غرب: همچنان بیاعتماد به جمهوری اسلامی
۱۳۸۹ خرداد ۴, سهشنبههیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا گفت که توافق هستهای که ایران با ترکیه و برزیل به امضا رسانده، "حقه آشکار" برای فرار از اقدامات تحریمی شورای امنیت سازمان ملل متحد است. خانم کلینتون به این تناقض اشاره کرد که ایران وانمود میکند مایل به همکاری با جامعه بینالمللی است، اما در عمل به هیچوجه حاضر نیست از برنامه غنیسازی اورانیوم دست بردارد.
خانم کلینتون که از پکن دیدار میکند، پس از دیدار با سران جمهوری خلق چین اظهار داشت که "گفتوگوهای سازنده" در راستای تهیه پیشنویس قطعنامه تازه شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی انجام داده است. به نظر وزیر خارجه آمریکا، دیدگاههای دو کشور در نحوۀ تحریم ایران به هم نزدیک شده است.
خانم کلینتون اذعان کرده است که میان ایالات متحده و جمهوری خلق چین بر سر مناقشه تایوان و تبت اختلافنظرهایی وجود داشته است، اما پس از مذاکرات دو روزه، دو کشور توانستهاند به اختلافات تا حد زیادی خاتمه دهند و فضای تفاهم و دوستی به وجود آورند.
در همین راستا میان دو کشور چند توافق همکاری به امضا رسیده است، در زمینههای انرژی و محیط زیست، امنیت و نیروگاههای هستهای. ون جیابائو رئیس دولت چین در دیدار با خانم کلینتون و تیموثی گایثنر وزیر دارایی آمریکا گفت: «گفت و گو به جای رویارویی به نفع هر دو کشور است.»
عدم رضایت از توافق هستهای
وزیر خارجه آمریکا گفت که نامه اخیر ایران به "آژانس بینالمللی انرژی اتمی" درباره موافقتنامه هستهای جمهوری اسلامی با ترکیه و برزیل "دارای اشکالات" است و به نگرانی جامعه جهانی در مورد برنامه اتمی ایران پاسخ نمیدهد.
روز دوشنبه (۲۴ مه) وزارت خارجه ایران اعلام کرد که طرح مبادله سوخت هستهای را طی نامهای به مدیر کل "آژانس بینالمللی انرژی اتمی" اطلاع داده است. به گفته سخنگوی وزارت خارجه ایران، این نامه در وین توسط سفیران کشورهای ایران، ترکیه و برزیل به مدیر کل آژانس انرژِی اتمی تحویل شده است.
یک هفته پیش از آن در ۲۷ اردیبهشت (۱۷ مه) ایران با ترکیه و برزیل، دو عضو غیردائم شورای امنیت، توافقی را امضا کرد تا حدود ۱۲۰۰ کیلوگرم از اورانیوم غنیشده با غلظت کم را برای غنیسازی بیشتر و تبدیل به سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران، به ترکیه بفرستد، و در ازای آن طی یک سال ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشدهی ۲۰ درصد دریافت کند.
وزیر خارجه آمریکا در چین میگوید که این توافق برای جلب رضایت جامعه بینالمللی کفایت نمیکند. خانم کلینتون پس از دیدار و گفتگو با سران چین در شانگهای به خبرنگاران گفت: «ما به تفصیل درباره اشکالات پیشنهاد اتمی اخیر ایران که در نامه این کشور به آژانس بینالمللی انرژی هستهای نوشته شده است بحث کردیم. در این نامه نواقصی وجود دارد که به نگرانیهای جامعه جهانی پاسخ نمیدهد.»
آمریکا و متحدان غربی قصد دارند همچنان اعمال فشار علیه ایران را با تصویب قطعنامه تازهای در شورای امنیت دنبال کنند. آمریکا میگوید هر ۵ عضو ثابت شورای امنیت در مورد مفاد این پیشنویس با هم توافق دارند.
فرصتی برای دیپلماسی؟
با وجود اظهارات منفی وزیر خارجه آمریکا، روز سهشنبه ۴ خرداد وزیر امور خارجه چین ضمن حمایت از تحریمها علیه جمهوری اسلامی، با تاکید بر این که هنوز فضا برای دیپلماسی در پرونده اتمی ایران وجود دارد، گفت: "مذاکرات در شورای امنیت سازمان ملل در مورد پرونده اتمی ایران به معنای پایان تلاشهای دیپلماتیک در این زمینه نیست".