانشناس در تیم‌های ورزشی حرفه‌ای مانند فوتبال در داخل ایران جا افتاده است؟ می‌شود این مسأله را اصلاً جدی گرفت، یا این که استفاده از روانشناس بیشتر جنبه ظاهری دارد و فقط پز و افه است؟
من فکر می‌کنم هنوز جا نیفتاده است. اگرچه یکسری از باشگاه‌ها روانشناس استخدام می‌کنند و از او استفاده می‌کنند، ولی من فکر نمی‌کنم این روانشناس‌ها کار خاصی انجام داده باشند. چون زمانی که آقای برهانی در استقلال با مشکل گل‌زنی روبه‌رو بود، بعد از آوردن روانشناس باز دیدیم که همین مشکل ادامه پیدا کرد و هیچ تغییری پیش نیامد. در تیم‌ها و باشگاههای مختلف هم همین طور بود. یعنی به قول خود شما همان افه و پُز است.
مسأله‌ی بیماری افسردگی تا چه حد از سوی مطبوعات در داخل ایران مورد پوشش قرار می‌گیرد؟
در مطبوعات ایران خیلی کم به این مسأله پرداخته می‌شود. چون اصلاً بحث روانشناس و استفاده از روانشناس در تیم‌ها هنوز جا نیفتاده است. مثل گذشته همان روال قبلی‌شان را پیش می‌برند، روالی که روانشناس اصلاً جایی در آن ندارد.
مصاحبه‌گر: فرید اشرفیان
تحریریه: شهرام احدی
برای شنیدن گفت‌وگو با سمیرا شیرمردی لینک صوتی پایین صفحه را کلیک کنید!