جای خالی ایران در پروژه تولید برق در کویرهای جهان
۱۳۹۱ مرداد ۳, سه‌شنبه
در صفحه آغاز وب‌سایت "بنیاد دیسرتک" آمده است: «انرژی‌ای که کویرهای زمین در مدت شش ساعت از تابش خورشید دریافت میکنند از نیاز سالانه تمام آدم‌های کره‌زمین بیشتر است.»
بنیاد دیسرتک آغاز سال ۲۰۰۹ میلادی در آلمان تأسیس شد. این بنیاد از یک شبکه‌ای جهانی از پژوهشگران، سیاستمداران، و کارشناسان اقتصادی تشکیل شده که پروژه اصلی "دیسرتک"، یعنی تبدیل انرژی خورشیدی کویرها به برق را طراحی کرده‌اند.
بنیاد دیسرتک اکنون با همکاری شرکت‌های بین‌المللی و خصوصی در پی اجرای سریع این پروژه بزرگ است. در حال حاضر بیش از ۳۰ شبکه محلی با این بنیاد همکاری میکنند.
علاوه بر کویرهای شمال آفریقا که در طرح اولیه مطرح شده بودند، مناطق تاز‌ه‌ای در خارومیانه و شرق آسیا به این پروژه افزوده شدند.
توجه کارشناسان بین‌المللی به ظرفیت کویرهای ایران
در گرافیکی که در صفحه سازما‌ن‌های فعال در بنیاد دیسرتک در وب‌سایت این بنیاد منتشر شده، شبکه‌ای از نیروگاه‌های خورشیدی در مناطق کویری شمال آفریقا و خاومیانه مشاهده می‌شوند.
صدور برق این شبکه به اروپا بازده اقتصادی قابل توجهی برای کشورهایی خواهد داشت که در این شبکه واقع شده‌اند. در نمودار پیشین این شبکه، نیروگاهی نیز در جنوب ایران در نظر گرفته شده بود. این نیروگاه به نیروگاه‌های عراق، ترکیه و سپس شبکه برق اروپا متصل می‌شد.
میشاییل اشتراوب مسئول روابط عمومی این بنیاد در گفتگو با دویچه‌وله تأکید می‌کند که گرافیک‌های این بنیاد نمادین هستند و مناطق دارای پتاسیل بالا برای اجرای این پروژه بر اساس پژوهش‌های بنیاد دیزرتک بر روی آن ثبت می‌شوند.
میشاییل اشتراوب البته تصریح می‌کند: «ایران ظریفت بسیار بالایی برای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی دارد و به همین منظور هم در این گرافیک ثبت شده است. اما ما در حال حاضر هیچ طرحی برای ایران نداریم.»
مسئول روابط عمومی بنیاد دیسرتک خاطر نشان می‌کند که این بنیاد در درجه نخست جوامع مدنی و سیاستمداران محلی را از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی خورشیدی آگاه می‌کند.
کارشناسان دیسرتک سپس تلاش می‌کند شرایط لازم برای ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در کویرها و اتصال به شبکه‌ای انتقال انرژی را فراهم کند. میشاییل اشتراوب می‌افزاید: «در مورد ایران این بستر اولیه فراهم نیست.»
سایه سنگین برنامه اتمی بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر
پافشاری مقامات جمهوری اسلامی بر استفاده از انرژی اتمی و مناقشه جهانی بر سر برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران، انزوای ایران در محافل بین‌المللی و عدم تمایل نهادهای فعال در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر برای فعالیت در این کشور را به همراه داشته است.
میشاییل اشتراوب ابزار امیدواری می‌کند که تعدیل سیاست کنونی مقامات جمهوری اسلامی و جلب اطمینان نهادهای بین‌المللی امکان همکاری بنیاد دیسرتک با این کشور را فراهم کند. وی برای مثال به موفقیت پروژ‌ه‌های تازه این بنیاد در شرق آسیا اشاره می‌کند که در یک سال اخیر رشد قابل توجهی داشته‌‌اند.
به عنوان مثال در ژاپن، یک سال پس از فاجعه اتمی نیروگاه فوکوشیما پروژه‌تاز‌ه‌ای آغاز شده است که با شتاب بسیار در حال پیشرفت است. دیزرتک با همکاری یک دانشگاه بریتانیایی نیز تحقیق جامعی در مورد ظرفیت‌های مغولستان انجام داده است.
اشتراوب در مورد این پژوهش می‌گوید: «این تحقیق جدیدترین کار تحقیقاتی بنیاد است که نتیجه آن به طور کامل در سایت اینترنتی ما منتشر خواهد شد. در این تحقیق ظرفیت‌های این منطقه بررسی شده‌اند. در گام بعد باید با همکاری شرکت‌های ژاپنی و چینی طرح ساخت شبکه و انتقال برق تولید شده به شهرهای بزرگ تدوین شود.»
پیشنهاد سیاستمداران آلمانی برای حمایت از ایران
تشویق جمهوری اسلامی به سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر طرحی است که از سوی سیاستمداران آلمانی نیز حمایت می‌شود. نمایندگان حزب سبزها در مجلس بوندس‌تاگ آلمان چندی پیش با انتشار بیانیه‌ای از دولت آلمان و اتحادیه اروپا خواستند تا کمک‌های لازم را در زمینه فراهم آوردن زمینه‌های بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران فراهم آوردند تا این کشور از این راه برای پیش‌برد اهداف زیرساختی خود استفاده کند.
در این بیانیه که سوم خرداد (۲۳ مه) در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت، هانس یوزف فل، کارشناس انرژی و امید نوری‌پور، کارشناس روابط خارجی حزب سبز‌های آلمان ادعای جمهوری اسلامی در مورد ممکن بودن توسعه‌ی ایران تنها از راه بهر‌ه‌داری از انرژی اتمی را "اشتباه و مردود" خواندند.
آن‌ها تصریح کردند: «ایران به طور متوسط در سال از تابش خورشیدی بسیار بالایی برخوردار است که این میزان تابش تقریبا بازده سالانه برای سیستم‌های فتوولتائیک (سیستم‌های تبدیل‌کننده انرژی خورشیدی به انرژی الکتریسیته) را دو برابر می‌کند.»
نمایندگان سبزها پیشنهاد حمایت‌های مشاوره‌ای و کمک‌‌ها لجستیکی به ایران برای ساخت تأسیسات مورد نیاز در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر را مطرح کردند .آلمان از تولیدکنندگان مطرح سیستم‌های فتوولتائيکی است که در کویرها نصب می‌شود.
در این سیستم، صفحات سولار انرژی خورشیدی را متراکم و به لوله‌های استوانه‌ای حاوی یک نوع مایع روغنی در مرکز صفحه منتقل میکنند.
حرارت موجب می‌شود، آبی که در مجاورت این مایع قرار دارد گرم شود و بخار حاصل از آن توربین‌های تولید برق را به چرخش درآورد. برق ایجاد شده سپس توسط خطوط انتقال برق و کابل‌های برق فشار قوی به مصرف‌کننده می‌رسد.
وظیفه دولت‌ها در فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی
به عقیده پاول فان زون، مدیر بنیاد دیسرتک اجرای پروژه بزرگ این بنیاد نیازمند اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی توسط دولت‌هاست. به گفته مدیر بنیاد دیسرتک بسیاری از کشورها، از جمله تونس، لیبی، مصر، الجزایر و مراکش اینک به ضرورت بی‌نیازی از نفت و گاز و روی آوردن به انرژی‌های تجدیدپذیر واقف شده‌اند.
نخستین نیروگاه‌های مربوط به پروژه‌ی دیسرتک نیز در مراکش تأسیس خواهند شد. این نیروگاه‌ها بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ مگاوات برق تولید خواهند کرد. در این تأسیسات نیروگاه‌های حرارتی خورشیدی، سیستم فتوولتائیک و انرژی بادی به خدمت گرفته خواهد شد. به گفته‌ی پاول فان زون، این تأسیسات می‌تواند هم برای مراکش و هم برای صدور به اروپا برق تولید کند.