فشار بی‌سابقه بر دانشجویان معترض
۱۳۸۸ دی ۲۷, یکشنبه
کمیته انضباطی دانشگاه شهید چمران اهواز در هفته گذشته، دست‌کم ۲۰ دانشجو را احضار و تهدید به دستگیری توسط وزارت اطلاعات کرده است. دست‌کم ۱۳ دانشجوی علم و صنعت تهران نیز حکم ۲ ترم تعلیق از تحصیل دریافت کرده‌اند. ۱۸ دانشجوی دانشگاه آزاد دزفول و ۱۵ فعال دانشجویی دانشگاه آزاد مشهد، با محرومیت از تحصیل یا تبعید روبرو شده‌اند.
به دستور رییس دانشگاه امیرکبیر، بیش از ۹۰۰۰ نمره صفر در کارنامه آموزشی دانشجویانی ثبت شده که امتحانات ترم را در همبستگی با همکلاسی‌های زندانی خود، تحریم کرده بودند. چهار تن از اعضای شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت در زندان‌های انفرادی نگهداری می‌شوند. کامران دانشجو، وزیر علوم، در نشست مدیران روابط عمومی دانشگاهها به خبرنگاران گفت که در میان دستگیرشدگان ناآرامی‌های اخیر، بین ۵ تا ۱۰ درصد دانشجو هستند.
امین احمدیان، عضو شورای مرکزی ادوار تحکیم وحدت و فعال پیشین دانشجویی، در گفت‌وگو با دویچه وله، شرایط کنونی دانشگاهها را بی‌سابقه توصیف کرده و کیفیت و کمیت احضارها، تهدیدها و بازداشت‌ها را با هیچ دوره‌ای پس از انقلاب قابل مقایسه نمی‌داند. وی تعطیلی کلاس‌ها را نیز در نهایت به سود حاکمیت می‌داند.
دویچه وله: چه توصیفی می‌توان برای شرایط کنونی دانشگاهها ارائه داد؟
امین احمدیان: شرایط برخورد با دانشجویان مانند شرایط عمومی کشور بی‌سابقه است. تعداد دستگیری‌ها بسیار زیاد است. دانشجویان دانشگاه‌های امیرکبیر، شهید بهشتی، علم و صنعت، تهران، قزوین، تبریز، رشت و مخصوصا دانشگاه‌های آزاد ، هزینه‌های بسیاری برای اعتراض‌های خود پرداخته‌اند. در دانشگاه‌های آزاد تهران، مشهد یا نجف‌آباد، آمار دستگیری‌ها بسیار بالاست. ما علاوه بر احضار و احکام تعلیق و محرومیت از تحصیل، شاهد تهدید خانواده‌ها برای کنترل فرزندان‌شان هم هستیم.
آقای دانشجو، وزیر علوم، عنوان کرده که بین ۵ تا ۱۰ درصد دستگیری‌های انتخاباتی از بین دانشجویان بوده است. خواسته‌اند بگویند که فشاری به دانشجویان وارد نشده؟
من این آمار را قبول ندارم. اما با توجه به بالا بودن رقم دستگیری‌ها در ماه‌های اخیر در حد چند هزار نفر، به فرض صحت این ادعا، باز چند صد دانشجو دستگیر شده‌اند. این معنای مثبتی ندارد.
تحریم امتحان و عدم حضور دانشجویان در کلاس‌ها که اینک به‌عنوان اعتراض انجام می‌شود، به خودی خود به ضرر دانشجویان نیست؟
درست است. اما توجه کنید که خودداری از شرکت در امتحان، در دانشگاه‌هایی صورت می‌گیرد که بیشترین فشارها را تحمل کرده‌اند. تحریم امتحانات در دانشگاه‌های تهران یا شریف یا امیرکبیر بیشتر است، زیرا دستگیری‌ها در میان دانشجویان این مراکز بیشتر بوده است. بچه‌ها می‌بینند که همکلاسی‌هایشان زندان هستند و شایع است که به آنها اتهام محاربه یا ارتباط با سازمان‌های تروریستی و جاسوسی را زده‌اند. کاری از دست آنها بر نمی‌آید، مگر اینکه در امتحان‌ها شرکت نکنند و منتظر دوستان‌شان شوند.
اما این واکنش در نهایت به نفع دانشجویان نیست. در شرایط کنونی ایران، دانشگاهها از معدود مراکزی هستند که حاکمیت هنوز نتوانسته بر آنها کاملا مسلط شود. در نتیجه حاکمیت از تعطیلی دانشگاهها و سوت و کوری آنها استقبال می‌کند. دانشجویان بر این واقف‌اند و سعی دارند این محیط را پویا نگاه‌دارند.
اعتراض‌های دانشجویی کنونی کاملا خودجوش به نظر می‌رسند. با این‌همه تشکل تحکیم، چه رهنمود و توصیه‌ای به فعالان دانشجویی دارد؟
درست است. همان‌طور که الان در جامعه کسی منتظر نیست تا تشکل خاصی دست به اعتراض بزند، در دانشگاهها هم اعتراض‌ها و واکنش‌ها به صورتی بدیهی و مستقیم وجود دارند. دانشگاهها محیط جوان‌هاست و در نتیجه اعتراض‌ها در آن بیشتر نمود دارند. در واقع تشکل‌های دانشجویی در ماه‌های اخیر تنها نقشی هدایت‌کننده یا حتی ترمزکننده داشته‌اند.
دفتر تحکیم به‌خاطر سابقه طولانی فعالیت خود، تجربه این را دارد که فضای خشن، موجب محدودیت می‌شود. در نتیجه تلاش این تشکل این بوده که فضا در دانشگاهها، خشن و رادیکال نشود. نقش دفترتحکیم، بیشتر مدیریت کردن و سر و سامان دادن اعتراض‌ها به شکلی است که کمترین هزینه و بیشترین دستاورد را داشته باشد.
دفتر تحکیم هم به نوبه خود زیر فشار بوده و ۴ نفر از اعضای مرکزی آن در زندان هستند. وضعیت آنها چگونه است؟
آقایان مهدی عربشاهی، میلاد اسدی، مرتضی سمیاری و خانم بهاره هدایت در زندان هستند. ما هیچ خبری از آنها نداریم. نه خانواده‌ها و نه وکلای آنها تاکنون موفق نشده‌اند از اتهام یا مکان نگهداری آنها مطلع شوند.
خانم هدایت، همسر شماست. هیچ تماسی پس از دستگیری با او نداشته‌اید؟
غیر از یک تماس تلفنی که به نیم دقیقه نکشید و از نگهداری خود در ۲۰۹ اوین خبر داد، خبری نداشته‌ایم. این پنجمین مرتبه از سال ۸۵ است که خانم هدایت دستگیر می‌شود. هرچه به دادسرا مراجعه کرده‌ایم، جوابی نمی‌د‌هند. از وضع سلامتی دستگیرشده‌ها خبر نداریم و به ما گفته‌اند که آنها ممنوع‌الملاقات هستند. با اعضای شورای عمومی دفتر تحکیم وحدت هم برخوردهای شدیدی شده و چند نفر از آنها به دلیل تعلیق‌ها و محرومیت‌های پیوسته، مجبور به ترک تحصیل شده‌اند.
مصاحبه‌گر: مهیندخت مصباح
تحریریه: بابک بهمنش