دستور کار رییس‌جمهور بعدی ایران در مناسبات با غرب و منطقه
۱۳۹۲ خرداد ۲۳, پنجشنبه
نقش ایران در جهان از مد‌ت‌ها پیش عامل نگرانی و موجب دردسر دولت‌های غربی بوده است. خبرگزاری فرانسه در گزارشی به قلم اولریش فون اشورین، به بررسی سرفصل‌های این نگرانی و موقعیت ایران به ویژه در منطقه پرداخته است.
مناقشه اتمی: تحریم‌های ناشی از مناقشه بر سر پرونده هسته‌ای ایران، اقتصاد ایران را در شرایط سختی فرو برده و از همین رو، فشار داخلی برای ترمیم و تصحیح روش‌های دولت احمدینژاد رو به رشد است.
جمهوری اسلامی اعلام می‌کند که طرح‌های اتمی‌این کشور با اهداف غیرنظامی دنبال می‌شوند، اما کشورهای غربی تاکنون نسبت به این ادعا متقاعد نشده و این برنامه‌ها را پوششی برای ساخت بمب اتمی می‌دانند. هرچند شواهد اثبات شده‌ای برای ابعاد نظامی طرح‌های هسته‌ای ایران در دست غرب نیست، اما مخالفت ایران با بازرسی از سایت‌های اتمی این کشور از سوی کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بر تردیدهای غرب می‌افزاید.
آخرین مذاکرات ایران با گروه ۵+۱ و بازرسان آژانس بدون موفقیت به پایان رسیده‌است. در نتیجه تحریم نفتی و مالی ایران از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا، اقتصاد ایران و پول ملی این کشور به طور چشمگیری سقوط کرده‌اند.
نکته حائز اهمیت در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم در ایران آن است که با وجود تاکید همه نامزدها بر ادامه غنی‌سازی اورانیوم، بیشترشان از تعادل و نزدیکی به غرب نیز یاد کرده‌اند.
سوریه: ایران از دهه هشتاد میلادی تاکنون، نزدیک‌ترین متحد سوریه به شمار می‌رود و خیزش مردمی علیه بشار اسد نیز مانع حمایت جمهوری اسلامی از این رژیم نشده است. اخبار بحث برانگیز و ثابت نشده‌ای مبنی بر آموزش و پشتیبانی لجستیکی ایران از نیروهای دولت سوریه وجود دارند؛ اما روشن است که تهران برای رژیم سوریه، پول و اسلحه ارسال می‌کند.
فرانسه با مشارکت ایران در کنفرانس برنامه‌ریزی شده سوریه مخالفت کرده زیرا بیم دارد که جمهوری اسلامی از گفت‌وگوهای مربوط به سوریه به منظور مانور در مناقشه هسته‌ای سود جوید.
حزب‌الله و حماس: شبه‌نظامیان شیعی در لبنان نیز به همان اندازه سوریه برای ایران واجد اهمیت هستند و حزب‌الله لبنان، مهم‌ترین متحد ایران در مبارزه با اسراییل محسوب می‌شود. پشتیبانی مالی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی از حزب‌الله لبنان از همان دهه هشتاد میلادی آغاز شده و تاکنون ادامه دارد.
اما برخلاف حزب‌الله، نفوذ جمهوری اسلامی بر سازمان افراطی حماس به مراتب کاهش یافته است. مقر رهبران تبعیدی حماس از سوریه به قطر منتقل شده که یکی از مخالفان جدی ایران در منطقه است.
عراق: ایران با همسایه غربی خود عراق، مناسبات فرهنگی حسنه‌ای دارد و روابط دولت شیعی نوری مالکی با مقامات جمهوری اسلامی بسیار نزدیک است. ایالات متحده آمریکا با ناخرسندی، نفوذ رو به رشد ایران در میان اکثریت شیعی عراق را نظاره می‌کند و جمهوری اسلامی را به پشتیبانی از شبه‌نظامیان شیعه در این کشور متهم می‌سازد. با این همه، آمریکا منافع مشترکی با ایران در مبارزه با افراطیون سنی و القاعده در عراق و ثبات سیاسی در این کشور دارد.
افغانستان: مناسبات ایران با افغانستان نیز از الگوی روابط این کشور با عراق پیروی می‌کند. تبادلات اقتصادی ایران با این کشور بسیار بالاست و تهران منافع و علاقه زیادی در ثبات و توسعه سیاسی افغانستان دارد.
ایران از آغاز حضور نیروهای بین‌المللی در افغانستان در سال ۲۰۰۱ سیاست همیارانه‌ای را در پیش گرفته و اتهام حمایت تسلیحاتی تهران از طالبان هنوز ثابت نشده است. جمهوری اسلامی می‌تواند در مذاکرات صلح با طالبان نقشی میانجیگرانه ایفا کند.
کشورهای حاشیه خلیج فارس: ایران بر سر مالکیت جزایر سه‌‌گانه با امارات متحده عربی درگیر مناقشه است. ایران تهدید‌های اسراییل در حمله نظامی به تاسیسات اتمی خود را با تهدید به مین‌گذاری تنگه هرمز و مسدود کردن این آبراه پاسخ داده است.
غرب نیز در واکنش به این تهدیدها، اقدام به تجهیز تسلیحاتی منظم و هرچه بیشتر حکومت‌های پادشاهی منطقه خلیج کرده است. حمایت تسلیحاتی غرب از این حکومت‌ها در حالی صورت می‌گیرد که مشروعیت این دولت‌ها و شرایط حقوق بشر در آن‌ها همچون عربستان سعودی به شدت زیر سوال است.