1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

تشدید فشارها بر جریانهای دگراندیش و اقلیتهای مذهبی

کیواندخت قهاری۱۳۸۷ بهمن ۱۵, سه‌شنبه

به گزارش فعالان حقوق بشر و نمایندگان اقلیتهای مذهبی، فشار بر اقلیت‌های مذهبی و جمعیت‌های دگراندیش در ماههای اخیر بسیار افزایش یافته است. بازداشت چند تن از دراویش قادری کردستان، از آخرین موارد گزارش شده در این زمینه است.

https://p.dw.com/p/GmVe
تصویری نمادین برای گفتگو و همزیستی مذاهب
تصویری نمادین برای گفتگو و همزیستی مذاهبعکس: Fotomontage/AP/DW

خبرگزاری دیده‌بان حقوق بشر کردستان، در اطلاعیه‌ای از ممانعت از برگزاری مراسم آیین مذهبی دراویش طریقت قادری در کردستان وبازداشت شماری از آنان خبرداد. به گزارش این خبرگزاری، اقدام نیروهای انتظامی برای جلوگیری از برگزای مراسم مذهبی دراویش، به درگیری میان این ماموران و دراویش انجامید. در پی آن ۷ نفر از دراویش بازداشت و پس از چند ساعت بازجویی با قرار کفالت و وثیقه آزاد شدند. دیده‌بان حقوق بشر کردستان در اطلاعیه‌ی خود اشاره دارد به اینکه این دومین بار است که از برگزاری مراسم آیین مذهبی دراویش قادری در کردستان جلوگیری می‌شود.

پیگرد اعضای جمعیت آل یاسین

نمایندگان دیگر جریانهای مذهبی و دگراندیش نیز خبر می‌دهند که در چند ماه اخیر زیر فشاری فزاینده قرار گرفته‌اند. یلدا نورشاهی، از اعضای جمعیت آل یاسین و از سردبیران نشریه‌ی “هنرهای زیستن“، در مصاحبه با دویچه وله در مورد فشارهایی که بر این گروه وارد آمده سخن گفت. وی گفت که از حدود سه سال و نیم پیش این فشارها بر روی جمعیت آل یاسین و رهبر آن پیمان فتاحی (استاد ایلیا ـ میم) افزایش یافت. به گفته‌ی نورشاهی، فشارها از آنجایی شروع شد که از جمله چهار نشریه‌ی این جمعیت را همزمان با هم بستند، جلوی شرکت نشرهای این جمعیت را در نمایشگاههای کتاب و فروش کتابهای آن را در کتابفروشی‌ها گرفتند و دفاتر فرهنگی جمعیت را تعطیل کردند. بخصوص در دو ماه اخیر سایتها و وبلاگهای جمعیت و اعضای آن را فیلتر یا هک کرده‌اند. پس از آن اعضای جمعیت به طور مداوم توسط ماموران اطلاعاتی احضار و در چندین مورد دستگیر شده، به بند ۲۰۹ زندان اوین انتقال یافته‌اند.

در خرداد ماه ۱۳۸۶، پیمان فتاحی، رهبر جمعیت آل یاسین را دستگیر کردند. آخرین موارد فشار و دستگیری اعضای این جمعیت، روز ۲۵ دی ماه بوده است که از طرف دایره‌ی مذاهب وزارت اطلاعات با پیمان فتاحی تلفنی تماس گرفته، او را احضار و سپس دستگیر می‌کنند. از آن تاریخ تا کنون ۵ تن دیگر از اعضای جمعیت آل یاسین به نامهای نازی حسامی، مرتضی رسولیان، فرهاد مرادی، سعید صورتی و حمید صورتی همراه با ضرب و شتم و مصادره وسایل شخصی دستگیر شده‌اند.

به گفته‌ی یلدا نورشاهی، جمعیت آل یاسین جمعیتی فرهنگی و حقیقت‌گراست که دارای ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار عضو است و مسئولان آن از شاگردان پیمان فتاحی (استاد ایلیا-میم) هستند. اعضای این جمعیت به کارهای تحقیقی در عرصه‌های گوناگون از جمله در باره‌ی مذاهب، عرفان، تفکر و مدیریت مشغول‌اند. اکثریت طرفداران واعضای این جمعیت را جوانان و اهل فرهنگ و قلم تشکیل می‌دهند. دکتر عبدالکریم لاهیجی، نایب رییس فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر، در مصاحبه با دویچه وله تایید کرد که اکثریت اعضای این جمعیت جوان هستند. وی گفت که اتهام این گروه را تلاش برای ایجاد پلی ارتباطی میان اسلام و مسیحیت اعلام کرده‌اند.

عبدالکریم لاهیجی: “گروه گروه مساجد را ترک می‌کنند، اما گویا بی‌اعتقاد هم نمی‌شوند و در امور معنوی از خود حساسیت نشان می‌دهند. بنابراین ممکن است از مسجد به کلیسا بروند، یا ممکن است سراغ محافل مذهبی دیگر بروند.“
عبدالکریم لاهیجی: “گروه گروه مساجد را ترک می‌کنند، اما گویا بی‌اعتقاد هم نمی‌شوند و در امور معنوی از خود حساسیت نشان می‌دهند. بنابراین ممکن است از مسجد به کلیسا بروند، یا ممکن است سراغ محافل مذهبی دیگر بروند.“عکس: DW

افزایش شمار اعضا و شرکت روزافزون علاقه‌مندان در جلسه‌های این جمعیت چشمگیر بوده است. یلدا نورشاهی در این مورد توضیح داد: “حدود ده سال پیش که جلسات آقای پیمان فتاحی در آن اوایل در سالنهای اجتماعات برگزار می‌شد، ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر شرکت می‌کردند. بعدها استقبال خیلی زیاد بود، دوستان، فرهنگسراها را گرفتند و در حد ۸۰۰ و ۹۰۰ نفر شرکت می‌کردند. بعد مردم خیلی دوست داشتند، همین قشر جوانها و اهل فرهنگ و قلم و بخصوص دانشجویان به جلسات ایشان می‌آمدند و ما درخواست کردیم و اجازه گرفتیم که در ورزشگاهها جلسه ۵ تا ۶ هزار نفره برگزار می‌کردیم. باز دیدیم که مردم دوست دارند و مدام تقاضا می‌کنند و با دفاتر ما تماس می‌گیرند. قبل از دستگیری آقای فتاحی تقاضا داده بودیم برای اینکه بتوانیم استادیوم آزادی را بگیریم تا آنجا بتوانیم ۱۰۰ هزار نفر را دعوت کنیم. از مسئولین هم دعوت کردیم که بیایند، ولی موافقت نکردند.“

دکتر لاهیجی، فعال حقوق بشر، تایید کرد که در چند ماه اخیر فشار بر همه‌ی اقلیتهای مذهبی و نیز جریانهایی که مسلمان‌اند، اما در خط فکری ولایت فقیه نیستند، یا جریانی “التقاطی“ به حساب می‌آیند، افزایش داشته است. وی علت این پدیده را بیزاری مردم ایران از "دین حکومتی" می‌د‌اند. دکتر لاهیجی گفت: “همان‌طور که مهندس بازرگان هم پیش‌بینی کرده بود، گروه گروه مساجد را ترک می‌کنند، اما گویا بی‌اعتقاد هم نمی‌شوند و در امور معنوی از خود حساسیت نشان می‌دهند. بنابراین ممکن است از مسجد به کلیسا بروند، یا ممکن است سراغ محافل مذهبی دیگر بروند.“

ادامه‌ی فشار بر آیت‌الله کاظمینی بروجردی و طرفداران وی

آیت الله سیدحسین کاظمینی بروجردی از روحانیان طرفدار جدایی دین و دولت است که مورد غضب حکومت جمهوری اسلامی واقع شده، در زندان به سر می‌برد. محاکمه آیت‌الله سید حسین کاظمینی بروجردی و چند تن از شاگردانش در پشت درهای بسته و بدون داشتن وکیل در دادگاه ویژه روحانیت انجام گرفت. وی هم اکنون سومین سال حبس خود را طی می‌کند. طبق اخبار رسیده وی را از بند عمومی زندان یزد به سلول انفرادی منتقل کرده‌اند.

سید حسین کاظمینی بروجردی پیش از دستگیری در سال ۱۳۸۵ در جمع گروهی از شاگردانش
سید حسین کاظمینی بروجردی پیش از دستگیری در سال ۱۳۸۵ در جمع گروهی از شاگردانشعکس: AP

آیت‌الله سید حسین کاظمینی بروجردی از ۱۵ مهر ۱۳۸۵ تا کنون در زندان است. وی در مهر ماه ۱۳۸۵ به همراه حدود ۴۵۰ نفر از طرفداران و نیز افراد خانواده‌اش در تهران دستگیر شد. سازمانهای مدافع حقوق بشر بارها در کنار اعتراض به دستگیری وی، خواستار رسیدگی به وضعیت سلامتی او شده‌اند که از بیماریهای گوناگون رنج می‌برد.

فشار بر طرفداران این روحانی در چند هفته‌ی اخیر ادامه داشته است. از جمله خانمها مریم قاسمی و زهرا عبدالله وند در پی احضار و مراجعه به دادگاه ویژه‌ی روحانیت بازداشت شدند. همچنین محاکمه‌ی دو تن از هواداران کاظمینی بروجردی، خانمها نرگس غفارزاده و مریم عظیمی در روز دوم بهمن در دادگاه ویژه روحانیت انجام گرفت. اتهام این دو نفر اقدام علیه امنیت ملی اعلام شده است.

ایجاد محدودیت‌ها برای اهل سنت

اعضایی از دیگر اقلیت‌های مذهبی ایران، اهل سنت، بهاییان و مسیحیان نیز از افزایش فشارها در هفته‌ای اخیر بر خود خبر داده‌اند. جلال جلالی‌زاده، نماینده‌ی سابق کردستان در مجلس شورای اسلامی، تشدید فشارها در ماههای اخیر بر اهل سنت در ایران را تصدیق کرد. وی به دویچه وله گفت: “متاسفانه فشارها روز به روز بر اقلیت‌های مذهبی‌مخصوصا اهل سنت، اعم از گروههای مختلفش، بیشتر می‌شود و در کردستان و بلوچستان یا در ترکمن صحرا ما شاهد چنین برخوردهایی هستیم. حتی در ترکمن صحرا، آن گونه که من شنیدم، در دوره‌ی ابتدایی، همچنین در سال اول و دوم دوره‌ی دبیرستان، ضمیمه‌ای بود ویژه اهل سنت که این را اخیرا حذف کردند. و حتی برخی از روحانیانی که قبلا در مدارس ترکمن صحرا استخدام شده بودند و دروس دینی را تدریس می‌کردند، اینها را موظف کرده‌اند که به نام خدمتگزار یا دبیر ورزش قراردادشان را منعقد کنند. همچنین دانشگاه الهیات سالها امتحانی را برای روحانیان اهل سنت برگزار می‌کرد و به آنها مدرک معادل می‌داد و آنها می‌توانستند با این مدرک ادامه‌ی تحصیل دهند و استخدام شوند. متاسفانه امسال این امتحان هم برداشته شد و تنها مجرا و کانالی که روحانیان اهل سنت می‌توانستند در مناصب دولتی وارد شوند این امتحان بود که متاسفانه حذف شد.“

جلالی زاده اشاره کرد به اینکه فشار بر روحانیان اهل سنت به گونه‌های دیگر نیز وجود دارد، از جمله موارد اخیر دستگیری چند روحانی اهل سنت در کرمانشاه و حبس مولوی خیرشاهی که یک سال است در زندان به سر می‌برد.

به نظر این نماینده‌ی سابق استان کردستان در مجلس، دخالتهایی که در امور اهل سنت می‌شود، دخالتهایی که مخالف آزادیهای مذهبی و قومی است، چهره‌‌ی دولت را مخدوش می‌کند. وی افزود در بسیاری موارد مامورانی هستند که بخاطر تثبیت پایه‌های قدرت شخص خود در مناطق مختلف بر اهل سنت فشار می‌آورند.