شکایت ایران از روسیه به دادگاه بین‌الملل به نفع کیست؟
۱۳۹۰ شهریور ۲۹, سه‌شنبه
احمد وحیدی وزير دفاع ايران روز دوشنبه، ۲۸ شهریور، در گفتگو با خبرگزاری ایرنا از روسیه درخواست کرد که «فروش موشک‌های اس ۳۰۰ روسی طبق مفاد آن اجرا شود. وی تاکید کرد که اين موضوع مستقلی است كه ارتباطی با ديگر مسايل ندارد».
بنظرکارشناس نظامی روس پاول فلگن هاور (Pavel Felgenhauer) ارتش ایران برای دفاع از فضای کشور نیاز شدیدی به این پدافندها دارد. این کارشناس در گفتگو با بخش فارسی دویچه وله می‌گوید، علیرغم برخورداری ایران از سامانه‌ی دفاعی "دوربرد" و "کوتاه برد" روسی، خلاء بزرگی در سیستم دفاعی ایران موجود است. این کارشناس تاکید دارد، بدون موشک‌های اس ۳۰۰ ایران قادر نخواهد بود از فضای خود دفاع کند.
اما پس از اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، دمیتری مدودیف، رئیس جمهور روسیه قرارداد فروش موشک‌های اس ۳۰۰ به ایران را یکطرفه فسخ کرد. بدنبال آن دولت ایران در دادگاه بین‌المللی کیفری ((ICC لاهه علیه روسیه شکایت کرد. این موضوع هم‌اینک در محافل مطبوعاتی و سیاسی روسیه انعکاس وسیعی یافته است.
تاثیر منفی شکایت ایران بر روس‌ها!
روزنامه‌های روسیه گزارش می‌دهند، برخی از مقام‌های روسیه از شکایت ایران به دلیل عدم تحویل موشک‌های اس۳۰۰ به دادگاه بین‌المللی ناخرسندند.
لئونید گوسییف کارشناس ارشد مرکز تحقیقات بین‌المللی دانشکده‌ی دولتی روابط بین‌الملل وزارت خارجه روسیه معتقد است که «درخواست غرامت یا شکایت از روسیه در مجامع بین‌المللی یا در دادگاه بین‌الملل تاثیری منفی بر جامعه و سیاستمداران روسیه خواهد گذاشت و این به ضررایران است».
سفیر ایران در مسکو: شکایت ایران به نفع هر دو کشور است!
آرتیوم اولونیان، تاریخدان آکادمی علوم روسیه و کارشناس منطقه‌ی آسیای مرکزی و قفقاز تاکید می‌کند که روسیه می‌توانست موشک‌های اس ۳۰۰ را به ایران تحویل دهد زیرا این سلاح‌ها تدافعی هستند نه تهاجمی. اما بنظر او شرایط طوری بود که ایران در مقابل جامعه بین‌المللی قرارگرفته و تحویل این موشک‌ها در آن‌زمان موقعیت و جایگاه ایران را تحکیم می‌بخشید.
این کارشناس هم در صحبت‌های خود نتیجه می‌گیرد که «روسیه و ایران دو کشور همسایه و شریک استراتژیک در منطقه هستند و به یکدیگر نیازمندند. شکایت علیه روسیه هیچ کمکی به حل این قضیه نخواهد کرد».
"روسیه باید غرامت بپردازد!"
اما برخلاف این نظر در محافل سیاسی ایران نظر دیگری مطرح است. مهدی سنایی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و رئیس "گروه دوستی پارلمانی ایران و روسیه" شکایت از روسیه برای دریافت سامانه‌ی موشکی اس ۳۰۰ را حق قانونی ایران می‌داند. وی گفته است که «این قرارداد مربوط به گذشته است و شامل تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد نمی‌شود».
محمد رضا سجادی، سفیر ایران در مسکو نیز اعلام کرده که «اگر دیوان بین‌المللی کیفری تشخیص دهد که تحویل سامانه دفاع ضدموشکی اس ۳۰۰ به ایران مغایر قطعنامه نیست، روسیه این سامانه را به ایران تحویل خواهد داد».
برد ایران و روسیه در مراجعه به دادگاه جهانی!
خبرگزاری ریانوستی روسیه می‌نویسد که سفیر ایران در مسکو بر رای مثبت دادگاه بین‌الملل امیدوار است. این خبرگزاری به نقل از او خاطرنشان‌می‌کند: «یکی از مقام‌های روسیه که در این رابطه سفری به ایران داشت، با ما مطرح نمود که اگر شما به "ای سی سی" شکایت بکنید و آنها اعلام کنند که تحویل سامانه اس ۳۰۰ مغایر با قطعنامه نسیت، ما آن را به شما تحویل خواهیم داد».
این‌گونه "اظهارات خوشبینانه" در مصاحبه‌ی وزیر دفاع ایران با ایرنا نیز بیان شده است. احمد وحیدی وزیر دفاع ایران به ایرنا گفت: «اميدواريم روسيه رويكردی را انتخاب كند كه منجر به اجرای كامل اين قرارداد شود».
اما کارشناسان روس که با دویچه وله صحبت کردند بر این نظرند که شکایت ایران علیه روسیه به منافع استراتژیک دو کشور همسایه و هم مرز لطمه خواهد زد و بر سیاست‌های متقابل دو کشور تاثیر منفی خواهد گذاشت.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: عباس کوشک جلالی