روحانی به مکرون: استحکام برجام به نفع همه جهان است
۱۳۹۸ شهریور ۲۰, چهارشنبهرئیس جمهوری ایران، عصر چهارشنبه ۲۰ شهریور (۱۱ سپتامبر) با همتای فرانسوی خود گفتوگوی تلفنی کرده است. روحانی به مکرون گفته که گام سوم ایران تحت نظر آژانس بینالملی و قابل بازگشت است. او استحکام برجام و امنیت در آبراههای جهان را به نفع همه خوانده است.
روحانی افزوده که اگر توافقها با اروپا نهایی شود، تهران آماده بازگشت به تعهدات برجامی است. خبرگزاری مهر به نقل از روحانی مینویسد: «جلسه ۱+۵ تنها زمانی امکانپذیر است که تحریمها برداشته شوند.»
به گزارش خبرگزاریهای داخلی، روحانی در گفتوگو با رئیس جمهوری فرانسه تاکید کرده که لازم است اتحادیه اروپا و به خصوص فرانسه نقش خود را برای حفظ برجام به خوبی ایفا کنند. او افزوده که برجام فرصتی بزرگ برای همگان بود تا در اقتصاد رو به توسعه ایران مشارکت و سرمایهگذاری کنند.
مشخص نیست رئیس جمهوری فرانسه در این تماس تلفنی چه گفته است. مهر مینویسد: «مکرون اقدامها و برنامههای آتی کشورش برای تداوم مذاکرات و رسیدن به تفاهم را تشریح کرد.»
این گفتوگو یک روز پس از اخراج جان بولتون، مشاور امنیت ملی دولت ترامپ انجام شده است. بولتون تندترین مواضع علیه جمهوری اسلامی را داشت اما وزیر امور خارجه آمریکا گفته که برکناری او به معنای تغییر سیاستهای ترامپ نیست. حسن روحانی در واکنش به کنار گذاشته شدن بولتون گفته است: «هم جنگ طلبان باید بروند و هم فشار حداکثری آمریکا باید برداشته شود.»
"تئاتر اسرائیل و آمریکا"
چند ساعت پیشتر، نماینده جمهوری اسلامی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، آمریکا و اسرائیل را به اعمال فشار بر آژانس متهم کرده بود. کاظم غریب آبادی، در اجلاس شورای حکام در وین گفت: «ما شاهد یک نمایش آمریکایی اسرائیلی با کمک رسانهها علیه ایران هستیم.»
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل دو روز قبل اعلام کرد که ایران یک تاسیسات نظامی پنهان هستهای داشته اما پس از پی بردن اسرائیل، آن را نابود کرده است. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز روز سه شنبه ایران را به عدم همکاری با آژانس متهم ساخت و از فعالیتهای مخفیانه هستهای ایران ابراز نگرانی عمیق کرد.
مدیرکل موقت آژانس از ایران خواسته که با بازرسان این نهاد همکاری داشته باشند اما هنوز اظهارات نتانیاهو را تایید نکرده است. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز روز سه شنبه ایران را به عدم همکاری با آژانس متهم ساخت و از فعالیتهای مخفیانه هستهای ایران ابراز نگرانی عمیق کرد.
غریب آبادی در وین گفت جمهوری اسلامی گامهای تعیین شده برای کاهش تعهدات برجامی خود ظرف ۶۰ روز را بر خواهد داشت و تحت تاثیر قرار نمیگیرد. او افزود که هر تلاش برای انحراف از همکاری فعال و سازنده بین ایران و اژانس، با واکنش روبرو خواهد شد.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفته که گاز دهی به سانتریفوژهای پیشرفته از محورهای اصلی سومین مرحله کاهش تعهدات برجامی ایران است.
"مذاکره به شرط لغو تحریم"
مجید تخت روانچی، نماینده دایم ایران در سازمان ملل نیز گفته که ایران با وجود برکناری بولتون، تا زمان لغو تحریمها به مذاکره با آمریکا تن نخواهد داد: «تا زمانی که تحریمهای ظالمانه و تروریسم اقتصادی دولت آمریکا علیه مردم ایران ادامه دارد جای صحبت و مذاکره نیست.»
برخی محافل سیاسی گمانهزنی کردهاند که شاید اواخر سپتامبر و هنگام حضور حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، تحولات و دیدارهای غیرمنتظرهای از جمله ملاقات او با ترامپ صورت گیرد.
روحانی در اولین جلسه هیات دولت پس از برکناری بولتون نیز گفته بود آمریکا باید از سیاست فشار حداکثری علیه ایران دست بردارد. شماری از اعضای کابینه گفتهاند کنارگذاشتن بولتون، به معنای شکست این سیاست است.
ترامپ روز نهم سپتامبر بار دیگر اعلام کرد که هیچ مخالفتی با دیدار رو در رو با حسن روحانی ندارد. او با اشاره به تورم در ایران افزود: «آنها میخواهند مشکلشان را حل کنند ... ما میتوانیم مشکل را ظرف ۲۴ ساعت حل کنیم.»