رقابت بانک‌های ایران برای جذب نقدینگی با افزایش سود سپرده‌ها
۱۳۹۲ اسفند ۲۷, سه‌شنبه
در تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی که در روزهای پایانی بهمن ماه منتشر شد میزان پول‌های سرگردان در اقتصاد ایران ۲۰۹ هزار میلیارد تومان اعلام شده است. این رقم تقریبا برابر کل بودجه عمومی دولت برای سال ۹۳ است. بانک‌ها و موسسه‌های مالی و اعتباری که دچار کمبود شدید منابع هستند، از مدتی پیش رقابت برای جذب نقدینگی سرگردان را آغاز کرده و برای این منظور میزان سود سپرده‌ها را بالا برده‌اند.
افزایش ۴۰ درصدی نقدینگی در ۴ سال
خبرگزاری جمهوری اسلامی روز سه‌شنبه، ۲۷ اسفند در گزارشی نوشت، سود سپرده‌های کوتاه‌مدت و روزشمار بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری تا حدی افزایش یافته که تفاوت بین سپرده‌گذاری کوتاه و بلندمدت به کمترین میزان رسیده است.
بر اساس این گزارش میزان سود سپرده‌های کوتاه مدت در روزهای پایانی اسفند ماه تا ۲۴ درصد نیز می‌رسد در حالی که سود سپرده‌های بلندمدت بین ۲۵ تا ۲۶ درصد تعیین شده است.
مطابق آمار بانک مرکزی در چهار سال گذشته میزان نقدینگی حدود ۴۰ درصد (۸۰ هزار میلیارد تومان) افزایش یافته است. بخش بزرگی از این پول جذب بانک‌ها و بازار بورس نشده و از عوامل اصلی نوسان در بازار طلا، ارز و مسکن محسوب می‌شود. بانک‌ها و موسسه‌های مالی امیدوارند با کاهش نوسان بهای ارز و رکود معاملات مسکن بتوانند با بالا بردن سود سپرده‌ها میزان قابل توجهی از نقدینگی موجود را جذب کنند.
تورم و "تنبیه سپرده‌گذاران"
به نوشته ی ایرنا با توجه به رفتار بانک‌ها در ماه‌های گذشته، به نظر می‌رسد بانک مرکزی برای جذب نقدینگی بیشتر چراغ سبزی را برای افزایش نرخ سود سپرده‌ها به بانک‌ها نشان داده است.
ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در هفته‌های اولی که در این سمت مشغول به کار شد اعلام کرد که تغییر میزان سود بانکی در دستور کار نیست و در گام اول باید تورم موجود کنترل شود و اقتصاد کشور به تعادل برسد. در گزارش‌های سال‌های اخیر بانک جهانی، ایران یکی از چند کشوری بوده که بانک‌های آن بیشترین سود را به سپرده‌ها عرضه کرده‌اند. با این همه میزان سود واقعی با در نظر گرفتن تورم همواره منفی بوده است.
علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی در این باره گفته است که با شرایط فعلی حاکم بر جامعه، سپرده‌گذاران بانکی می‌توانند طی یک سال بالاترین سود یعنی ۲۰ یا ۲۱ درصد را کسب کنند، اما با توجه به اینکه تورم یک سال اخیر بیش از ۳۰ درصد بوده، این امر به معنای "تنبیه سپرده‌گذار" در نظام بانکی ایران است.
نگرانی از افزایش سود تسهیلات
پیش از این بیشترین سود به سپرده‌های کوتاه و بلند مدت توسط موسسه‌های مالی و اعتباری عرضه می‌شد که بانک مرکزی برخی از آن‌ها را به رسمیت نمی‌شناسد. با تحولات کنونی اغلب بانک‌های دولتی نیز وارد رقابت با این گونه موسسه‌ها شده‌اند و در مواردی پیشنهادهای مشابهی به مشتریان ارائه می‌کنند.
به گزارش ایرنا بانک تجارت میزان سود سپرده‌ها را در قالب سه طرح ارائه می‌کند. براین اساس به سپرده های تا ۵ میلیون تومان هفت درصد، به سپرده‌های ۵ تا ۲۰ میلیون تومانی ۱۴ درصد و به سپرده‌های بالای ۲۰ میلیون تومان به شرط عدم برداشت تا سه ماه اندکی بیش از ۲۲ درصد سود پرداخت می‌شود.
بانک ملی نیز به سپرده‌هایی که تا چهار ماه نزد بانک بماند تا ۲۲ درصد سود می‌دهد. بانک پارسیان سود حساب‌های روزشمار یک‌ساله را ۲۳ درصد اعلام کرده است.
برخی از کارشناسان معتقدند این وضعیت می‌تواند دریافت‌کنندگان تسهیلات را در سال آینده با مشکل روبرو کند. سود تسهیلات در حال حاضر بین ۲۰ تا ۲۶ درصد متفاوت است و چنانچه به تبع سود سپرده‌ها از این میزان فراتر رود واحدهای تولیدی را با مشکل کمبود منابع و رکود روبرو می‌کند.
شورای پول و اعتبار کار تعیین میزان سود بانکی را برعهده دارد. این شورا سال گذشته میزان سود را ثابت اعلام کرد. ناظران معتقدند که شورای پول و اعتبار باید هر چه زودتر سیاست‌های مشخصی در این زمینه اتخاذ و اعلام کند تا سیستم بانکی و فضای اقتصادی کشور دچار اختلال و آشفتگی نشود.