شرط‌های جدید ایران برای صدور نفت به اروپا
۱۳۹۰ اسفند ۲, سه‌شنبه
پس از آن که تهدیدهای ایران مبنی بر قطع صدور نفت به کشورهای اتحادیه اروپا با واکنش سرد اروپا روبرو شد، امروز رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در یک کنفرانس مطبوعاتی از شروط جدیدی برای تداوم همکاری با اروپا سخن گفت.
این شروط «تضمین پرداخت بهای نفت، قرارداد نسبتاً بلند مدت یا میان مدت یعنی ۳ تا ۵ ساله و عدم اجازه لغو قرارداد یک جانبه» است که به گفته رامین مهمان‌پرست می‌تواند «یک همکاری نفتی را تضمین کند تا منافع دو طرف تأمین شود».
هم‌زمان علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه ایران نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای عمانی خود بر نزدیکی منافع اروپا و ایران تاکید و به اروپا نصحیت کرد که به جای آمریکا، جمهوری اسلامی را انتخاب کند.
از نظر صالحی «ایران و اروپا مکمل یکدیگر هستند». وی گفت «اروپا رقیب آمریکاست و آمریکا برای حفظ هیمنه خود باید رقیب را کنترل کند که شیر نفت یکی از ابزارهای کنترل است؛ در حالی‌که ایران می‌تواند شریکی مطمئن برای تأمین انرژی اتحادیه اروپا باشد. متأسفانه به نظر می‌رسد اروپا درک عمیقی از این موضوع ندارد.» وزیر خارجه جمهوری اسلامی به کشورهای اروپایی توصیه کرد روابط بهتری با ایران داشته باشند.
اصل ماجرا برنامه هسته‌ای است
ولی همه هشدارها و واکنش‌ها درباره گسترش قطع صادرات نفت به دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا خود ناشی از مناقشه هسته‌ای ایران است. مناقشه‌ای که اکنون با سفر هیات بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران به مرحله‌ای تعیین کننده رسیده است.
وزرای خارجه اتحادیه اروپا پیش از سفر این هیات به ایران ابراز امیدواری کردند که مقامهای ایرانی از این فرصت برای روشن کردن ابهامات در رابطه با برنامه هسته‌ای این کشور استفاده کنند. کشورهای غربی و بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل، این را یک شانس نهایی برای قدم برداشتن ایران در مسیر حل مناقشه هسته‌ای ارزیابی کردند.
ولی به نظر نمی‌رسد مقامهای ایران در رفتار خود تغییری فاحش داده باشند. به گفته رامین مهمان‌پرست این هیات قرار نیست از نیروگاه‌های ایران بازرسی به عمل آورد. برنامه این سفر تنها مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای ایران تعیین شده است. پیش از آن اخبار رسانه‌های ایران حاکی از این بود که هیات بازرسان قرار است از نیروگاه پارچین دیدن و با کارشناسان هسته‌ای ایران گفت‌وگو کند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران تاکید کرده هیات آمده از سوی آژانس، کارشناسان اتمی هستند و نه بازرسان و ماموریت آن‌ها نیز بازرسی نیست، بلکه ترسیم چارچوبی برای ادامه گفتگوهاست. ایران هم‌زمان از مانور نظامی جنگنده‌های هوایی‌اش خبر داده که هدف نشان دادن توان نظامی ایران برای حفاظت از نیروگاه‌های هسته‌ای را دارد.
تشدید بدبینی گروه مذاکره‌کننده به اهداف ایران
برخی کارشناسان معقتدند که رفتار مقامهای ایرانی تنها به بدبینی بیشتر غرب نسبت به برنامه اتمی ایران دامن می‌زند. بویژه که بازرسان آژانس اتمی در سفر نوامبر گذشته خود به ایران به این نتیجه رسیدند که ایران قدم‌هایی در راه تولید سلاح هسته‌ای برداشته و در بسیاری موارد پنهان‌کاری کرده است. گزارش پیشین آژانس به دور چهارم تحریم‌ها و در حقیقت سنگین‌ترین دور تا به امروز منجر شد.
با این حال برخی معقتدند در مناقشه هسته‌ای حرکت‌هایی بوجود آمده است. جیورجیو فرانسچینی، کارشناس هسته‌ای از مرکز «صلح و حل بحران» ایالت هسن در آلمان در این باره می‌گوید: «نشانه‌هایی وجود دارد که حاکی از علاقه ایران به مذاکره سازنده است. به نظر می‌رسد تحریم‌ها تاثیر خود را گذاشته باشد و ایران خواهان برچیده شدن تحریم‌ها باشد. ولی برای رسیدن به این هدف باید امتیاز بدهد.»
ولی از سوی ایران چه اقدامی ممکن است صورت گیرد تا اروپا آن را گامی مثبت ارزیابی کند؟ پاسخ این کارشناس هسته‌ای این است که ایران ممکن است حاضر شود میزان غنی‌سازی را محدود کند.
وی می‌گوید: «در حال حاضر ایران اورانیوم ۲۰ درصد غنی‌شده تولید می‌کند که باعث نگرانی است. درحالی که می‌تواند آن را به پنج درصد کاهش دهد. اورانیوم غنی‌شده را به فرانسه تحویل دهد و در مقابل میله‌های سوختی بگیرد. این پیشنهادها یک بار مطرح شده بود و از سوی ایران رد شد. البته این کار مشکلی است که درباره میدان مانور ایران در مذاکرات بعدی بتوان گمانه‌زنی کرد.»
ولی حتی این کارشناس نیز نظری غیر از سخنگوی وزارت خارجه ایران دارد که بازرسان آژانس برای مذاکره به ایران رفته‌اند. او می‌گوید: «ماموران آژانس گروهی کارشناس فنی هستند، نه تیم مذاکره. این تیم تنها به کشورهای طرف مذاکره گزارش می‌دهد. مذاکرات سیاسی برعهده گروه ۵+۱ است.»
NK/BM