شنود مکالمه تلفنی اردوغان و احتمال شکست او در انتخابات
۱۳۹۲ اسفند ۷, چهارشنبه
شامل طیار نماینده حزب عدالت و توسعه در مجلس ترکیه در گفتوگویی با کانال تلویزیونی اولکه ( ۷ اسفند ۱۳۹۲) درباره نوار منسوب به نخست وزیر ترکیه گفت: «اینها میخواهند اردوغان را از صحنه سیاست ترکیه حذف کنند. اولین حرکت آنها برای این کار انتخابات محلی در ۳۰ مارس خواهد بود. بعد از آن هم انتخابات ریاست جمهوری است و آنها میخواهند آقای اردوغان کاندید ریاستجمهوری و نمایندگی مجلس نشود. اگر برنامه اینها موفق نشود آنان به دنبال کشتن آقای نخستوزیر خواهند بود چون چارهای غیر از این ندارند.»
روزنامه زمان نزدیک به جماعت گولن نیز روز (۷ اسفند ۱۳۹۲) در واکنش به رسوایی شنود سخنان اردوغان سخنان برهان کوزو نماینده حزب عدالت و توسعه و رئیس کمیسیون قانون اساسی مجلس ترکیه را منتشر کرد که در صفحهی توئیترش آورده بود: «من در بین مردم هستم، باور کنید حتی اگر این کاستهای ساختگی صحیح هم باشند مردم به آن اعتماد نخواهند کرد.»
این نماینده حزب حاکم به نوعی واقعی بودن صحبتهای تلفنی اردوغان را پذیرفت.
انتخابات و سرنوشت اردوغان
دکتر یاشار آیدین، کارشناس "بنیاد علم و سیاست" در برلین، که درباره مسائل ترکیه تحقیق میکند، انتشار مکالمه صوتی اردوغان با پسرش را با نزدیک شدن انتخابات در ترکیه مرتبط میداند و یادآور میشود که در انتخابات قبلی هم که عبدالله گل به مقام ریاستجمهوری رسید، مشکلاتی بود. ولی ابعاد آن به مشکلات کنونی ناشی از رسوایی فسادمالی نمیرسید.
آیدین تاکید میکند: «این بحران نشان میدهد اردوغان قادر به اداره دولت و کنترل سازمان امنیت نیست. افشای این رسوایی نشان میدهد که وی قدرت مطلقه در کشور نیست و کنترل کاملی بر ساختار دولتی ترکیه ندارد. اردوغان در موقعیت بسیار دشواری قرارگرفته و در آستانه انتخابات محلی میان مردم نفوذش کمتر میشود. در حال حاضر مشروعیت وی زیر سئوال رفته و معلوم هم نیست تا چه زمانی حزب عدالت و توسعه وی را تحمل کند.»
کارشناس "بنیاد علم و سیاست" در گفت و گو با دویچهوله تاکید میکند: «در یک کشور دمکراتیک نخستوزیر با چنین اتهاماتی باید برکنار شود. اما اردوغان استعفا نداد و ما باید منتظر بمانیم که نتایج انتخابات چه خواهد بود، زیرا انتخابات محلی ۳۰ ماه مارس نخستین آزمون برای اردوغان خواهد بود.»
آیدین پیشبینی میکند که حزب حاکم اردوغان بخشی از آرای خود را از دست خواهد داد و اگر در استانبول و دیگر کلان شهرهای ترکیه آرایی کمتر از ۴۰ درصد بیاورد، اعتراضها به اردوغان در حزب حاکم نیز بیشتر خواهد شد.
از سوی دیگر به گفته این کارشناس احزاب مخالف دولت ترکیه هم ضعیف هستند و در وضعیت کنونی همه چیز به این احزاب بستگی دارد که تا چه حد بتوانند از ضعف اردوغان و از هم پاشیدگی حزبش به نفع خود استفاده کنند؟
احتمال شکست اردوغان در انتخابات آتی
جمشید تفریشی جامعهشناس و دانشآموخته دانشگاه "بوغاز ایچی" در ترکیه، که مسائل این کشور را تجزیه و تحلیل میکند، درباره تاثیر بحران کنونی بر انتخابات پیش روی ترکیه میگوید با وضعیت پیشآمده در انتخابات محلی شهرداریها شانس پیروزی احزاب مخالف در ۳ کلان شهر ترکیه یعنی استانبول، آنکارا و ازمیر بیشتر شده است.
تفریشی اضافه میکند: «اگر در این سه شهر احزاب مخالفین برنده انتخابات شوند، عمر حزب اردوغان دیگر به پایان میرسد و مردم روی میآورند به طرف احزاب مخالف ترکیه. در طول تاریخ ترکیه این ۳ شهر سرنوشتساز بوده است.»
این کارشناس هم تاکید میکند افشای "رسوایی شنود تلفنی اردوغان با پسرش بلال" نفوذ نخست وزیر را در بین مردم کاهش داده و ادامه روند کنونی میتواند به حکومت ۱۱ ساله اردوغان پایان دهد.
تفریشی بر این باور است که انشعاب حزب حاکم عدالت و توسعه هم دور از واقعیت نیست. وی در این رابطه یادآور میشود "هاکان شوکور" آقای گل و نماینده مجلس ترکیه و "پرفسور ادریس بال" نماینده مجلس از حزب اردوغان پیش از این استعفا دادند.
هر دو کارشناس که در تماس با دویچهوله همنظرند که افشای "رسوایی شنود تلفنی اردوغان با پسرش بلال" موقعیت حزب اسلامگرای حاکم را پیش از انتخابات شهرداریها (۱۰ فروردین ۱۳۹۳) و به دنبال آن انتخابات پارلمانی و انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، تضعیف کرده و شانس جدیدی برای اپوزیسیون سکولار و ملی این کشور بوجود آورده است.