1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

جزئیاتی از انفجار پیجر‌ها در لبنان؛ "۹ سال برنامه‌ریزی شد"

۱۴۰۳ مهر ۱۵, یکشنبه

روزنامه واشنگتن‌پست جزئیات جدیدی از برنامه‌ریزی طولانی‌مدت اسرائیل برای انفجار پیجرهای نیروهای حزب‌الله منتشر کرد. طبق این گزارش، اسرائیل از ۹ سال قبل برنامه‌ریزی برای این عملیات را آغاز کرده بود.

https://p.dw.com/p/4lSXo
تعدادی از دستگاه های ارتباطی منفجر شده از جمله واکی تاکی و پیجر در لبنان
تعدادی از دستگاه های ارتباطی منفجر شده از جمله واکی تاکی و پیجر در لبنانعکس: dpa/AP/picture alliance

روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست روز شنبه ۵ اکتبر (۱۴ مهرماه) با انتشار گزارشی، جزئیات جدیدی درباره انفجار پیجرهای نیروهای حزب‌الله ارائه کرد.

تیم تحقیقاتی این روزنامه موفق شد با شماری از سیاستمداران و دیپلمات‌های اسرائیلی، عرب‌زبان، لبنانی، آمریکایی و همچنین برخی از مقامات امنیتی و نیروهای حزب‌الله که با این موضوع آشنا هستند، مصاحبه کند؛ مصاحبه‌شوندگان به شرط مخفی‌ماندن نامشان تن به این مصاحبه دادند.

نتایج تحقیق این گروه به طور خلاصه حاکی از آن است که "مقدمات این اقدام بسیار زودتر از آنچه پیشتر تصور می‌شد، آغاز شده بود."

بیشتر بخوانید: رویترز: اسرائیل در پیجرهای حزب‌الله مواد منفجره گذاشته بود

روزهای ۱۷ و ۱۸ سپتامبر انفجار تقریبا همزمان پیجرهای هزاران نیرو و عضو حزب‌الله لبنان ضربه سنگینی به این گروه وارد کرد که در پی آن ۳۷ نفر کشته و بیش از ۳۰۰۰ نفر زخمی شدند. برخی از کارشناسان از این اقدام، به عنوان موفق‌ترین عملیات سرویس مخفی اسرائیل علیه شبه‌نظامیان ستیزه‌جو نام برده‌اند.

حدود ۹ سال زمان برای آماده‌سازی

به گزارش واشنگتن‌پست ایده استفاده از "اسب‌های تروا" به صورت انفجار در قالب تجهیزات فنی نیروهای حزب‌الله نخستین‌بار در سال ۲۰۱۵ مطرح شد. موساد مشاهده کرده بود که نیروهای حزب‌الله به طور فزاینده‌ای ارتباطات خود را از تلفن‌های همراه که به راحتی رهگیری می‌شدند، به دستگاه‌های واکی‌تاکی (بی‌سیم) که فقط در فواصل کوتاه قابل رهگیری بودند، تغییر داده است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

بدین ترتیب، تقریبا یک دهه پیش (در سال ۲۰۱۵) رادیوهای دستی و سیار توسط موساد وارد لبنان شد؛ دستگاه‌هایی مجهز به یک ماده منفجره مخفی و البته سیستمی که به اسرائیل امکان دسترسی کامل به ارتباطات حزب‌الله را می‌داد.

از این‌رو، اسرائیلی‌ها به مدت ۹ سال به شنود حزب‌الله راضی بودند، در حالی که این گزینه را محفوظ می‌دانستند که در یک بحران احتمالی در آینده تجهیزات واکی‌تاکی (بی‌سیم) را به بمب تبدیل کنند؛ اما پس از آن یک فرصت و محصول جدید پر زرق و برق پیش آمد: "یک پیجر کوچک مجهز به یک ماده منفجره قوی."

بیشتر بخوانید: تایوان و بلغارستان؛ تکذیب ارتباط با پیجرهای انفجاری لبنان

بر اساس اطلاعاتی که به دست واشنگتن‌پست رسیده، ایده اصلی این اقدام عمدتا از سال ۲۰۲۲ توسعه یافت که حزب‌الله به سمت استفاده از یک وسیله ارتباطی دیجیتالی سوق داده شود که قابل رهگیری نباشد و همچنین ارتباطات رمزگذاری‌شده را فعال کند؛ یعنی پیجرهای کوچک و بسیار سبکی که همیشه می‌توان آنها را با خود حمل کرد.

به این ترتیب، بیش از یک سال قبل از حمله تروریستی گروه حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر سال ۲۰۲۳، موساد برای انجام این اقدام آماده بود و تولید پیجرها در اسرائیل آغاز شد.

خود حزب‌الله هزینه پیجرها را پرداخت کرد

از آنجایی که رهبران حزب‌الله نسبت به خرابکاری‌های احتمالی هوشیار بودند، پیجرها نمی‌توانستند در اسرائیل، ایالات متحده یا هر متحد دیگر اسرائیل تولید و توزیع شوند. بنابراین، حزب‌الله در سال ۲۰۲۳ شروع به دریافت پیشنهادهایی برای خرید عمده پیجرها از شرکت تایوانی آپولو کرد؛ شرکتی که هیچ پیوند قابل تشخیصی با منافع اسرائیل یا یهودیان نداشت.

تصویری از انتقال مجروحان ناشی از انفجار پیجرها به مراکز درمانی در لبنان- بیروت، ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴
تصویری از انتقال مجروحان ناشی از انفجار پیجرها به مراکز درمانی در لبنان- بیروت، ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴عکس: Hussein Malla/AP/picture alliance

به نوشته واشنگتن‌پست پاییز سال ۲۰۲۳، حزب‌الله از یک زن پیشنهادهایی را برای دریافت پیجرهای رمزگذاری‌شده با نام تجاری آپولو دریافت کرد. این زن، نماینده سابق فروش خاورمیانه برای شرکت تایوانی بود که شرکت خود را تأسیس کرده بود و مجوز فروش خطی از پیجرها با نام تجاری آپولو را داشت.

واشنگتن‌پست می‌افزاید که شرکت تایوانی و این شخص توزیع‌کننده هیچ‌کدام خبر نداشتند که پیجرها در اسرائیل و تحت نظارت موساد مونتاژ شده بودند.

به این ترتیب، این زن بازاریاب با حزب‌الله وارد مذاکره شد و مزایای مدل AR924 را ستود؛ مزایایی شامل وزن سبک حدود ۸۰ گرم و در عین حال بسیار پایدار، با باتری قدرتمند که می‌تواند از طریق کابل شارژ شود. او در مذاکره با حزب‌الله گفت که این پیجرها قابل رهگیری نیستند و از امکان دریافت پیام‌های رمزگذاری‌شده برخوردارند. ابزاری که به گفته او، برای نظامیان در خط مقدم که اغلب فرصت ندارند پیجر خود را به شارژر وصل کنند، ایده‌آل است.

قیمت جذاب این پیجرها نیز حزب‌الله را به خرید آنها مجاب کرد و از این رو، از فوریه ۲۰۲۴ حزب‌الله حدود ۵۰۰۰ پیجر را در میان نیروها و جنگجویان خود توزیع کرد.

به گفته مقامات، این عملیات در حقیقت "یک شاهکار مهندسی" بود چرا که اجزای بمب به قدری با دقت در پیجرها پنهان شده بود که عملاً غیرقابل شناسایی بود. مقامات اسرائیلی بر این باورند که حزب‌الله برخی از پیجرها را جدا کرده و مورد بازرسی قرار داده بود و حتی ممکن است آنها را از زیر اشعه ایکس عبور داده باشد.

نگرانی موساد از احتمال لو رفتن اقدامش

واشنگتن‌پست می‌نویسد که در اواخر تابستان ۲۰۲۴، رفته‌رفته این نگرانی در موساد و محافل امنیتی اسرائیل به وجود آمد که حزب‌الله احتمالا به زودی می‌تواند مواد منفجره را در واکی‌تاکی‌ها کشف کند. در نتیجه، ماموران سرویس مخفی اسرائیل در بحث‌ها درباره اقدام‌های احتمالی علیه حزب‌الله به موضوع استفاده از واکی‌تاکی‌ها اشاره کردند.

تصویری از انتقال مجروحان ناشی از انفجار پیجرها به مراکز درمانی در لبنان- بیروت، ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴
تصویری از انتقال مجروحان ناشی از انفجار پیجرها به مراکز درمانی در لبنان- بیروت، ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴عکس: Hassan Ammar/AP/picture alliance

در ۱۲ سپتامبر، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، نگرانی‌های دستگاه‌های نظامی و امنیتی کشورش را نادیده گرفت و دستور عملیات را صادر کرد. این در حالی بود که تا آن روز، اکثر مقامات دولتی اسرائیل از تله‌های انفجاری کارگذاری‌شده در پیجرها مطلع نشده بودند.

گفته می‌شود که ارتش اسرائیل نگران بود که این حمله می‌تواند به تشدید تنش در مرز شمالی اسرائیل منجر شود و جنگ جدیدی در لبنان را آغاز کند که احتمالا ایران نیز در آن مداخله خواهد کرد. نتانیاهو به این نگرانی‌ها با استراتژی همه یا هیچ پاسخ داد: "حمله با پیجر و واکی‌تاکی باید در سریع‌ترین زمان ممکن با حمله به ساختار فرماندهی حزب‌الله دنبال شود."

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

روز ۱۷ سپتامبر تمامی نیروهای حزب‌الله مجهز به پیجر، یک پیام رمزگذاری‌شده دریافت کردند. موساد پیجرها را به گونه‌ای طراحی کرده بود که رمزگشایی تنها با فشار دادن دو دکمه به طور همزمان امکان‌پذیر می‌شد. این همان چیزی بود که باعث انفجارهای آن روز شد جایی که نیروهای حزب‌الله هر دو دست خود را روی پیجر گذاشتند.

این حمله و تلفات ناشی از آن ضربه جبران‌ناپذیری به حزب‌الله و نیروهایش وارد کرد به طوری که هزاران نفر از نیروهای حزب‌الله دست‌کم به طور موقت، ناتوان شدند. تاثیر روانی این حمله بر حزب‌الله حتی از تلفات انسانی نیز به مراتب شدیدتر بود؛ نیروهای اسرائیلی در ادامه دست به حملات گسترده‌ای علیه حزب‌الله زدند و بسیاری از مراکز این گروه شبه‌نظامی را بمباران کردند. تنش بین اسرائیل و ستیزه‌جویان حزب‌الله در ادامه نیز تشدید شد؛ در یکی از مهمترین تحولات در این خصوص، حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله روز ۲۷ سپتامبر در پی حمله هوایی اسرائیل به جنوب بیروت کشته شد.