روابط ایران و ترکیه "برادرانه" یا "رو به زوال"؟
۱۳۹۰ آذر ۲۳, چهارشنبه
علی اکبر صالحیدر مصاحبه با خبرگزاری آناتولی بر روابط "دوستانه و برادرانهی" ایران و ترکبه تاکید کرد. در این مصاحبه که روز چهارشنبه (۱۴ دسامبر / ۲۳ آذر) منتشر شد، وزیر امور خارجهی جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت که در رابطه با مسائل بینالمللی فقط ولی فقیه، رئیس جمهور یا وزیر امور خارجهی ایران حق موضعگیری دارند و اظهار نظر دیگر مقامات جمهوری اسلامی، «نظر شخصی» آنهاست.
صالحی به خبرگزاری آناتولی گفت، به افرادی که در این رابطه "غیرمسئولانه" برخورد کردهاند، هشدار داده است.
چندی پیش سردار امیرعلی حاجیزاده، فرمانده هوافضای سپاه، در گردهمایی بسیجان خرمآباد مدعی شد که ناتو به «پوششی برای فعالیتهای نظامی آمریکا» تبدیل شده و به ملت ترکیه توصیه کرد که جلوی "توطئهی" آمریکا را بگیرند. در این گردهمایی حاجی زاده همچنین تهدید کرد: «ما آمادههستیم در صورتیکه مورد تهدید قرار بگیریم، اول سپرهای موشکی ناتو در ترکیه را بزنیم و بعد به دنبال اهداف بعدی خواهیم بود.»
حسین ابراهیمی، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز، در یک مصاحبه ضمن اشاره به اینکه در پاسخ به تهدیدهای غرب به پایگاههای ناتو در ترکیه حمله خواهد شد، گفته بود:«قطعا نیروهای مسلح ما برای این کار و این هدف برنامهها و تاکیتکهای از پیش تعیین شدهای دارند».
اختلاف میان ترکیه و ایران
پشتیبانی ترکیه از اعتراضات مردمی در سوریه و موافقت این کشور با طرح سپر دفاع موشکی ناتو، که از جمله برای مقابله با تهدیدهای موشکی ایران در نظر گرفته شده، میان ایران و ترکیه تنش آفریده است. مقامات جمهوری اسلامی بارها به این طرح انتقاد کردهاند. شدیدترین انتقاد از جانب سرتیپ پاسدار احمدرضا رادان، جانشین فرماندهی نیروی انتظامی ایران ابراز شد. او رجب طیب اردوغان، نخست وزیرترکیه را «نوکراسرائیل» خطاب کرد و سیاستهای ترکیه را به نمایش و تئاتر برای برهم زدن اوضاع کشورهای اسلامی تشبیه کرد.
انتقادات مسئولان ایرانی تا جایی پیش رفت که بولنت آرنچ، معاون نخست وزیر ترکیه واکنش نشان داد. وی گفت،حرفهایی که از سوی مقامهای ایران مطرح میشود مورد قبول ترکیه نیست و از دولت ایران خواست که «اینگونه سخنان دیگر تکرار نشوند».
نمیک تان،سفیر ترکیه در واشنگتن نیز، در مصاحبهای که روز سهشنبه (۱۳ دسامبر / ۲۲ آذر) در روزنامه "کریستین ساینس مانیتور" چاپ شد، به کاهش تبادلات تجاری ترکیه و ایران اشاره کرد و گفت، در سایهی مسئلهی هستهای مناسبات دو کشور بدترشده و رو به زوال است. او همچنین تاکید نمود: «شاید هیچ کشوری به اندازهی ترکیه که با ایران مرز مشترک دارد، برای دور نگاهداشتن تهران از دستیابی به سلاح هستهای انگیزه نداشته باشد».
ترکیه تا تابستان امسال تلاش میکرد در رابطه با بحران هستهای میان ایران و غرب میانجیگری کند.
FP/JT