تحصیلات عالی و کاهش خطر ژنتیکی ابتلا به آلزایمر

به نوشته "مدیکال‌نیوز تودی"؛ در مطالعه جدیدی که در Nature Communications منتشر و توسط محققان بیمارستان عمومی ماساچوست در دانشکده پزشکی هاروارد انجام شده است، ارتباط ژنتیک و سطح تحصیلات با زوال شناختی، از طریق تجزیه‌ و‌تحلیل داده‌های ۶۷۵ فرد مبتلا به جهش ژنتیکی موسوم به PSEN1 E280A مورد بررسی قرار‌گرفت. افراد مبتلا به این جهش معمولاً علائم زوال عقل را در حدود سن ۴۹ سالگی نشان می‌دهند.

بر اساس نتایج این مطالعه، افراد مبتلا به این جهش که دومین جهش افزایش‌دهنده خطر ابتلا به آلزایمر، موسوم به APOE e4 را نیز داشتند، شروع سریع‌تری از زوال شناختی را تجربه می‌کردند.

تیم مطالعه همچنین ارزیابی کرد که چگونه آموزش بر سطح توانایی‌های شناختی در افراد حامل جهش PSEN1 E280A، از جمله افرادی که دارای انواع ژنتیکی APOE هستند، تأثیر می‌گذارد.

یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که پیشرفت تحصیلی بیشتر، یا سال‌های تحصیل بیشتر، با عملکرد شناختی بهتر، به‌ویژه در میان افرادی که بالاترین خطر ژنتیکی برای این بیماری را دارند، مرتبط است.

این یعنی اگرچه ممکن است یک فرد از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به آلزایمر باشد، مسیر بیماری می‌تواند تحت تاثیر عوامل محیطی مانند پیشرفت تحصیلی باشد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

یافته‌های این تحقیق از مطالعه قبلی تکمیل‌شده توسط محققان دانشگاه توهوکو در ژاپن حمایت می‌کند، که نشان می‌دهد افرادی که در کلاس‌های آموزش بزرگسالان در سنین میانی تا پیری شرکت می‌کنند، کمتر به زوال عقل یا زوال شناختی مبتلا می‌شوند.

بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است. این بیماری پیشرونده با از دست‌دادن خفیف حافظه شروع و احتمالاً منجر به از دست دادن توانایی انجام مکالمه و واکنش به محیط می‌شود. بیماری آلزایمر قسمت‌هایی از مغز را درگیر می‌کند که فکر، حافظه و زبان را کنترل می‌کند.

در حال حاضر بیش از ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به زوال عقل هستند که بیش از ۶۰ درصد آنها در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی می‌کنند. هر سال نزدیک به ۱۰ میلیون مورد جدید مبتلا به آلزایمر ثبت می‌شود.

این درحالی است که خردادماه سال جاری، معصومه صالحی، رئیس انجمن آلزایمر ایران از شناسایی ۴۰۰ مبتلای جدید به آلزایمر در کشور خبر داد و گفت: «بیش از یک میلیون نفر در کشور مبتلا به زوال عقل که ۷۰ درصد آن را آلزایمر تشکیل می‌دهد، هستند.» به گفته او "هر هفت دقیقه یک نفر" به این بیماری مبتلا می‌شود.

وی تاکید کرد: «ابتلا به زوال عقل به خصوص آلزایمر در دوران همه‌گیری بیماری کرونا با توجه به کاهش ارتباطات اجتماعی، استرس و اضطراب‌ها بسیار افزایش یافت و در شمار مبتلایان بسیار تاثیرگذار بوده است.»

محققان دانشگاه کمبریج: با هفت تغییر در سبک زندگی، افسردگی را از خود دور کنید

تیمی از محققان دانشگاه کمبریج و دانشگاه فودان چین با بررسی داده‌های بیش از ۲۹۰ هزار نفر طی یک دوره ۹ ساله، موفق شد هفت عامل سبک زندگی سالم مرتبط با کاهش خطر ابتلا به افسردگی را شناسایی کنند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

به نوشته مدیکال اکسپرس؛ در تحقیق منتشر شده در Nature Mental Health، این تیم تحقیقاتی ترکیبی از عوامل از جمله سبک زندگی، ژنتیک، ساختار مغز و سیستم ایمنی و متابولیک و نقش آنها در کاهش و یا افزایش ابتلا به افسردگی را بررسی کردند.

این مطالعه هفت عامل مرتبط با کاهش خطر ابتلا به افسردگی را شناسایی کرد:

مصرف متعادل الکل

رژیم غذایی سالم

فعالیت بدنی منظم

خواب سالم

ترک سیگار

اجتناب از کم تحرکی

ارتباط اجتماعی مکرر

از بین همه این عوامل، داشتن خواب خوب شبانه، بین هفت تا نه ساعت، بیشترین تاثیر را داشت و منجر به کاهش خطر ۲۲ درصدی ابتلا به افسردگی شد.

ارتباط اجتماعی مکرر به طور کلی خطر ابتلا به افسردگی را ۱۸ درصد کاهش داد.

نتایج همچنین نشان داد: مصرف متعادل الکل خطر افسردگی را ۱۱ درصد، رژیم غذایی سالم ۶ درصد، فعالیت بدنی منظم ۱۴ درصد، ترک سیگار ۲۰ درصد و تحرک کافی این خطر را تا ۱۳ درصد کاهش می‌دهد.

تیم تحقیقاتی سپس DNA شرکت‌کنندگان را بررسی کرد و به هر یک از آنها یک امتیاز خطر ژنتیکی اختصاص داد. این امتیاز بر اساس تعداد واریانت‌های ژنتیکی یک فرد بود که ارتباط شناخته شده‌ای با خطر افسردگی دارند. افرادی که کمترین امتیاز خطر ژنتیکی را داشتند، در مقایسه با افرادی که بالاترین امتیاز را داشتند، ۲۵ درصد کمتر در معرض ابتلا به افسردگی بودند که تأثیر بسیار کمتری نسبت به سبک زندگی دارد.

در افراد با خطر ژنتیکی بالا، تیم تحقیقاتی همچنین دریافت که یک سبک زندگی سالم می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را کاهش دهد. این تحقیق بر اهمیت داشتن یک سبک زندگی سالم برای پیشگیری از افسردگی، صرف نظر از خطر ژنتیکی فرد تاکید می‌کند.

به گفته محققان، افسردگی می‌تواند از سنین نوجوانی یا بزرگسالی شروع شود، بنابراین آموزش به جوانان در مورد اهمیت سبک زندگی سالم و تاثیر آن بر سلامت روان باید از مدارس آغاز شود.

۴۰ درصد از سرطان‌ها با زندگی سالم، قابل پیشگیری‌اند

سرطان‌های قابل پیشگیری بیماری‌هایی هستند که به زعم کارشناسان، در نتیجه "عوامل خطر قابل اصلاح" ایجاد شده‌اند. این عوامل خطر شامل سیگار کشیدن، نوشیدن زیاد الکل، رژیم غذایی نامناسب و آفتاب سوختگی است.

به گزارش گاردین؛ شواهد نشان می‌دهد که از هر پنج مورد سرطان، دو مورد در سراسر جهان قابل پیشگیری است. بنا به اعلام صندوق جهانی تحقیقات سرطان (WCRF)، وقتی در مورد نوعی از سرطان صحبت می‌کنیم که به یک عامل خطر خاص نسبت داده می‌شود، به این معنی است که به احتمال بسیار قوی، آن عامل خطر باعث بروز سرطان می‌شود. برای مثال، ۸۰ تا ۹۰ درصد سرطان‌های ریه به سیگار مربوط می‌شوند.

به گفته کارشناسان WCRF، این عوامل خطر که به میزان کم یا زیاد تحت کنترل فرد هستند، شامل سبک زندگی می‌شوند. عواملی از قبیل: سیگار کشیدن، قرارگیری در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید؛ پیروی از رژیم غذایی ناسالم، مصرف الکل؛ کاهش فعالیت بدنی، افزایش وزن و قرارگیری در معرض عفونت‌هایی مانند HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی، ویروس اچ‌آی‌وی و هپاتیت.

چه تعداد سرطان قابل پیشگیری هستند؟

بنا به اعلام WCRF، با جلوگیری از این عوامل خطر یادشده، حدود ۴۰ درصد از سرطان‌ها قابل پیشگیری خواهند بود. این یعنی به طور خلاصه، از هر ۱۰ سرطان، ۴ مورد اتفاق نمی‌افتد.

الکل در سال ۱۹۸۸ توسط آژانس سرطان سازمان بهداشت جهانی، به عنوان یک سرطان‌زا طبقه‌بندی شد. در واقع می‌توان گفت که الکل، یک عامل خطر برای هفت نوع سرطان از جمله سرطان پستان، دهان، کبد و مری است.

علاوه‌ بر‌این، بدن افراد سیگاری در معرض ترکیبی از مواد سرطان‌زا قرار می‌گیرد که خطر ابتلا به حداقل ۱۶ سرطان مختلف از جمله سرطان ریه، سرطان دهان و گلو، حنجره، مری، معده، کلیه، لوزالمعده، کبد، مثانه، دهانه رحم، روده بزرگ و راست‌روده و سرطان خون را افزایش می‌دهد.

این در حالی است که مطالعه‌ای که سال گذشته در مجله Lancet منتشر شد، نشان داد که تقریباً نیمی از مرگ‌ومیرهای ناشی از سرطان در سطح جهان به دلیل عوامل خطر ذکر شده است. در این میان، سیگار، الکل و شاخص توده بدنی بالای ۲۵، بیشترین سهم را داشتند.

کارشناسان تاکید می‌کنند که اگرچه خطر ابتلا به سرطان با افزایش سن بیشتر می‌شود، اما برای شروع تغییرات سالم در زندگی هرگز دیر نیست:

از تنباکو استفاده نکنید

حتی قرار‌گرفتن در اطراف دود دست دوم ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.

رژیم غذایی سالم داشته باشید

رژیم غذایی خود را بر پایه میوه‌ها، سبزیجات و سایر مواد غذایی از منابع گیاهی مانند غلات کامل قرار دهید. قند و چربی تصفیه‌شده از منابع حیوانی را محدود کنید. الکل را فقط در حد اعتدال بنوشید. گوشت‌های فرآوری‌شده را محدود کنید. خوردن گوشت فرآوری‌شده اغلب می‌تواند خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان از جمله سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.

فعال باشید

داشتن وزن مناسب ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان از جمله سرطان پستان، پروستات، ریه، روده بزرگ و کلیه را کاهش دهد. علاوه بر کمک به کنترل وزن، فعالیت بدنی به تنهایی ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان و سرطان روده بزرگ را کاهش دهد. حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت هوازی با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه فعالیت هوازی شدید داشته باشید.

از خود در برابر نور خورشید محافظت کنید

سرطان پوست یکی از شایع‌ترین انواع سرطان و یکی از قابل پیشگیری‌ترین آنهاست. از آفتاب ظهر دوری کنید. از ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد‌از‌ظهر از قرارگیری در معرض نور خورشید دوری کنید. در مصرف کرم ضد‌آفتاب کوتاهی نکنید. حتی در روزهای ابری از کرم ضد‌آفتاب با SPF حداقل ۳۰ استفاده کنید.

واکسن بزنید

محافظت در برابر برخی عفونت‌های ویروسی می‌تواند به محافظت در برابر سرطان کمک کند. با پزشک خود در مورد واکسینه‌شدن در برابر موارد هپاتیت B و ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV صحبت کنید.

رابطه جنسی ایمن را تمرین کنید

تعداد شرکای جنسی را محدود و از کاندوم استفاده کنید. هرچه تعداد شرکای جنسی در طول زندگی بیشتر باشد، احتمال ابتلا به عفونت‌های مقاربتی مانند HIV یا HPV بیشتر می‌شود. افرادی که HIV یا ایدز دارند بیشتر در معرض خطر سرطان مقعد، کبد و ریه هستند. HPV اغلب با سرطان دهانه رحم مرتبط است، اما ممکن است خطر ابتلا به سرطان مقعد، آلت تناسلی، گلو و واژن را نیز افزایش دهد.