جمهوری چک مانع ایران از انجام معامله‌ای با کاربرد اتمی شد
۱۳۹۴ اردیبهشت ۲۴, پنجشنبه
به گزارش خبرگزاری رویترز، کارشناسان سازمان ملل متحد و منابع غربی گفته‌اند که مقامات دولت جمهوری چک مانع شده‌اند که ایران محموله‌ای از فناوری حساس را که می‌تواند در غنی‌سازی اورانیوم مورد استفاده قرار گیرد، خریداری کند. این ممانعت پس از آن صورت گرفته که اسناد و مدارکی نادرست در رابطه با این معامله ارائه شده و سوءظن ایجاد کرده بوده است.
رویترز می‌نویسد، این پیشامد می‌تواند موجب افزایش نگرانی‌های غرب در این مورد شود که آیا می‌توان به ایران اعتماد کرد که اگر به توافق اتمی با قدرت‌های جهان برسد، به این توافق عمل کند یا نه. محور اصلی این توافق محدود شدن فعالیت‌های حساس اتمی در ایران، از جمله کاهش شمار سانتریفوژها در تاسیسات اتمی آن، در برابر لغو تحریم‌های غرب علیه این کشور است.
بیشتر بخوانید: صفحه ویژه برنامه هسته‌ای ایران
طبق آخرین گزارش سالانه‌ای که توسط یک مجمع کارشناسان برای کمیته تحریم‌ها علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل تهیه شده و به رؤیت خبرگزاری رویترز نیز رسیده است، ایران در ماه ژانویه ۲۰۱۵ قصد داشته کمپرسورهایی ساخت شرکت آمریکاییHowden KDC Compressors را خریداری کند. این کمپرسورها می‌توانند هم در تجهیزات اتمی و هم در تجهیزات غیر اتمی استفاده شوند.
اولی هاینونن، کارشناس اتمی از دانشگاه هاروارد و سربازرس پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به رویترز گفت: «چنین کمپرسورهایی می‌توانند برای استخراج مستقیم اورانیوم غنی‌شده از آبشارهای تاسیسات به کار بیایند و به ویژه برای غنی‌سازی بالا، برای مثال برای کار با اورانیوم ۲۰ درصد غنی‌شده، مفید هستند».
یک مقام رسمی جمهوری چک و یک دیپلمات غربی مطلع از موضوع در گفت‌وگو با رویترز تایید کرده‌اند که ایران قصد انجام خرید کمپرسورها را از شرکت یاد شده در جمهوری چک داشته و مقامات این کشور مانع انجام این معامله شده‌اند.
روشن نیست که آیا واسطه‌ای نیز در جریان انجام این معامله نافرجام نقش ایفا کرده است یا نه.
در این گزارش همچنین اشاره‌ای نشده که آیا شرکت آمریکایی یاد شده در رابطه با این معامله دست به عمل خطایی زده است یا نه. به گفته رویترز، مسئولان این شرکت در پراگ حاضر به موضع‌گیری درباره این معامله نشده‌اند.
مقام رسمی جمهوری چک که نخواسته نامش فاش شود به رویترز گفته است که طرف معامله که خواستار خرید کمپرسورها بوده، ادعا کرده که این دستگاه را برای استفاده در زمینه انتقال گاز طبیعی نیاز داشته است. این مقام رسمی چک همچنین گفته است که ارزش معامله حدود ۶۱ میلیون دلار بوده است.
مجمع کارشناسان که وظیفه بررسی انجام تحریم‌های مقرر علیه ایران را بر عهده داشته، در گزارش خود آورده که در سند معامله مقصد محموله نادرست ذکر شده بوده است. در ادامه این گزارش آمده است: «تهیه‌کننده و شرکت حمل و نقلی که در معامله دست داشته‌اند، سند نادرست ارائه کرده‌اند تا مبدا، مسیر و مقصد محموله را پنهان کنند و از این راه تحریم‌ها و کنترل‌های صادراتی را دور بزنند.»
رویترز می‌نویسد که این گزارش جزئيات بیشتری درباره معامله به دست نداده و نمایندگان ایران در سازمان ملل نیز پاسخی به پرسش این خبرگزاری درباره این گزارش نداده‌اند.