روایتی تصویری از نمادها و رنگ‌های جنبش‌های اعتراضی در جهان

"سلام سه انگشتی" نیز به یکی دیگر از نمادهای معترضان کودتای نظامی در میانمار تبدیل شده است. این نشانه برگرفته از یک فیلم علمی – تخیلی است که نماد مقاومت در برابر دیکتاتوری به شمار می‌رود و پیشتر در برخی دیگر از کشورهای جنوب شرق آسیا، مانند تایلند نیز به کار رفته بود.

"من نمی‌توانم نفس بکشم"؛ این جمله‌ای بود که در تابستان ۲۰۲۰ در پی کشته شدن جورج فلوید، سیاهپوست آمریکایی توسط پلیس خبرساز شد. در سراسر جهان تظاهرات گسترده‌ای در اعتراض به تبعیض نژادی و خشونت پلیس برگزار شد. در این تجمعات و اعتراضات بود که شرکت‌کنندگان به نشانه اعتراض زانو زدند تا همبستگی خود را به قربانیان تبعیض نژادی نمایش دهند.

در قرن نوزدهم میلادی مشت گره‌کرده سمبل جنبش کارگری بود و بعدها به یکی از سمبل‌های جنبش‌ سیاهپوستان در آمریکا بدل شد. در اعتراضات گسترده‌ای که در تابستان ۲۰۲۰ جریان داشت، تظاهرکنندگان پرچم‌هایی با این نماد نیز به همراه داشتند.

امروز بسیاری از اعتراضات از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی جریان دارند. در روسیه می‌توان نمونه‌هایی از این روند را یافت. برای نمونه هشتگی تحت عنوان "ناراحت نباش، پایان خوشی خواهیم داشت" وجود دارد و افراد با پوشیدن لباسی قرمز و پست کردن آن در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند همبستگی خود را با آلکسی ناوالنی نشان دهند. یولیا ناوالنی (تصویر) در روز اعلام محکومیت او لباسی قرمز به تن داشت.

روسری سپید نماد آنان است؛ نماد مادرانی که از سال ۱۹۷۷ بدین‌سو همواره در میدان مایو در شهر بوئنوس آیرس گرد هم می‌آیند. آنان از نظامیان پیشین و هم اکنون از مقام‌های رسمی دولت آرژانتین جویای سرنوشت فرزندان مفقودشده خود هستند. در دوران دیکتاتوری نظامی در آرژانتین حدود ۱۵ هزار نفر "ناپدید شدند"؛ گم‌شدگانی که دستگیر و شکنجه شدند و سرانجام به قتل رسیدند.

دستمالی سبزرنگ نمادی بود که طرفداران قانونی شدن سقط جنین در آرژانتین به کار می‌بردند. البته این رنگ تا اندازه‌ای هم به سمبل حقوق بشر و مبارزه در راه برابری حقوق زن و مرد بدل شده است. در دسامبر ۲۰۲۰ بود که پارلمان آرژانتین با قانونی شدن سقط جنین موافقت کرد و جهان شاهد به راه افتادن موجی سبز در آمریکای لاتین بود.

پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در خرداد ۱۳۸۸ در اکثر شهرهای ایران اعتراضات گسترده‌ای در اعتراض به نتایج اعلام‌شده صورت گرفت. معترضان حکومت جمهوری اسلامی را متهم می‌کردند که محمود احمدی‌نژاد را با تقلب در انتخابات در مقام خود ابقا کرده است. نماد این مخالفان رنگ یا شال سبز بود. این اعتراضات با برخورد خشنوت‌آمیز نیروهای امنیتی روبرو شد. در جریان این جنبش شمار زیادی کشته و هزاران نفر دستگیر شدند.

در سال ۲۰۱۸ فرانسه شاهد اعتراضات گسترده‌ای بود که در مخالفت با سیاست‌های امانوئل مکرون، رئیس جمهوری این کشور شکل گرفت. راه پیوستن به جنبش "جلیقه‌زردها" ساده بود: پوشیدن یک جلیقه زردرنگ، قرار گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی و پیوستن به تجمعات. این جنبش که از لایه​‌های اجتماعی مختلفی شکل گرفت، فاقد تشکیلات بود و از هیچ حزبی پیروی نمی‌کرد. جریان‌های سیاسی چپ و راست افراطی در این جنبش مشارکت داشتند.

در سال ۲۰۱۴ بسیاری از شهروندان هنگ‌کنگ که خواهان دموکراسی بیشتر بودند، راهی خیابان‌ها شدند. این جنبش به "انقلاب چتر‌ها" شهرت یافت، چون معترضان برای حفاظت خود از نور خورشید، اسپری فلفل و باتوم پلیس چتر به همراه داشتند.

اعتراضات شهروندان بلاروس علیه نتایج اعلام‌شده انتخابات ریاست جمهوری در ماه اوت ۲۰۲۰ و انتخاب دوباره آلکساندر لوکاشنکو، با برخورد خشونت‌آمیز نیروهای دولتی روبرو شد. زنان بلاروس در واکنش به این سرکوب با پیراهن‌های سفید و گل‌ (به‌ویژه گل‌های سفیدرنگ) به شکل مسالمت‌آمیز به اعتراضات خود ادامه دادند. "گل بهتر از گلوله است" یکی از شعارهای آنان بود.

پرتغال نزدیک به نیم قرن در دیکتاتوری نظامی به سر برد. تحت حکومت ژنرال کارمونا و بعدها ژنرال سالازار که تا سال ۱۹۷۴ ادامه داشت، شکنجه، سانسور و سرکوب حاکم بود تا اینکه بخشی از ارتش توانست قدیمی‌ترین دیکتاتوری اروپا را سرنگون کند. در آن زمان شهروندان لیسبون در لوله‌های تفنگ‌های سربازان گل میخک فرو می‌کردند تا شادی خود از انقلابی بدون خونریزی را ابراز کنند. این انقلاب به "انقلاب میخک" شهرت دارد.