ساخت خط لوله گاز میان روسیه و آلمان

اختلافات میان اوکراین و روسیه بر سر انتقال گاز و درگیری‌های اروپا با این موضوع بار دیگر نشان داد، که تامین بی‌دردسر انرژی مورد نیاز اروپا و آلمان می‌تواند در معرض خطر تصمیمات سیاسی و اقتصادی کشورهای دیگر قرار گیرد. بی‌شک ساخت خط لوله گاز میان روسیه و آلمان در زیر دریا بالتیک، می‌تواند از وابستگی روسیه و آلمان به کشورهای ترانزیت‌کننده گاز بکاهد. بهره‌برداری از این خط ‌لوله، به احتمال، در سال ۲۰۱۱ آغاز خواهد شد.

مصرف گاز در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. اروپا تا سال ۲۰۳۰، به‌طور تخمینی، نیازمند ورود حداقل ۲۰۰ میلیارد مترمکعب گاز در سال است. جایگزینی زغال سنگ و انرژی اتمی از طریق گاز، کشور آلمان را هرچه بیشتر به واردات گاز وابسته خواهد کرد. هم اکنون ۶۱ درصد گاز مصرفی در اتحادیه اروپا از خارج تامین می‌شود. این مقدار در سال ۲۰۳۰ بالغ بر ۸۱ درصد خواهد بود.

بنا به نظر کارشناسان، بهره‌برداری از خط لوله روسیه-آلمان، وابستگی آلمان به روسیه را افزایش خواهد داد. شرکت "نورد استریم" مسئولیت ساخت و نگهداری از این خط لوله را برعهده خواهد داشت. شرکت روسی گازپروم، ۵۱ درصد از کل سهام این کنسرسیوم را در اختیار دارد. شرکت‌های آلمانی "E.on" و "BASF" هر یک با ۲۰ درصد سهام، در جای دوم قرار داشته و ۹ درصد باقی‌مانده از سهام، متعلق به شرکت هلندی "گازونی" است.

گازهای سمی در زیر دریا

پروژه ساخت خط لوله و انتقال گاز در زیر دریا، سبب بروز نگرانی و انتقاداتی در آلمان و سوئد شده است. سازمان‌های مختلفی در این دو کشور، نگران تاثیرات منفی این پروژه بر محیط زیست هستند. به‌طور مثال، سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست "WWF" ، پیرامون تاثیرات مخرب این پروژه در منطقه "گریافزوالدر" در آلمان هشدار می‌دهد. این منطقه محل خروج خط لوله از زیر دریا و محل ساخت تاسیسات زمینی برای انتقال و توزیع گاز در آلمان است.

کارشناسان محیط زیست معتقدند که انتقال گاز از طریق خط لوله به مراتب کم‌خطرتر از ارسال آن توسط کشتی است. با وجود این، احداث خط لوله در قعر دریا می‌تواند سبب انفجار بمب‌های شیمیایی عمل نکرده از جنگ جهانی دوم شود. این بمب‌ها دارای ترکیباتی از گازهای سمی هستند. به نظر طرفدران محیط زیست، مواد سمی رسوبی نیز به راحتی می‌توانند از کف دریا آزاد شده و به آبزیان دریای بالتیک آسیب رسانند.

کمیسیون شکایات پارلمان اروپا نیز در گزارشی اعلام کرد که ساخت خط لوله گاز را «تهدیدی جدی برای محیط‌زیست» به شمار می‌آورد.

مدافعان خط لوله گاز

مارتین وال، کارشناس مسایل دریایی در موسسه علمی لایپنیتس آلمان، برخلاف سازمان‌های مدافع محیط زیست، این پروژه را بی‌خطر می‌داند. به نظر وی، مهمات و بمب‌های سمی در قعر دریا بدون ساخت این خط لوله نیز در معرض زنگ‌زدگی و نابودی قرار داشته و دارند. این تهدید، به هر حال، مستقل از ساخت خط لوله برای آبزیان دریای بالتیک، در آینده نیز وجود خواهد داشت.

به نظر این پرفسور علوم دریایی، عملیات حفاری در کف دریا تنها مساحت اندکی را در بر می‌گیرد. وی هم‌چنین خطر آزادشدن مواد سمی را، با توجه به وسعت دریای بالتیک، ناچیز می‌داند. اما مارتین وال خود اعتراف می‌کند، که عملیات جوشکاری در زیر دریا می‌تواند سبب آزادشدن گازهای سمی در آب شود. یکی دیگر از خطرات موجود، استفاده از موادی است، که به منظور عایق‌بندی خط لوله به کار گرفته می‌شوند.

این انتقادها و نگرانی‌ها تاکنون آغاز ساخت خط لوله گاز را به عقب انداخته است. بنا به طرح‌های اولیه، قرار بود، ساخت نخستین خط لوله گاز در سال ۲۰۱۰ به پایان رسد. اما بنا به گفته مسئولان این پروژه، ساخت خط لوله در سال ۲۰۱۰ تازه آغاز خواهد شد.