خطر شیوع کرونا در سوریه به دلیل ارتباطات گسترده با ایران

بر اساس گزارش‌ها و ارقام رسمی ویروس جدید کرونا چندی بیش نیست که به سوریه رسیده و شمار مبتلایان به این ویروس نیز بسیار اندک است.

نزار یازجی، وزیر بهداشت سوریه در تاریخ ۲۳ مارس (۴ فروردین ماه) از شناسایی نخستین مورد ابتلا به ویروس کرونا در این کشور خبرداده بود. او در این ارتباط همچنین گفته بود که فرد مبتلا زنی ۲۰ ساله است که به تازگی از خارج وارد سوریه شده است.

طبق آخرین ارقامی که از سوی دانشگاه جانز هاپکینز منتشر شده است، تا پیش از ظهر جمعه ۱۵ فروردین (۳ آوریل) مجموعا ۱۶ مورد ابتلا به ویروس کرونا در سوریه رسما اعلام شد که از این ۱۶ نفر دو تن جان خود را بر اثر بیماری کووید ۱۹ از دست داده‌اند.

یکی از درگذشتگان کرونا زنی از اهالی دیرالزور بوده است.

نشریه اسرائیلی "جروزالم پست" که گفته می‌شود از ارتباطات خوب و موثقی با منابع نظامی و اطلاعاتی اسرائیل برخوردار است، گزارش داده که در این شهر مجموعا شش تن دیگر نیز به عنوان مبتلا به ویروس کرونا شناسایی شده‌اند. چهار تن از آنها عراقی و دو نفر نیز ایرانی هستند.

این نشریه همچنین با استناد به منابع محلی در سوریه گزارش داد، ویروس کرونا قربانیان تازه‌ای گرفته است، آنهم از بین شبه‌نظامیان ایرانی. البته این خبر به طور رسمی تأیید نشده و احتمالا هم هرگز نخواهد شد.

دیرالزور، مرکز استانی به همین نام است که با عراق هم‌مرز است. شبه‌نظامیان ایرانی که از طریق خاک عراق راهی سوریه می‌شوند، نخست پا به این شهر می‌گذراند.

بیم آن می‌رود که آنهاآیا آنان ویروس کرونا را به همراه خود از ایران آورده باشند.

ایران کشوری که خود سخت با بحران کرونا روبروست و حال در راستای پشتیبانی نظامی خود از بشار اسد این ویروس را ناخواسته به سوریه صادر کرده است؟

به گفته آندره بانک، کارشناس مساسل سوریه در انستیتو پژوهش‌های خاورمیانه در هامبورگ، هنوز زود است که بتوان از تأثیرات و پیامدهای حضور شبه‌نظامیان ایرانی در ارتباط با شیوع کرونا در سوریه سخن گفت.

او در گفت‌وگو با دویچه وله تصریح می‌کند: «این نکته چشمگیر است که نیروهای ایرانی در هفته‌ها و ماه‌های اخیر حضور خود در دیرالزور و مناطق شمال شرقی سوریه را گسترش داده‌اند. این افزایش چشمگیر اما دست کم تا کنون با افزایش شمار مبتلایان به کرونا همخوانی ندارد».

البته در سوریه نیز مانند بسیاری از کشورها شمار واقعی مبتلایان و جانباختگان در پی ابتلا به ویروس کرونا به مراتب بالاتر از رقم‌های اعلام شده است.

آندره بانک در گفت‌وگو با دویچه وله با اشاره به اینکه اطلاعات واقعی چندانی در ارتباط با شمار مبتلایان به کرونا در دمشق و مناطق پیرامون آن وجود ندارد، می‌گوید: «باید توجه داشت که حرم‌های سیده زینب و سیده رقیه در دمشق قرار دارد و از جاذبه‌های مهم برای زائران شیعه از ایران و عراق است».

در خور توجه آنکه نخستین مورد شناسایی‌شده ابتلا به ویروس کرونا در سوریه در تاریخ ۲۳ مارس از سوی وزیر بهداشت اعلام شد، اما تدابیر پیشگیرانه حکومت سوریه برای جلوگیری از شیوع کرونا سه روز پیش از آن (۲۰ مارس) اتخاذ شد.

خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) در آن تاریخ از بسته ‌شدن رستوارن‌ها، کافه‌ها، پارک‌ها و مساجد خبر داده بود.

حکومت بشار اسد پنج روز بعد اعلام کرد که در مناطق تحت کنترل از ساعت ۶ عصر تا ۶ بامداد منع عبور و مرور برقرار خواهد بود.

البته اپیدمی کرونا حکومت بشار اسد را تنها با مشکلی بهداشتی و درمانی روبرو نکرده، بلکه از لحاظ سیاسی نیز چالشی بزرگ برای اوست. در کنار روسیه، ایران دیگر پشتیبان بزرگ اسد محسوب می‌شود و حال خطر آن می‌رود که ویروس کرونا از طریق این حامی در سوریه گسترش یابد.

گزارش رسانه‌ها حاکی از آن است که ایران علیرغم بحران شدید ناشی از شیوع کرونا ارتباطات هوایی خود با سوریه را همچنان حفظ کرده است.

وبگاه خبری "میدل ایست آی" که گراننده آن دوید هرست، نویسنده ارشد پیشین گاردین است، در این رابطه به طور مشخص به فعالیت‌های شرکت هواپیمایی ماهان اشاره کرده است.

میدل ایست آی در گزارش خود به سخنان دیپلمات‌های غربی استناد کرده که به مسایل سوریه و جنگ در این کشور می‌پردازند. به گفته آنان در بین مسافران هنوز هم شبه‌نظامیان [ایرانی] دیده می‌شوند که در کنار نیروهای ارتش بشار اسد با مخالفان می‌جنگند و از این رو راهی سوریه شده‌اند.

نشریه اینترنتی "ال مونیتور" که از منابع مهم مورد استفاده برای خبرنگاران در منطقه خاورمیانه است نیز گزارش‌های مشابهی منتشر کرده که از استمرار ارتباطات هوایی میان سوریه و ایران حکایت دارند.

ال مونیتور به نقل از پیلیپ سمیت، تحلیلگر سیاسی انستیتو پژوهش‌های سیاسی خاور نزدیک در واشنگتن می‌نویسد: «پرواز‌هایی که از تهران و قم انجام می‌گیرند، حکومت سوریه را با پول و نیرو دیگر چیزهایی تغذیه می‌کنند که بشار اسد برای حفظ قدرت و ادامه حیات به آن‌ها نیاز دارد».

به گفته او حکومت سوریه بدون این کمک‌ها قادر نخواهد بود دست به انجام عملیات تهاجمی جدی‌ای بزند و به این عملیات استمرار ببخشد.

همچنین بعید به نظر می‌رسد که بشار اسد با اتکاء به خود بتواند این وابستگی را از میان بردارد، حتی اگر در پی رسیدن به چندین هدفی باشد.

Kersten Knipp