1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

ترور استاد دانشگاه در ایران: ادامه واکنش‌ها

MM/FW۱۳۸۸ دی ۲۳, چهارشنبه

واکنش‌ها به ترور مسعود علی‌محمدی همچنان ادامه دارد. در حالی که رئیس مجلس این ترور را به دستگاه‌های امنیتی اسرائیل و آمریکا نسبت می‌دهد، محمد خاتمی این ترور را کار کسانی دانست که «خواستار ایجاد و بسط بحران» در کشورند.

https://p.dw.com/p/LV7R
دکتر مسعود علی‌محمدی، استاد فیزیک دانشگاه تهران
دکتر مسعود علی‌محمدی، استاد فیزیک دانشگاه تهرانعکس: ISNA

علی لاریجانی روز چهارشنبه (۲۳ دی‌ماه) در سخنانی در مجلس، دکتر مسعود علی‌محمدی را «فیزیکدان اتمی برجسته» معرفی کرد و با نسبت دادن این ترور به دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل گفت: «به ما اطلاعات روشنی از چند روز قبل رسیده بود که رژیم صهیونیستی با همکاری "سیا" به دنبال عملیاتی تروریستی در تهران هستند».

آمریکا و اسرائیل از مخالفان برنامه‌های هسته‌ای دولت جمهوری اسلامی هستند و لاریجانی با معرفی دکتر علی‌محمدی به عنوان «دانشمند هسته‌ای» تلاش کرد این ترور را در چارچوب مخالفت این دو کشور با پروژه‌های هسته‌ای ایران توضیح دهد. لاریجانی ادعا کرد، این کشورها «بعد از ناکامی در همه روش‌ها به حذف فیزیکی دانشمندان هسته‌ای روی آوردند».

رسانه‌های وابسته به حکومت نیز رفتار و موضعی مشابه علی لاریجانی در برابر حادثه‌ی ترور دکتر علی‌محمدی داشتند.

علی لاریجانی در ادامه‌ی اظهارات خود درباره ترور روز گذشته در تهران گفت: «به فاصله چند ساعت یک گروه سلطنت‌طلب بی‌هویت که در آمریکا تحت سیطره "سیا" روزگار می‌گذرانند طی اطلاعیه‌ای این اقدام تروریستی را به گردن گرفتند. شاید "سیا" و رژیم صهیونیستی تصور کردند با این اطلاعیه بی‌سر و ته می‌توانند رد گم کنند».

منظور لاریجایی از گروه سلطنت‌طلب، «انجمن پادشاهی ایران» است که روز سه‌شنبه وبسایتی به‌نام «تکاوران تندر» ادعا کرد این گروه دکتر علی‌محمدی را ترور کرده است. اما گروه «انجمن پادشاهی ایران» با تکذیب هرگونه مداخله‌ای در این ترور، نوشت که سایت اینترنتی «تکاوران تندر» از سوی «بخش سایبری سپاه پاسداران» اداره می‌شود. خبر انتساب ترور دکتر علی‌محمدی به گروه انجمن پادشاهی، روز گذشته به‌طور گسترده از سوی رسانه‌های وابسته به حکومت ایران انتشار یافت.

لاریجانی در اظهارات خود به بحران سیاسی در ایران و رهبران جنبش سبز نیز اشاره کرد و گفت: «بنده به دلیل سوابق کاری در مسائل امنیت ملی کشور به صراحت خدمت سران ماجراهای اخیر عرض می‌کنم متاسفانه برآیند اقدامات چندماهه شما به ضرر منافع و امنیت ملی ایران بوده و به هر دلیل بستری را تدارک کرده است که بیگانگان فرصت را برای اقدامات ایذائی برای ملت مغتنم بشمارند».

واکنش خاتمی و رفسنجانی

اما سیدمحمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین ایران در پیام تسلیت خود به خانواده‌ی دکتر علی‌محمدی سخنی از آمریکا و اسرائیل به میان نیاورد. او در پیام خود گفت: «دست پلیدی که به این جنایت اقدام کرد، بدون تردید دشمن ایران و ملت و خواستار ایجاد و بسط بحرانی است که برای همه زیان‌بار است».

رهبران و حامیان جنبش سبز در ماه‌های اخیر محافل افراطی در حاکمیت جمهوری اسلامی را مسئول بحران‌سازی‌ها، از جمله بحرانی که پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران پدید آمد معرفی می‌کنند.

اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس خبرگان و رئیس مجلس تشخیص مصلحت نیز در پیامی نوشت: «ترور ناجوان‌مردانه این دانشمند ارزشمند فیزیک کشور، نشان از آغاز خط تازه توطئه علیه نظام اسلامی می‌باشد.»

رفسنجانی افزود: «مطمئنا مسئوولان مربوطه با هوشیاری تمام برای خنثی شدن این توطئه شوم اقدام خواهند کرد».

گمانه‌زنی‌ها در محافل سیاسی

در این میان گمانه‌زنی‌ها در محافل سیاسی ایران درباره علت و انگیزه‌های ترور دکتر علی‌محمدی ادامه دارد. به نظر اکثر تحلیل‌گران، ترور دکتر علی‌محمدی به عنوان دانشمند هسته‌ای از سوی کشورهای خارجی اگر نه احتمالی کاملا منتفی، اما ضعیف است. گفته می‌شود ترور او تنها زمانی می‌توانست هدفی برای دستگاه‌های امنیتی خارجی - آنچنانکه رئیس مجلس ادعا می‌کند - باشد که او یک دانشمند هسته‌ای می‌بود و نقشی حساس در برنامه‌های اتمی ایران برعهده داشت.

از سوی دیگر دلایل کافی برای رد یا پذیرش سیاسی بودن ترور این استاد فیزیک دانشگاه تهران وجود ندارد. هرچند به گفته‌ی دکتر احمد شیرزاد، «در این یکی دو ساله اخیر افکار و نظراتش بسیار به جنبش اصلاحی نزدیک شده بود و در یکی دو انتخابات آخر قبل از انتخابات ریاست جمهوری به لیست اصلاح‌طلبان رای داده بود و برای آن هم تبلیغ می‌کرد».

تحلیل‌گران آشنا به مسائل ایران می‌گویند گرچه دکتر علی‌محمدی «دانشمند هسته‌ای» نبود، اما اطلاعات زیادی از برنامه‌ی هسته‌ای ایران داشت. وبسایت «جرس» که به اصلاح‌طلبان نزدیک است نوشته است: علی‌محمدی «طی سنوات گذشته همکاری‌هایی در زمینه پروژه‌های دفاعی از جمله برنامه هسته‌ای ایران داشته است و احتمالا اطلاعات وسیعی از کیفیت این برنامه‌ها داشته است».

همچنین پاره‌ای گزارش‌های تایید نشده حاکی است که او برای گذراندن یک دوره یک ساله قصد سفر به خارج داشت. به نظر برخی تحلیل‌گران ایرانی، داشتن «اطلاعات وسیع» از پروژه‌های نظامی و اتمی ایران و نیز «گرایش به اصلاح‌طلبان» می‌تواند دلایلی برای هدف قرار گرفتن این استاد از سوی محافل امنیتی و اطلاعاتی خود جمهوری اسلامی باشد.