خوشبینی زنگنه به جذب دهها میلیارد دلار "سرمایه خرد مردم"
۱۳۹۸ بهمن ۲۶, شنبهکاهش شدید صادرات نفت و در آمدهای نفتی تمام فعالیتهای اقتصادی جمهوری اسلامی را با چالش روبرو کرده و با تشدید تحریمها امکان و امید به جذب سرمایهگذاری خارجی تقریبا از میان رفته است.
در چنین شرایطی وزیر نفت، بیژن نامدار زنگنه ظاهرا یکی از مهمترین راهکارهای برون رفت از این بحران را جذب "سرمایههای خرد مردمی" میداند که هیچ چشمانداز روشنی در مورد عملی بودن و میزان موفقیت آن وجود ندارد.
زنگنه روز شنبه، ۲۶ بهمن در کنفرانس توسعه نظام مالی در صنعت نفت به مواردی از نیاز این صنایع به سرمایهگذاری و راههای احتمالی تامین آن اشاره کرد که در مجموع چندان دلگرمکننده به نظر نمیرسد.
به گزارش خبرگزاری فارس، وزیر نفت در این کنفرانس گفت: «ما در حال حاضر بیش از ۳۰ میلیارد دلار طرحنیمهتمام در صنعت پتروشیمی داریم که تا ۵ سال آینده باید بتوانیم آنها را تأمین مالی کنیم. در این راستا ما در نظر داریم تا با تجمیع سرمایههای خرد مردمی این کار را انجام دهیم.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
او میگوید علاوه بر این، طرحهایی به ارزش ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار در صنایع پتروشیمی نهایی شده که هنوز به مرحله اجرا نرسیده و "برای آن نیز باید فکری کرد".
دهها میلیارد دلار "سرمایههای خرد"؟
بیژن زنگنه با اشاره به بخش دیگری از نیازهای مالی صنعت نفت گفت: «در حوزه پتروپالایشگاه نیز اخیراً قانونی تصویب شده که تا ۲۰ میلیارد دلار نیاز به سرمایهگذاری دارد. طرح حمایت از صنایع پاییندستی، شامل بهینهسازی پالایشگاهها و ساخت پتروپالایشگاهها است که در این زمینه نیز استفاده از سرمایههای خرد مردمی میتواند به ما کمک کند.»
وزیر نفت درباره این که تا چه حد میتوان به تامین سرمایهگذاریهای مورد نیاز از طریق جذب "سرمایههای خرد مردمی" امیدوار بود توضیحی نداد اما خاطر نشان کرد: «در حال حاضر فاینانس خارجی برای تأمین مالی خیلی کم شده است و استفاده از بازار بانکی و اوراق مشارکت هم تا جایی که امکان داشت مورد استفاده قرار گرفت.»
بودجه سال ۹۹ با کسری قابل توجهی روبروست و بر همین اساس دهها هزار پروژهعمرانی بلاتکلیف ماندهاند. این وضعیت در بسیاری از استانها سابقهای طولانی دارد.
۱۵ هزار پروژه نیمهتمام در یک استان
بهمن مرادنیا، استاندار کردستان مهرماه امسال به باشگاه خبرنگاران گفته بود که فقط در این استان ۱۵ هزار پروژه عموانی نیمهتمام وجود دارد که سابقه بلاتکلیفی برخی از آنها به ده سال میرسد.
افزون بر این دهها هزار واحد تولیدی تعطیل یا نیمه تعطیل در ایران وجود دارد که سرمایه کافی برای احیای آنها وجود ندارد. علی یزدانی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت به تازگی گفته که فقط در استان مرکزی شش هزار و ۶۰۰ طرح صنعتی نیمه کاره وجود دارد.
در این میان وضعیت صنعت نفت به دلیل اهمیتی که در شرایط عادی در تامین ارز مورد نیاز دارد بسیار ویژه است. این صنعت در عین حال برای چرخاندن امور خود نیز به سرمایهگذاریهای کلانی نیاز دارد.
وزیر نفت در کنفرانس توسعه نظام مالی در صنعت نفت گفته است: «در صنعت نفت باید سالانه حدود ۲۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری شود و اگر از این مقدار کمتر باشد کل چرخه دچار مشکل میشود.»
کاهش شدید تولید و صادرات نفت
بر پایه تازهترین آمار سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) میزان تولید روزانه نفت ایران به کمتر از ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه تنزل یافته است.
این در حالی است که جمهوری اسلامی قبل از خروج آمریکا از توافق هستهای و بازگشت تحریمها علاوه بر تامین نیاز داخلی، که حدود روزی ۸/ ۱ میلیون بشکه برآورد میشود، روزانه به طور متوسط دو و نیم میلیون بشکه نفت صادر میکرد.
از آنجا که جمهوری اسلامی بخشی از نفت خود را با دور زدن تحریمها و قاچاقی میفروشد میزان دقیق صادرات آن مشخص نیست.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اگر میزان تولید و مصرف داخلی ملاک باشد فروش نفت ایران باید روزانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه باشد. با این همه با در نظر داشتن ذخایر نفت ایران در خشکی و دریا که حدود ۱۰۰ میلیون بشکه برآورد میشود احتمال فروش نفت با استفاده از این منابع منتفی نیست.
با این همه سقوط شدید صادرات نفت و سخنان بیژن زنگنه درباره راههای مورد انتظار برای تامین سرمایهگذاریهای لازم، حکایت از وضعیت نامساعدی دارد که با ادامه تحریمها احتمال بهبود آن ناچیز به نظر میرسد.