خطر "دولت اسلامی" برای ایران چقدر جدی است؟
۱۳۹۴ آبان ۲۷, چهارشنبه
سردار بهمن ریحانی، فرمانده سپاه نبی اکرم کرمانشاه روز سهشنبه ۲۶ آبان در یک نشست خبری از دستگیری تیمی خبر داده که تجهیزات و جلیقه‌های نظامی و بمب ساعتی داشته است. او گفته که در شمال غربی و غرب ایران "افراد کرایه‌ای دشمن" در برخی موارد اقداماتی داشته و در آینده هم ممکن است چنین اقداماتی داشته باشند.
بیشتر بخوانید: «افرادی از داعش در غرب ایران دستگیر شده‌اند»
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور نیز دوشنبه ۲۵ آبان در یک نشست خبری گفته بود: «تحولاتی شکل گرفته‌اند که مرزهای شرقی وغربی کشور جولانگاه تروریست‌ها شده است.»
اخیرا وزارت اطلاعات ایران از دستگیری ده‌ها نفر از اعضای "گروه‌های تروریستی" در استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان، تهران، گلستان و مازندران خبر داده بود.
واکنش ناجا به کانال فارسی داعش در تلگرام
مقامات ایرانی همچنین میگویند که تهدیدات گروه دولت اسلامی علیه ایران در سطح رسانههای مجازی نیز بیشتر شده است.
سردار حسین اشتری، فرمانده نیروی انتظامی روز سهشنبه ۲۶ آبان پیرامون "تهدیدات حوزه فضای مجازی" و فعالیت گروه دولت اسلامی که اخیرا با زبان فارسی در شبکه‌های اجتماعی چون تلگرام آغاز شده است، گفت: «ناجا اقدامات پیشگیرانهای را انجام داده، به طوری که برخی از این افراد شناسایی شده‌اند که در خارج از کشور مستقر هستند.عدهای از گروه‌ها در داخل که ناآگاهانه، دست به این اقدامات می‌زنند را شناسایی و آنها توجیه خواهند شد و اگر مجددا اقدام به این فعالیت‌ها کنند، با آنها برخورد جدی صورت خواهد گرفت.»
فرمانده ناجا تاکید کرد که "مشکل خاصی در این زمینه نداریم ومردم خیالشان راحت باشد و در آرامش و آسایش زندگی کنند".
حضور نیروهای دولت اسلامی در ۴۰ کیلومتری مرز ایران
حمدی ملک تحلیلگر مسائل عراق و ایران به دویچه وله میگوید: «داعش از مناطق نزدیک به ایران بهخصوص از استان دیاله و شهرهای جلاالله و سعدیه که بسیار نزدیک به مرزهای ایران بودند، تا کمربند و جبهه ۴۰ کیلومتری دور رانده شدند. بنابراین تهدید مستقیم ایران از طرف دولت اسلامی کمتر و دورتر شده است. اینکه دولت اسلامی داعش تهدید خود را عملی بکند، مثلا یک شهر ایران را در مرز اشغال کند و یا بمبی منفجر بکند، بعید است.»
بیشتر بخوانید: رزمایش ارتش ایران برای مقابله با هجوم احتمالی "داعش"
این کارشناس اما تاکید میکند: «تهدید علیه ایران وجود دارد و احتمال دارد که "هستههای خفته" در ایران هم عمل بکنند. ما تردیدی نداریم که هستههای داعش در دیاله فعال هستند و این خطر برای ایران هم وجود دارد. اما به نظر من ایران اکنون یک فرصت تاریخی بدست آورده است که نیروهای "الحشد الشعبی"، نیروهای شبهنظامی بسیج عراق را که وابسته به خودهست، تقویت بکند. بسیج عراقی اکنون در پیروزی علیه داعش در جبهه عربی، در خارج از مناطق کردی دست بالا را دارد و روز به روز قویتر میشوند، طوریکه فشارها را در سطح عراق بیشتر کردند و به انتخابات آینده عراق چشم دوختند.»
آیا "تفکر داعشی" زمینهای در ایران دارد؟
به گفته حمدی ملک تاکنون رسما از حضور شهروندان ایرانی در صفوف گروه دولت اسلامی گزارشی منتشر نشده است. اما او تاکید میکند که احتمال نفوذ این گروه در مناطق سنینشین ایران وجود دارد. وی در این رابطه چنین توضیح میدهد: «در ایران افکار جهادی هست، بویژه در مناطق نزدیک و مرزی ایران سابقه عملیات جهادی و انتخاری وجود دارد.
اخیرا ملا کریکار موسس "انصار السلام" به جرم فرستادن نیرو به عراق و سوریه در اروپا بازداشت شد. او یک شخصیت کردی و جهادی است که در سلیمانیه، حلبچه و در مرز ایران فعالیت میکرده است. اکنون تا چه حد اینها توانستند در کردهای ایران و اهل سنت تاثیر بگذارند ما نمیدانیم ولی این پتانسیل وجود دارد و تهدید واقعی است.»
چرا دولت اسلامی علیه ایران عملیاتی انجام نداده است؟
به رغم تهدیدها گروه دولت اسلامی تاکنون موفق نشده است علیه ایران حتی یک حمله انتحاری انجام دهد. دلیل آن چه میتواند باشد؟
حمدی ملک به این پرسش دویچه وله چنین پاسخ میدهد: «گروه دولت اسلامی در قلمرو تحت نفوذ خود با عربستان، سوریه و ترکیه مرز مشترک دارد و میتواند در این کشورها حملات انتحاری انجام دهد ولی با ایران مرز مشترک ندارد. به نظر من دلیل عملی نشدن عملیات داعش علیه ایران بیشتر محدودیت لجستیکی بوده و این گروه توانایی بوجود آوردن این حمله را نداشته است.»
بیشتر بخوانید: امکان یارگیری گروه "دولت اسلامی" از میان بلوچها چقدر است؟
حبیبالله سربازی که در زمینه اهل سنت بلوچ تحقیق میکند درباره تهدیدهای گروه دولت اسلامی علیه ایران نظر دیگری را مطرح میکند و میگوید: «آنچه جای تامل دارد، داعش در اروپا و آفریقا از فرانسه گرفته تا مصر و از افغانستان تا عراق، سوریه، لبنان، یمن، عربستان، کویت دست به حملات انفجاری و انتحاری میزند، چگونه است که ایران همسایه عراق و افغانستان که در شاهراه داعش قرار گرفته هیچگونه اقدام مشابهی را از سوی داعش تاکنون نداشته است؟ این پرسشی است که باید به طور کارشناسی بدان پرداخت. من تصور نمیکنم بحث ناتوانی داعش برای انجام عملیات در ایران باشد، شاید بخشی از اتاق فکر و کنترل این گروه در این کشور باشد.»
آقای سربازی ادعای "دستگیری افراد داعشی در استان سیستان و بلوچستان" را هم نادرست میداند. وی در این رابطه میافزاید: «در سیستان و بلوچستان فقط مولوی امانالله دهمرده که مدیر یک مکتب دینی و یک فعال معتدل شناخته شده در منطقه است او ۱۴ آبان دستگیر شد و فرد دیگری تاکنون بازداشت نشده است و سخنان وزیر اطلاعات درباره دستگیریها صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و عاری از واقعیت است.»
این کارشناس تائید میکند: «تفکر داعشی در بلوچستان بین نیروهای مذهبی وجود دارد و به دلیل وجود تبعیضها رشد میکند. اما علمای اهل سنت و صاحبان نفوذ و کسانی که منابر و تریبونها را به دست دارند تابحال مردم را از افراطگرایی نهی کردهاند و بخاطر نفوذی که داشتهاند در این زمینه موثر بودهاند. چه بسا دولت هم تلاش کرده در برخی از مناطق از این ظرفیت علما برای دور کردن مردم از این نوع تفکر استفاده کند.»
"تفکر داعشی کردستان را تهدید میکند"
کمال حسینی گزارشگر "آژانس خبری موکریان" در کردستان ایران درباره گرایش و تمایل کردها به گروه دولت اسلامی میگوید: «داعش در شنگال و کوبانی علیه کردها مرتکب جنایت بزرگی شد. با این وجود خطر تفکر داعشی کردستان را تهدید میکند و باید چارهای اندیشید. جمهوری اسلامی شاید بتواند داعش را در ۴۰ کیلومتری مرزهای ایران متوقف کند ولی باید چارهای اساسی برای تهدید تفکر داعشی بیندیشد.»
این کارشناس تصریح میکند: «آمار افرادی که از بین کردهای ایران به داعش ملحق میشوند رو به افزایش است و به ویژه این آمار در شهرهای کوچکتر به نسبت جمعیت آن بیشتر است. ما آنها را در میان مردم میبینیم، در مساجد و محافل حضورشان محسوس است. اما این آمار در کل نسبت به عامه مردم که علیه افکار خشونتزای داعش هستند بسیار ناچیز است. اساسا تاکنون دستگاه‌های فرهنگی روی این قضیه کار نکرده‌اند. آخوندهای منبری جرئت اظهارنظر ندارند و بخشی هم بر میگردد به سیاستهای تبعیضآمیز حاکمیت شیعی ایران علیه اهل سنت. بنابراین کسانی که گرایش مذهبی سنی رادیکال داشته باشند پتانسیل تبدیل شدن به یک ضدشیعی را دارند و سیاستهای نادرست حاکمیت آن را تشدید میکند.»
به عقیده این کارشناس مهمترین راه چاره برای مقابله با "افکار و گرایشهای داعشی" از بین بردن تبعیضهای ناروا علیه اهل سنت در ایران و توسعه همه جانبه در مناطق سنینشین و مشارکت شهروندان سنی در بخشهای مدیریت کلان کشور است.