تظاهرات صدها هزار نفری در تهران
۱۳۸۸ خرداد ۲۵, دوشنبهدر حالی که میرحسین موسوی برای برگزاری تجمع از وزارت کشور درخواست مجوز کرده بود، ولی این اجازه به وی و حامیانش داده نشد. با این وجود ساعتی قبل از برگزاری تجمع در روز دوشنبه، سایتهای حامی موسوی و کروبی اعلام کردند که برای دعوت مردم به آرامش، در مسیر تعیینشده حضور پیدا خواهند کرد. این راهپیمایی برای ساعت ۴ بعدازظهر روز دوشنبه بیست و پنجم خرداد و در مسیر میدان انقلاب تا میدان آزادی تدراک دیده شده بود.
شاهدان عینی از این تظاهرات برای ما گزارش میدهند:
ساعت ۱۵:۱۵ دقیقه، میدان انقلاب: «جمعیت خیلی زیاد است، ولی پراکنده است. هنوز آن جوری که بخواهند متمرکز باشند و شعار بدهند شروع نشده، ولی جمعیت بسیار زیاد است. بسیار زیاد، اصلا نمیتوانم بگویم از این سر تا آن سر چه قدر جمعیت هست. همین جوری روان هستند و راه میروند. چون ظاهرا اجازهی این که با این شیوه تجمع کنیم وجود ندارد. مطمئنا میآیند برخورد میکنند. جمعیت همچنان روان است. فقط دارند میروند. نیروهای امنیتی که خیلی زیادند، بویژه طرف میدان انقلاب که تمام نیروهای امنیتی هستند و هرچند متری هم چندتا نیروی امنیتی گذاشتند که آنجا کاملا مراقب هستند».
ساعت ۱۶ دروازه دولت: «ما الان در ایستگاه متروی دروازه دولت هستیم و میخواهیم تا با خط مترویی که تا میدان فردوسی میرود مسیر را ادامه دهیم اما خط مترو بسته است. مردم عصبانی شدهاند و شعار میدهند و به طرف اتوبوسهای BRT میروند اما این اتوبوسها هم که در روزهای عادی بسیار تند تند حرکت میکنند اصلا امروز خبری از آنها نیست. ولی ملت پیاده به طرفغ میدان انقلاب راه افتادهاند».
از ساعت ۴ بعدازظهر تماسهای تلفنی با ایران به طور کامل قطع شدند. اولین تماس ما بعد از آغاز تظاهرات در ساعت ۷/۵ بعدازظهر با محمد یزدانپناه، روزنامهنگار برقرار شد. وی تظاهرات امروز را اینگونه توصیف کرد: «جمعیت فوقالعاده زیاد است یعنی واقعا نمیشود تخمین زد چه تعدادی از مردم خیابانهای تهران را امروز پر کردهاند. واقعیت این است که حد فاصل میدان امام حسین تا میدان آزادی که نزدیک ۲۰ کیلومتر میشود به طور کامل توسط مردم و طرفداران مهندس موسوی پر شده بود و به شکل کاملا خودجوش و بدون هرگونه تبلیغاتی امروز شرکت کردند».
این روزنامهنگار تجمع امروز را بعد از انقلاب سال ۵۷ بینظیرترین راهپیمایی در اعتراض به وضع موجود ارزیابی کرده و میگوید: «چنین راهپیماییای بعد از انقلاب اسلامی در اعتراض به وضع موجود واقعا بینظیر بوده و در این سی سال گذشته ما هیچ راهپیماییای در این حدود و با این ابعاد و آن هم به شکل مسالمتآمیز نداشتیم».
یزدانپناه حجم زیاد جمعیت را مانع اعمال خشونت از طرف نیروهای پلیس و گارد ضد شورش و همینطور نیروهای لباس شخصی عنوان میکند که امروز نیز حضور داشتهاند اما به گفتهی شاهدان عینی دست به اعمال خشونت نزدهاند.
تظاهرکنندهی دیگری در راه بازگشت از راهپیمایی، تظاهرات امروز را اینگونه توصیف میکند:
ساعت ۸ شب، تقاطع نواب و آزادی: «از نزدیکهای چهارراه ولیعصر خیابان واقعا بند بود یعنی کل خیابان دیگر همه به طرف میدان انقلاب میرفتند. بعد رفتیم به طرف میدان انقلاب و آنجا خیلی وحشتناک شلوغ بود. سمت شمال میدان را باز گذاشته بودند که ملت رد شوند. به خیابان آزادی که رسیدیم دیگر تمام خیابان جمعیت تظاهرکننده بودند به سمت غرب. رسیدیم تا بهبودی. سر بهبودی دیگر جمعیت ایستاد، فکر کردیم که دیگر واقعا پر شده بعد فهمیدیم که دارند جمعیت را منتقل میکنند به سمت شمال خیابان، جنوب خیابان ماشینهایی که از آزادی آمده بودند ایستاده بودند».
به گفتهی وی جمعیت تا نزدیک میدان آزادی هیچگونه شعاری نمیدادند: «تا نزدیک میدان آزادی اصلا جمعیت شعار نمیدادند، میگفتند سکوت. فقط تابلو دست مردم بود و انگشتشان را به علامت پیروزی بلند میکردند و میگفتند سکوت، همین. حتی دست نمیزدند. میگفتند راهپیمایی سکوت. گاه گاهی هم یکی دو نفری میآمدند و میگفتند شیشه نشکنید، چیزی آتش نزنید، ما این کاره نیسیتم و این چیزها. منتها جلوی دانشگاه صنعتی شریف چون آنجا دانشجوها جمع شده بودند و خبرش هم پخش شده که ۱۳۰ تا ۱۴۰ استاد دانشگاه شریف در اعتراض به همین مسئله نتایج انتخابات یکجا استعفا دادند، مردم دیگر به هیجان آمدند و شعارها شروع شد و آنجا هم آقای کروبی ایستاده بودند با مردم دست میدادند. دیگر سکوت آنجا شکسته شد».
این تظاهرکننده شعارهای امروز جمعیت را اینگونه عنوان میکند: «شعارها خیلی متنوع بود با توجه به صحبتهای دیروز و پریروز احمدی نژاد و این اهانتهایی که کرده بود میگفتند خس و خاشاک تویی، دشمن ایران تویی. بعد میگفتند هالهی نورو دیده، رای مارو ندیده. بعد رسیدیم جلوی ستاد بسیج کارخانجات نرسیده به میدان آزادی چندتا بسیجی آنجا ایستاده بودند مردم به طرفشان رفتند و شعار دادند بسیجی واقعی، همت بود و باکری، بعد میگفتند صدا و سیمای ما ننگ ما ننگ ما».
در تظاهرات امروز برای اولین بار پس از اعلام نتایج انتخابات، میرحسین موسوی در میان مردم ظاهر شد و از آنان خواست تا با حفظ آرامش خود تا پایان نتایج قطعی به حضور در صحنه ادامه دهند. موسوی همچنین برای برای برگزاری انتخابات مجدد اعلام آمادگی کرد.
شرکتگنندگان در تظاهرات امروز تهران میگویند، تظاهرکنندگان مردم را به اعتصاب سراسری در روز سهشنبه بیست و ششم خرداد دعوت کردند. همچنین اعلام کردند روز سهشنبه ساعت ۵بعدازظهر در میدان ولیعصر تجمع خواهند داشت.
تظاهرکنندگان اعلام کردند تا زمانی که دولت محمود احمدینژاد بر سر کار است به اعتراضات خود ادامه خواهند داد.
به گزارش آسوشیتد پرس و نیز تلوزیون پرس تی.وی. بعد از پراکنده شدن مردم در میدان آزادی درگیریهایی روی داده و یک نفر با شلیک گلوله کشته و چند نفر مجروح شدهاند. یک شاهد عینی وقوع تیراندازی را تایید کرد و گفت به چشم خود دیده که افراد مسلح از بالای یک ساختمان بلند در تقاطع محمدعلی جناح تیراندازی کردهاند. وی گفت مردم میگویند در جریان این تیراندازیها سه تا چهار نفر کشته شدهاند. هنوز منابع رسمی خبر کشته شدن این تعداد را تایید نکردهاند.
نویسنده: میترا شجاعی
تحریریه: فرید وحیدی