رئیس جمهور قزاقستان: زنان ما هرگز با حجاب فرسوده نمی‌شوند!
۱۳۹۰ فروردین ۸, دوشنبه
قزاقستان درسال گذشته ریاست "سازمان امنیت و همکاری اروپا" را بر عهده داشت. در این سازمان ۵۶ کشور جهان از جمله آمریکا، روسیه، آلمان و کشورهای آسیای میانه عضویت دارند. امسال قزاقستان ریاست "کنفرانس اسلامی" و "سازمان همکاری‌های شانگهای" را نیز عهده‌دار شده است.
براساس قانون اساسی این کشور، نظام سیاسی حاکم لائیک و دین از دولت جداست. در عین حال، هم‌اکنون گرایش‌های تند مذهبی‌ای در جامعه‌ی قزاقستان موجود است که مقام‌های این کشور نسبت به آن اظهار نگرانی می‌کنند.
نظربایف: قزاق‌ها مسلمانند ولی راه خود را می‌روند
"خبرگزاری قزاقستان امروز" سخن نورسلطان نظربایف را بدین گونه نقل میکند: «من همیشه مخالف روسری و حجاب بوده‌ام. زنان ما هرگز فرسوده نمی‌شوند و نیازی به پنهان کردن چهره‌ی خود ندارند. ما به اسلام احترام می‌گذاریم، اما راه خودمان را داریم و ارزش‌های فرهنگی خودمان را حفظ می‌کنیم. برخی از جوانان ما در مدارس و دانشگاه‌ها روسری و حجاب می‌پوشند که من مخالف آن هستم.»
نظربایف در صحبت‌های خود صراحتا حجاب را مغاير با فرهنگ دينی و امری انحرافی در اسلام دانسته است.
یک کارشناس: «مخالفت نظربایف با حجاب تبلیغاتی است»
به گفته یوسف پیلتن، روزنامه‌نگار ایرانی مقیم قزاقستان، اظهار عقیده نظربایف پیرامون حجاب در جامعه‌ی قزاقستان مخالفت‌هایی را برانگیخت و مخالفان دلیل آوردند که این نظر او مغایر قوانین مربوط به "آزادی‌های دینی" در کشور است و زنان در انتخاب پوشش آزادند.
قوانچ‌بگ قاری، روزنامه‌نگار و رئیس بخش رادیو آزادی در قزاقستان، در گفتگو با دویچه وله گفته‌های نظربایف درباره‌ی حجاب را بیشتر سیاسی ارزیابی میکند. وی می‌گوید: «اهالی شهر تاریخی ترکستان که در جنوب کشور واقع است بیشتر مخالف حجابند و مردم این منطقه گرایش‌های ملی و سنتی دارند.»
کارشناسان محلی به این هم اشاره می‌کنند که پوشش‌های ملی زنان قزاق مغایرتی با اسلام ندارد و حفظ و حراست آن به معنای احیاء سنت‌های ملی و تاریخی آنها به حساب می‌آید.
«دولت ایران رسما مخالفت نکرده»
اما از سخنان رئیس جمهور قزاقستان پیرامون حجاب در رسانه‌ها و وبسایت‌های دینی و "نزدیک به دولت ایران" انتقاد شده است. ایکنا، خبرگزاری قرآنی ایران، سخنان نظربایف را «عجیب، اسلام ستیزانه و در راستای نادیده گرفتن سنت‌های اسلامی و همگام شدن با مدرنیته و اصل دمکراسی پوشالی غرب» ارزیابی کرد.
یوسف پیلتن درباره‌ی "موضعگیری ایران" به دویچه وله می‌گوید: «دولت ایران نمی‌تواند نظر رسمی خود را از طریق وزارت خارجه‌ی کشور بیان کند و واکنش نشان دهد. اما از طریق انتشار اینگونه نظرها در سایت‌ها و رسانه‌ها قصد دارد نظر دولت قزاقستان را به این مسئله جلب کند.»
این روزنامه‌نگار ایرانی مقیم قزاقستان تاکید میکند که مسئله‌ی حجاب به معضل اجتماعی بزرگی در قزاقستان تبدیل شده و تمایل به حجاب در میان زنان رشد کرده است. به گفته او، حدودا از هر ۱۰ زن قزاق یک نفر حجاب می‌پوشد.
چرا نظربایف می‌گوید مخالف حجاب است؟
آیا مخالفت با حجاب در آستانه‌ی انتخابات سبب کاهش محبوبیت نظربایف نخواهد شد؟ یوسف پیلتن به این سئوال دویچه وله چنین پاسخ می‌دهد: «نظربایف مسئله‌ی حجاب را در جامعه مطرح کرد تا نظر روس‌ها را که مسیحی هستند و مخالف حجابند جلب کند. مردم روس‌زبان که تعداد آنها ۶ میلیون نفر برآورد می‌شود به نظربایف رای خواهند داد. از این رو نظربایف خواست از این ژست سیاسی استفاده کند تا نفوذ و اعتبار خود را در میان روس‌زبان‌ها افزایش دهد.»
محمدرضا شیرازی، مدیر"پایگاه اطلاع رسانی قزاقستان"، به دویچه وله می‌گوید: «بیشترهدف این بوده است که سیاست‌گذاری آینده را مشخص کنند. برای من جالب است که نظربایف در خصوص بحث حجاب نظر خودش را اینقدر قاطعانه اعلام کرده و پیش از این ما این نوع دیدگاه را مستقیما از خود ایشان نشنیده بودیم. وی می خواهد به مردم نشان بدهد که به دنبال سیاست‌ها‌یی است که یک مقدار از تندروی و در واقع فضای اسلامی کاسته شود و به آمریکا و اروپا بیشتر خود را نزدیک کند.»
آقای شیرازی در ادامه اشاره میکند، انتخاب مجدد نظربایف به ریاست جمهوری حتمی است و سخنان او برای کسب آرا‌ء مردم نبوده و بیشتر برای جهت‌گیری آتی سیاسی این کشور است.
حجاب در مدارس و دانشگاه‌ها ممنوع است
ژنسئیت تومبایف، وزیر آمورزش عالی قزاقستان، نیز به مناسبت آغاز سال تحصیلی در این کشور بار دیگر با پوشش حجاب در مدارس و دانشگاه‌ها به شدت مخالفت کرد و آن را مغایر با عادات و رسوم مردم قزاق دانست.
وی تاکید کرد: «در کشوری دموکرات و سکولار، حجاب نشان‌دهنده‌ی تعلقات خاص مذهبی یک فرد به دین خاصی است، از این رو پوشیدن لباس‌هایی که بر تعلقات مذهبی دانش‌آموز تأکید میکند در قزاقستان ممنوع شده است.»
در پایان سال ۲۰۱۰ وزارت آموزش عالی طی مصوبه‌ای رسما استفاده از پوشش حجاب را در مدارس و دانشگاه‌های کشور ممنوع کرد. این پروژه فعلا مسکوت مانده است، اما با سخنان کنونی رئیس جمهور این کشور انتظار می‌رود مخالفت با حجاب در این کشورجنبه‌ی قانونی بیشتری بگیرد.
در قزاقستان بیش از ۱۴۰ اقلیت قومی و دینی زندگی می‌کنند. مقام‌های این کشور بر این باور هستند که "گرایش های تند اسلامی" می‌تواند به وحدت کشور و همزیستی مسالمت‌آمیز شهروندان آن لطمه وارد کند.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: کیواندخت قهاری